TOShKENT, 19 sen — Sputnik, Anton Kurilkin. Harbiy hamkorlik, o‘zaro mahsulot aylanuvi va sayyohlar oqimini kengaytirish — Qozog‘iston prezidenti Nursulton Nazarboyevning O‘zbekistonga birinchi tashrifi Toshkent va Ostona o‘rtasida munosabatlarining mustahkamlashga qaratilgan bosqichning mantiqiy yakuni bo‘ldi.
Qurol-yarog‘, neft va savdo-sotiq ishlari
Oxirgi yillarda O‘zbekiston va Qozog‘iston o‘rtasidagi munosabatlar murakkab shaxmat partiyasini eslatar edi. Munosabatlar goh keskin, goh iliq bo‘lar, bir tomonning ayrim qadamlari ikkinchi tmon uchun og‘riqli kechar edi.
2017 yilda tomonlar o‘zaro murosa qilishga o‘tishdi. Bunday yondashishda, shaxmat o‘yinidan farqli o‘laroq, barcha o‘z yutug‘iga erishadi.
O‘tgan yil davomida prezidentlarning beshta uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Ularning uchtasi ikki tomonlama tashriflar davomida, ikkitasi — xalqaro sammit doirasida o‘tkazildi. Ushbu uchrashuvlarda, ikki mamlakat orasida birinchi bor, harbiy hamkorlik bitimi va harbiy sohada hamkorlik qilish to‘g‘risidagi shartnoma imzolandi.
Qozog‘istonning harbiy sanoat kompleksining mahsulotlari bilan Toshkentda o‘tkazilgan ko‘rgazmada yaqindan tanishish mumkin. U yerda "Arlan" avtomobillaridan tashqari, o‘qotar quroldan himoyalangan nimchalar, optik pritsellarni ko‘rish mumkin. Shuningdek, ishtisoslashgan harbiy avtomobillar — qo‘mondon shtab va aloqa va radioelektr kurashish avtomobillari namoyish qilingan.
Shuningdek, Qozog‘iston O‘zbekistonga o‘zida ishlab chiqarilgan aloqa kosmik yo‘ldoshlarini ham taklif qildi.
"Qozog‘iston va O‘zbekiston koinot sanoati sohasida faol hamkorlik qilmoqda. Biz ushbu sohada o‘zaro manfaatli aloqalarni yo‘lga qo‘ymoqdamiz. Qozog‘istonning yo‘ldoshlari O‘zbekiston uchun yer hududlarini o‘rganish bo‘yicha ma’lumotlarni taqdim etishi mumkin. Shu bilan birga, bular OAVlar uchun hozirgi narxlardan ko‘ra ko‘proq arzon bo‘ladi", — deb ta’kidladi Qozog‘iston prezidenti.
Tomonlar farmatsevtika va mashinasozlik sohalarda mahsulot aylanuvini yanada oshirish rejalashtirilgan. Nazarboyev va Mirziyoyev yana ikkita savdo vakolatxonalarini ochish masalasini ham muhokama qildilar.
"Biz o‘zimizga maqsad qo‘ydik, ushbu raqamni yil yakuniga qadar 2 milliard dollargacha yetkazish, istiqbollda esa 5 millardga yetkazish. Shu bilan birga biz amin bo‘ldikki, ikki milliardlik ko‘rsatkich bizning ushbu sohadagi munosabatlarining samarali imkoniyatlariga to‘liq javob bermayapti" — dedi Mirziyoyev.
Neftgaz sohasida ham rivojlanish bor. Qozog‘iston O‘zbekistonning mahalliy neftni qayta ishlovchi zavodlariga 1 million tonna neft mahsulotlarini yetkazib berishga tayyor.
Suv va sayyohlar
Mamlakat rahbarlari iqtisodiy masalalardan yanada murakkab bo‘lgan ekologik va gumanitar muammolarga o‘tishdi. Eng dolzarb va dunyo miqyosidagi masala bu suv resurslaridir. Nazarboyevga ko‘ra, tomonlar prinsipial kelishuvga erishdilar.
"Biz barcha uchun dolzarb bo‘lgan suv muammosini har tomonlama mahokama qildik. Biz barchamiz ikki katta daryo oralig‘ida yashaymiz, har doim shunday yashaganmiz, keyinchalik ham shunday bo‘ladi. Biz, men uylayman, bu masalada muvaffaqiyatga erishdik. Bu butun Markaziy Osiyo mintaqasining rivojlanishi uchun muhim ahamiyatga egadir", — deb ta’kidladi Qozog‘iston prezidenti.
Yana bir umumiy qiziqish bo‘lgan soha bu turizmdir. Ikki davlat o‘rtasidagi mehmonlarning oqimi bir yarim baravarga ortdi. Bunga sabab nafaqat madaniy hamkorlik jadallashuvi, balkim transport qatnovining yaxshilanishi hamdir. So‘ngi 8 oyda ichida ikki davlat shaharlari o‘rtasida yangi temir yo‘l, avtomobil va aviaqatnov marshrutlari yo‘lga qo‘yildi.
Minnatdorchilik va do‘stlik belgisi
Albatta, sharqona an’analarga ko‘ra Shavkat Mirziyoyev yuqori darajadagi mehmonni sovg‘asiz qoldirmadi. Muzokaralar yakuniga ko‘ra O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev o‘z hamkasabasini ikki davlat orasidagi munosabatlarni mustahkamlashga qo‘shgan hissasi uchun nufuzli "El-yurt Xurmati" ordeni bilan mukofotladi.
Nazarboyev o‘z minnatdorchilik so‘zida ushbu mukofot kelgusi uchun katta avans bo‘lishi, ikki davlat munosabatlarining yanada yuqori darajalarga ko‘tarish bo‘yicha istiqbolli vazifalari borligini aytib o‘tdi.
Toshkentdagi uchrashuvdan so‘ng prezidentlar Gurbanguli Berdimuxammedovning taklifiga ko‘ra Osiyo o‘yinlari ochilishida qatnashish uchun Turkmanistonga yo‘l oldilar. Ashxaboddan Mirziyoyev Nyu-Yorkka yo‘l oldi. U yerda BMTning Bosh Assambleyasida so‘zga chiqadi.
