https://oz.sputniknews.uz/20250703/makron-putin-ukraina-50329630.html
Makronga Putindan kerak bo‘lgan narsa Ukraina emas
Makronga Putindan kerak bo‘lgan narsa Ukraina emas
Sputnik O‘zbekiston
Fransiya prezidenti Zelenskiyga Rossiyaning Ukraina mojarosi bo‘yicha pozitsiyasi o‘zgarmaganini aytish uchun qo‘ng‘iroq qildi. 03.07.2025, Sputnik O‘zbekiston
2025-07-03T19:04+0500
2025-07-03T19:04+0500
2025-07-03T19:04+0500
kolumnistlar
rossiya
ukraina
aqsh
yevropa
vladimir putin
emmanuel makron
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e9/07/03/50329695_0:0:768:432_1920x0_80_0_0_d3a7668f2ab5071f1bcb0cf14ffddd23.jpg
Makron buni kecha Vladimir Putin bilan bo‘lib o‘tgan telefon suhbati chog‘ida aniqladi —deyarli uch yil ichida birinchi — va shu zahotiyoq Kiyev rejimi rahbarini Ukraina "o‘zini xiyonatkor his qilmasligi" haqida xabardor qilishga shoshildi, deb yozmoqda RIA Novosti kolumnisti Potr Akopov.Fransiya prezidenti allaqachon rossiyalik hamkasbi bilan qulay vaqtda bog‘lanishi mumkinligi haqida ogohlantirgan edi va Parij Moskva bilan suhbatlashishni so‘ragan payt keldi. Putin rad etmadi, chunki u aloqalarni G‘arb yetakchilarining o‘zlari uzganini va agar ular xohlasa, muloqotga qaytishlari mumkinligini ko‘p marta tushuntirgan.Xo‘sh, so‘nggi paytlarda nima sodir bo‘ldiki, Makron qo‘ng‘iroqlarga qo‘yilgan bir tomonlama taqiqni bekor qilishga qaror qildi? Yevropaning global geosiyosiy o‘yin maydonidan tobora ko‘proq siqib chiqarilayotganini hisobga olmaganda, hech qanday muhim narsa yo‘q.Ukrainaning g‘alabasi (ya’ni holdan toyishi va oxir-oqibat Rossiyaning nisbiy mag‘lubiyati) haqidagi garov ish bermadi: Tramp Vashingtonga qaytdi. Tramp allaqachon Putin bilan bir necha bor telefon orqali gaplashgan, jumladan, Ukraina masalasini hal qilish imkoniyatini muhokama qilgan.Yaqin Sharqda esa Isroil AQSh bilan birgalikda o‘z tajovuzni hatto ramziy ma’noda oqlamasdan Eronga hujum qildi. Bularning barchasida Yevropaning o‘rni qayerda? U bilan hisoblashishmaydi, faqat Shtatlarga sodiqlik haqida qasamod qilishga va mudofaa xarajatlarini keskin oshirishni va’da qilishga ruxsat berishadi.Uning Xitoy bilan munosabatlari hali muzlamagan, ammo Vashingtonni xursand qilish uchun allaqachon to‘xtatib qo‘yilgan va Amerika bilan tarif urushlari to‘xtatilgan. Yevropa jahon siyosatining subyekti bo‘lishdan to‘xtab, Ukrainaga yordam berishga ko‘proq e’tibor qaratmoqda, ammo bu yerda ham AQSh pozitsiyasiga bog‘liq bo‘lib qolmoqda va Amerika va Rossiya o‘rtasidagi alohida tinchlikdan doimo xavotirda.Yevropaning Rossiya bilan aloqalari muzlatilgan va Yevropa yetakchilari Moskvaning pozitsiyasi haqidagi yangiliklarni amerikaliklardan bilib olishlari kerak. Makron bu vaziyatda nima qilishi kerak bo‘ladi? Faqat Putinga qo‘ng‘iroq qilish.Biror narsa haqida kelishib olish uchun emas, balki Fransiya va Yevropaning ta’sirini qandaydir tarzda ko‘rsatish uchun. Ikki soat davom etgan suhbat, birinchi navbatda, Eronga hujum oqibatlari haqida bo‘ldi, Ukraina bo‘yicha esa shunchaki uzoq vaqtdan beri ma’lum bo‘lgan pozitsiyalar almashildi.Ya’ni, Makron "Fransiya Ukrainaning