TOShKENT, 6 noya — Sputnik. Rossiya tashqi razvedka xizmati direktori Sergey Narishkin so‘nggi oylarning asosiy voqealari - Belarusdagi vaziyat, Navalniy ishi, Tog‘li Qorabog‘dagi janglar yuzasidan bayonotlar berdi.
Sergey Narishkin “Rossiya segodnya” XAA bosh direktori Dmitriy Kiselevga bergan intervyuda ushbu muhim mavzular bo‘yicha razvedka ishlarining ba’zi jihatlari, jumladan G‘arb Belarusda vaziyatni beqarorlashtirishga qaratilgan urinishlari Rossiyaga "proyeksiyalashi" haqida so‘zlab berdi.
Shuningdek, suhbat davomida Tashqi razvedka xizmati rahbari koronavirus mavzusi bo‘yicha savollarga javob berdi.
- Qo‘shtirnoq ichida, bloger Navalniyning "zaharlanishi" bilan shov-shuvli voqea bo‘lgandi. Tashqi razvedka xizmati bu mavzu bilan shug‘ullandimi va yagona sabablarini, G‘arb maxsus xizmatlari qay darajada ishtirok etgani va ular qaysi bosqichda ishtirok etgani, sabablarini, aslida nima bo‘lgani aniqlandimi?
- Biz Omskdagi rossiyalik shifokorlari eng chuqur tadqiqot kompleksini amalga oshirganligidan kelib chiqishimiz kerak.
- Siz buni bilasizmi, yoki oldindan ma’lum bo‘lgan?
- Biz buni bilamiz, va siz buni bilasiz.
- Men bu bilan katta e’tibor bilan shug‘ullanganman, men buni bilaman
- Bloger Navalniy Rossiya Federatsiyasi hududida bo‘lgan paytda uning biologik materiallarida zaharli, ayniqsa zaharli moddalar bo‘lmagan. U avval nemis laynerida, keyin Germaniya Federativ Respublikasi hududida bo‘lganida nima bo‘lgan - bu savol. Tegishli idoralarimiz, aynan Bosh prokuratura bir necha marotaba, so‘rovlar yuborgan, bironta javob olmadi. Nemis tomoni indamayapti, demak yashirish uchun nimadir bor.
Chin dildan aytamanki, bizda maxsus xizmatlarning ishtiroki to‘g‘risida tasdiqlangan dalillar yo‘q. Mana bu, butun voqeada, bu provokatsiyada. Ammo ba’zi bilvosita dalillar...
- Men ham shug‘ullandim, shifokorlar bilan batafsil suhbatlashdim, doktor Sabayev bilan, Rink bilan. Sabayev - bosh toksikolog, bularning barchasi ma’lum. Ya’ni zaharlanish fakti bo‘lmagan. Hech qanday kimoviy jarohatlar bo‘lmagan. Biroq, keyinchalik bu zaharlanish deb talqin qilindi. Xo‘sh, bu yerda maxsus xizmatlarning quloqlari chiqib turibdi va menimcha, bu aniq. Siz juda ehtiyotkorlik bilan aytmoqdasiz.
- Siz taxmin sifatida aytmoqdasiz. Men bizda tasdiqlangan ma’lumotlar yo‘qligini aytdim. Biz ishonchli ma’lum bo‘lgan voqealar sifatida gapira olmaymiz. Bilvosita dalillar mavjudligini ham aytdim.
Agar xohlasangiz, bilvosita ma’lumotlar haqida birinchi marta aytib beraman. Taxminan bir yil oldin biz ma’lumot oldik, tasdiqlangan, ishonchli, NATO davlatlaridan birining hududida - men darhol aytaman, bu Germaniya emas, maxsus xizmat vakillari ishtirokida yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. U yerda ular Rossiyada butunlay qisqargan va nolga yaqinlashgan norozilik harakatini qanday qo‘llab-quvvatlash va qayta tiklash masalasini muhokama qildilar.