suvereniteti va hududiy yaxlitligini doimo qo‘llab-quvvatlashini ta’kidladi hamda mojaroni barqaror va uzoq muddatli hal qilishga erishish uchun Ukraina va Rossiya o‘rtasida zudlik bilan sulh tuzish va muzokaralar boshlashga chaqirdi", Putin esa "Ukraina mojarosi uzoq yillar davomida Rossiya xavfsizligi manfaatlarini e’tiborsiz qoldirib, Ukrainada Rossiyaga qarshi plasdarm yaratgan G‘arb davlatlari siyosatining to‘g‘ridan-to‘g‘ri oqibati" ekanini eslatdi. Endi tinch yo‘l bilan hal qilish uchun "ukraina inqirozining asl sabablarini bartaraf etishni nazarda tutuvchi" kelishuvlar kerak.Mutlaq boshi berk ko‘chami? Ha, ayniqsa, Zelenskiyning Germaniya o‘z pozitsiyasini o‘zgartirgani va endi vaqt o‘tishi bilan NATOda Ukrainaning o‘rni bo‘lishi haqidagi so‘nggi bayonotlari fonida. Ammo Makron Ukraina haqida gaplashish uchun qo‘ng‘iroq qilmadi: bu yerda hamma narsa frontda va keyinroq - Amerika va Rossiya o‘rtasidagi muzokaralarda hal bo‘ladi.Fransiyani Yaqin Sharq tashvishga solmoqda - G‘azodagi halokatli vaziyat emas, balki Eronga berilgan zarbalar oqibatlari. Makron Isroil va Amerika hujumlarini qo‘llab-quvvatlab, Fransiyani manyovr qilish erkinligidan mahrum qildi.Ammo endi u Parij va Yevropaga Eron bo‘yicha muzokarachilar maqomini qaytarmoqchi - agar yangi yadroviy bitim tuzilsa. Hozir buni tasavvur qilish qiyin: Eron hatto yadroviy qurol ishlab chiqarishni taqiqlashdan voz kechishi mumkin, AQSh esa yangi zarbalar bilan tahdid qilmoqda.Ammo muzokaralar baribir boshlansa, Yevropaning ishtiroki kerak bo‘lmasligi mumkin. Kelishuv Eron, AQSh va Rossiya o‘rtasida tuziladi. Yevropa Ittifoqi esa, umuman olganda, Germaniya, Fransiya va Britaniyani faktlar qarshisiga qo‘yadi. Axir, 2015-yildagi o‘tgan bitim tajribasi shuni ko‘rsatadiki, 2018-yilda Tramp AQShning undan bir tomonlama chiqishini e’lon qilganidan keyin yevropaliklar kelishuvni saqlab qolish uchun hech narsa qila olishmadi.Yevropaning Qo‘shma Shtatlarga bosim o‘tkazish vositalari yo‘q, shuning uchun uning vositachiligi Eronga nima uchun kerak? Chunki Makron hozirdanoq Eronning tinch atomga bo‘lgan huquqini e’lon qilib, Fransiyani kelajakdagi muzokaralar stolidan joy olishga (ya’ni mintaqadagi ta’sirini tan olishga) harakat qilishi muhim.Putin bilan suhbatda ikkala prezident ham "Eron yadro dasturi atrofidagi inqirozni hal qilish, Yaqin Sharq makonidagi boshqa ziddiyatlarni hal qilish kabi, faqat siyosiy-diplomatik vositalar orqali amalga oshirilishi tarafdori ekanliklarini ta’kidlashdi", ya’ni Eronga berilayotgan yangi zarbalarga qarshi. Ammo Rossiya uchun bunday pozitsiya tabiiy bo‘lsa, Fransiya so‘nggi hujumlarni qo‘llab-quvvatlashi bilan o‘z so‘zlarining qadrini ko‘rsatdi.Ilgari Rossiya bilan Donbass va Ukraina bo‘yicha kelishuvlarda bo‘lgani kabi Minsk kelishuvlari va "normand formati"ni eslaylik. Parijning va’dalari hech narsaga arzimaydi, chunki ular haqiqiy suverenitet bilan mustahkamlanmagan (hech bo‘lmaganda hukmron elita tafakkurida), buni Moskvada ham, Tehronda ham bilishadi. Ularga faqat Kiyevda ishonishadi, ammo Makron tomonidan “xiyonatni his qilish” imkoniyati hali bo‘ladi.