Bilasizmi, jiddiy variantlardan, mexanizmlardan biri sifatida o‘ziga xos "muqaddas qurbonlik" deb nomlangan masala muhokama qilindi. Bundan tashqari, bu "muqaddas qurbonlik" muxolifat yetakchilaridan biri bo‘lsa yaxshi bo‘lardi, deyishdi.
- Bu so‘zga qo‘shilmayman. Mana "muxolifat" bilan rozi emasman. Men "norozilik"ga qo‘shilaman, ammo oppozitsiya - bu hokimiyatni egallashni da’vo qiladigan narsa. Bu tashkilot, mas’uliyati bor. Qanday muxolifat? Ammo ular buni shunday deb atashadi.
- Men ham siz kabi bunga qo‘shilaman.
- Ya’ni, siz shunchaki ularning terminologiyasidan foydalandingiz.
- Ha.
- Qizig‘i shundaki, siz buni bilvosita ma’lumotlar sifatida talqin qilasiz, ammo agar Navalniy haqida gapiradigan bo‘lsak, ular bilvosita, va agar biz Navalniy haqida gapirmasak, demak, bu aniq ma’lumotlar, va ushbu uchrashuv haqida sizning tasdiqingiz bor. Ya’ni, bu aniq ma’lumotlar.
- Men bundan ortiq ayta olmayman, chunki manba hamma narsadan qimmatroq.
- Hozirda koronavirus - Rossiyaga tahdid solmoqda va u shubhasiz tahdidlar ro‘yxatiga kiritilgan. Shuning uchun bu ham Tashqi razvedka xizmatining maqsadi, qiziqish obyekti. Siz ushbu mavzu bilan qay darajada shug‘ullanmoqdasiz? Nimalar ma’lum? Biz nimaga duch keldik?
- Ma’lum darajada biz bu bilan shug‘ullanmoqdamiz. Ammo bizda qabul qilish, ma’lumot olish borasida katta imkoniyatlar mavjud bo‘lgani sababli va tashqi razvedka xizmati tarkibida muhim tahliliy manbalarga ega bo‘lganimiz uchun, albatta, biz bu katta miqdordagi ma’lumotlarni qayta ishlaymiz va tegishli xizmatlar va vazirliklarga, hukumatga taqdim etamiz. Bu bizning rolimiz, bu baloga qarshi kurashda bizning ishtirokimiz.
- Koronavirusning kelib chiqishi. Bu borada sizda aniq ma’lumot bormi? Manba?
- Agar kelib chiqishi - sun’iy yoki tabiiy degan ma’noda savol bermoqdamisiz?
- Bu, albatta, hozir hammani tashvishga solmoqda. Ko‘pchilik javob bergan, ammo sizda eng aniq ma’lumotlar mavjud.
- Bular inson qo‘li va intellektining mahsullari ekanligi haqida bunday asosli va ishonchli ma’lumotlar yo‘q. Shuning uchun, biz bu tabiiy kelib chiqish mahsuloti ekanligiga ishonishga moyilmiz.
- Ammo siz rahbarga "yo‘q" deya olmaysiz, chunki u qaror qabul qilishda biron narsadan kelib chiqishi kerak. Qaror qabul qilish uchun ishlaydigan gipotezaga ega bo‘lishi kerak. Ya’ni, prezident bu tabiiy virus ekanligiga asoslanib qaror qabul qiladimi? Bu yerda ikkilik tizim mavjud: siz "ha" yoki "yo‘q" deb aytasiz. Tabiiy kelib chiqish?
- Bilasizmi, ham prezidentga, ham tegishli davlat organlariga bu kasallikka, bu virusga qarshi kurash choralarini ishlab chiqish muhimdir. Menimcha, Rossiya vazirliklari va idoralari muvaffaqiyatli ish olib bormoqda, koronavirusli bemorlarni davolash uchun tegishli protokollar, dori vositalari va nihoyat vaksinalarni ishlab chiqmoqda.
Tushunishimcha, olim-virusologlarimiz, dori vositalarni va ayniqsa vaksinalarni ishlab chiqaruvchilar uchun kelib chiqishi haqida savol prinsipial emas. Ya’ni, ular dori-darmon, vaksinalar yaratmoqda, bemorlarni davolamoqda.
- Ba’zan AQShdan Rossiya Amerikaga vaksina olishiga to‘sqinlik qilmoqda degan ayblovlar eshitilmoqda. Bunday ayblovlar uchun asoslar mavjudmi?
- Yo‘q, albatta, bunday asoslar mavjud emas. Bu safsata, bu shunchaki o‘z kamchiliklarni yashirish uchun imkoniyat. Ha, Qo‘shma Shtatlar sog‘liqni saqlash tizimida aniq kamchiliklar mavjud. Koronavirus keng tarqalgan mana ushbu oylarda bunday kamchiliklar paydo bo‘ldi. Afsuski, ular juda kuchli namoyon bo‘ldi.
- Belarusda xavotirli voqealar yuz bermoqda. Hozir Sizda Belarus qay darajada qiziqtiradi va u yerda nima bo‘lishini taxmin qilyapsiz? Boshqa tomondan, siz nafaqat prognozni, balki tavsiyalarni ham berishingiz kerak.
- Bizning ishtirokimiz haqida?
- Ha.
- Biz o‘ziga xos g‘arb tomon deb ataladigan nuqtayi nazarni beramiz - g‘arb bu jarayonlarga qanday qaraydi, tahlil qiladi, Belarusdagi vaziyatni buzish uchun qanday choralar ko‘rayotganini baholaydi va biz o‘z baholarimizni, shu jumladan belaruslik hamkasblarimizga taqdim etamiz.
- Taqdim etasizmi?
- Hamkasblarimizga taqdim etib bo‘ldik.
- U yerda ishlaydigan G‘arb maxsus xizmatlari, umid qilamanki, sizda bu borada nafaqat bilvosita ma’lumotlar mavjud - Belarus misolida, xuddi sinov poligonida kabi, keyinchalik Rossiyada qo‘llanishi mumkin bo‘lgan, beqarorlashtirish usullarini sinab ko‘rmoqchimi?
- G‘arbiy raqiblarimiz Belarusdagi vaziyatni Rossiya Federatsiyasiga yo‘naltirishga urinayotgani aniq. Ammo, rostini aytganda, Belarusda qandaydir yangi innovatsiyalar qayd etilmadi. "Rangli inqiloblar" texnologiyalari uzoq vaqtdan beri ma’lum va dunyoning ko‘plab mamlakatlarida so‘nggi ikki-uch o‘n yillikda qo‘llanildi.
- Sergey Yevgeniyevich, Siz birinchilardan bo‘lib, har qalay Rossiyada, Qorabog‘ urushi zonasida terrorchilar, shu jumladan Yaqin Sharqdan, birinchi navbatda Suriyadan kelgan jangarilar qatnashayotganini haqida aytgan edingiz. Bu haqda qanday hujjatli dalillaringiz bormi? Ular to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki bilvositami?
- Aniq ma’lumotlar bor edi.
- Mana hozir Armaniston tomoni ko‘rsatgan suriyalik, - bu ma’lumotlaringizning tasdig‘imi?
- Biz ushbu ma’lumotlarni bir qator mamlakatlardan, turli manbalardan va Yaqin Sharq, O‘rta Sharqdagi sherik xizmatlaridan, turli xil manbalardan olamiz.
- O‘n kun oldin prezident Putin Armaniston va Ozarbayjon biz uchun "teng sheriklar" deb aytgandi. Mamlakatlar bilan hamkorlik o‘ziga xos xususiyatiga ega. Armanistondan –shubha yo‘qki, chunki sizda KXShT doirasida bu yerda yo‘lga qo‘yilgan mexanizm bor, Ozarbayjonlik hamkasblar bilan hamkorlik qilasizmi?
- Bizda maxsus xizmatlar bilan, MDH hududidagi barcha mamlakatlarning razvedka xizmatlari, shu jumladan razvedka faoliyati bilan shug‘ullanadigan Ozarbayjon Tashqi razvedka xizmati va Armaniston Milliy xavfsizlik qo‘mitasi bo‘limi bilan yaxshi hamkorlik mexanizmi mavjud.