https://oz.sputniknews.uz/20250615/putin-tramp-telefon-muloqot-49931127.html
https://oz.sputniknews.uz/20250624/eron-isroil-ot-ochish-50131066.html
https://oz.sputniknews.uz/20250619/ozbekiston-yaqin-sharq-ukraina-putin-jurnalistlar-savol-javob-50010275.html
ukraina
yevropa
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Potr Akopov
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/1392/76/13927642_0:1:98:99_100x100_80_0_0_00c551183c830fa4010e178dbf4136ec.jpg
Potr Akopov
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/1392/76/13927642_0:1:98:99_100x100_80_0_0_00c551183c830fa4010e178dbf4136ec.jpg
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Potr Akopov
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/1392/76/13927642_0:1:98:99_100x100_80_0_0_00c551183c830fa4010e178dbf4136ec.jpg
kolumnistlar, rossiya, ukraina, aqsh, yevropa, vladimir putin, emmanuel makron
kolumnistlar, rossiya, ukraina, aqsh, yevropa, vladimir putin, emmanuel makron
Makronga Putindan kerak bo‘lgan narsa Ukraina emas
Fransiya prezidenti Zelenskiyga Rossiyaning Ukraina mojarosi bo‘yicha pozitsiyasi o‘zgarmaganini aytish uchun qo‘ng‘iroq qildi.
Makron buni kecha Vladimir Putin bilan bo‘lib o‘tgan telefon suhbati chog‘ida aniqladi —deyarli uch yil ichida birinchi — va shu zahotiyoq Kiyev rejimi rahbarini Ukraina "o‘zini xiyonatkor his qilmasligi" haqida xabardor qilishga shoshildi, deb yozmoqda
RIA Novosti kolumnisti Potr Akopov.
Fransiya prezidenti allaqachon rossiyalik hamkasbi bilan qulay vaqtda bog‘lanishi mumkinligi haqida ogohlantirgan edi va Parij Moskva bilan suhbatlashishni so‘ragan payt keldi. Putin rad etmadi, chunki u aloqalarni G‘arb yetakchilarining o‘zlari uzganini va agar ular xohlasa, muloqotga qaytishlari mumkinligini ko‘p marta tushuntirgan.
Xo‘sh, so‘nggi paytlarda nima sodir bo‘ldiki, Makron qo‘ng‘iroqlarga qo‘yilgan bir tomonlama taqiqni bekor qilishga qaror qildi? Yevropaning global geosiyosiy o‘yin maydonidan tobora ko‘proq siqib chiqarilayotganini hisobga olmaganda, hech qanday muhim narsa yo‘q.
Ukrainaning g‘alabasi (ya’ni holdan toyishi va oxir-oqibat Rossiyaning nisbiy mag‘lubiyati) haqidagi garov ish bermadi: Tramp Vashingtonga qaytdi. Tramp allaqachon Putin bilan bir necha bor telefon orqali gaplashgan, jumladan, Ukraina masalasini hal qilish imkoniyatini muhokama qilgan.
Yaqin Sharqda esa Isroil AQSh bilan birgalikda o‘z tajovuzni hatto ramziy ma’noda oqlamasdan Eronga hujum qildi. Bularning barchasida Yevropaning o‘rni qayerda? U bilan hisoblashishmaydi, faqat Shtatlarga sodiqlik haqida qasamod qilishga va mudofaa xarajatlarini keskin oshirishni va’da qilishga ruxsat berishadi.
Uning Xitoy bilan munosabatlari hali muzlamagan, ammo Vashingtonni xursand qilish uchun allaqachon to‘xtatib qo‘yilgan va Amerika bilan tarif urushlari to‘xtatilgan. Yevropa jahon siyosatining subyekti bo‘lishdan to‘xtab, Ukrainaga yordam berishga ko‘proq e’tibor qaratmoqda, ammo bu yerda ham AQSh pozitsiyasiga bog‘liq bo‘lib qolmoqda va Amerika va Rossiya o‘rtasidagi alohida tinchlikdan doimo xavotirda.
Yevropaning Rossiya bilan aloqalari muzlatilgan va Yevropa yetakchilari Moskvaning pozitsiyasi haqidagi yangiliklarni amerikaliklardan bilib olishlari kerak. Makron bu vaziyatda nima qilishi kerak bo‘ladi? Faqat Putinga qo‘ng‘iroq qilish.
Biror narsa haqida kelishib olish uchun emas, balki Fransiya va Yevropaning ta’sirini qandaydir tarzda ko‘rsatish uchun. Ikki soat davom etgan suhbat, birinchi navbatda, Eronga hujum oqibatlari haqida bo‘ldi, Ukraina bo‘yicha esa shunchaki uzoq vaqtdan beri ma’lum bo‘lgan pozitsiyalar almashildi.
Ya’ni, Makron "Fransiya Ukrainaning suvereniteti va hududiy yaxlitligini doimo qo‘llab-quvvatlashini ta’kidladi hamda mojaroni barqaror va uzoq muddatli hal qilishga erishish uchun Ukraina va Rossiya o‘rtasida zudlik bilan sulh tuzish va muzokaralar boshlashga chaqirdi", Putin esa "Ukraina mojarosi uzoq yillar davomida Rossiya xavfsizligi manfaatlarini e’tiborsiz qoldirib, Ukrainada Rossiyaga qarshi plasdarm yaratgan G‘arb davlatlari siyosatining to‘g‘ridan-to‘g‘ri oqibati" ekanini eslatdi. Endi tinch yo‘l bilan hal qilish uchun "ukraina inqirozining asl sabablarini bartaraf etishni nazarda tutuvchi" kelishuvlar kerak.
Mutlaq boshi berk ko‘chami? Ha, ayniqsa, Zelenskiyning Germaniya o‘z pozitsiyasini o‘zgartirgani va endi vaqt o‘tishi bilan NATOda Ukrainaning o‘rni bo‘lishi haqidagi so‘nggi bayonotlari fonida. Ammo Makron Ukraina haqida gaplashish uchun qo‘ng‘iroq qilmadi: bu yerda hamma narsa frontda va keyinroq - Amerika va Rossiya o‘rtasidagi muzokaralarda hal bo‘ladi.
Fransiyani Yaqin Sharq tashvishga solmoqda - G‘azodagi halokatli vaziyat emas, balki Eronga berilgan zarbalar oqibatlari. Makron Isroil va Amerika hujumlarini qo‘llab-quvvatlab, Fransiyani manyovr qilish erkinligidan mahrum qildi.
Ammo endi u Parij va Yevropaga Eron bo‘yicha muzokarachilar maqomini qaytarmoqchi - agar yangi yadroviy bitim tuzilsa. Hozir buni tasavvur qilish qiyin: Eron hatto yadroviy qurol ishlab chiqarishni taqiqlashdan voz kechishi mumkin, AQSh esa yangi zarbalar bilan tahdid qilmoqda.
Ammo muzokaralar baribir boshlansa, Yevropaning ishtiroki kerak bo‘lmasligi mumkin. Kelishuv Eron, AQSh va Rossiya o‘rtasida tuziladi. Yevropa Ittifoqi esa, umuman olganda, Germaniya, Fransiya va Britaniyani faktlar qarshisiga qo‘yadi. Axir, 2015-yildagi o‘tgan bitim tajribasi shuni ko‘rsatadiki, 2018-yilda Tramp AQShning undan bir tomonlama chiqishini e’lon qilganidan keyin yevropaliklar kelishuvni saqlab qolish uchun hech narsa qila olishmadi.
Yevropaning Qo‘shma Shtatlarga bosim o‘tkazish vositalari yo‘q, shuning uchun uning vositachiligi Eronga nima uchun kerak? Chunki Makron hozirdanoq Eronning tinch atomga bo‘lgan huquqini e’lon qilib, Fransiyani kelajakdagi muzokaralar stolidan joy olishga (ya’ni mintaqadagi ta’sirini tan olishga) harakat qilishi muhim.
Putin bilan suhbatda ikkala prezident ham "Eron yadro dasturi atrofidagi inqirozni hal qilish, Yaqin Sharq makonidagi boshqa ziddiyatlarni hal qilish kabi, faqat siyosiy-diplomatik vositalar orqali amalga oshirilishi tarafdori ekanliklarini ta’kidlashdi", ya’ni Eronga berilayotgan yangi zarbalarga qarshi. Ammo Rossiya uchun bunday pozitsiya tabiiy bo‘lsa, Fransiya so‘nggi hujumlarni qo‘llab-quvvatlashi bilan o‘z so‘zlarining qadrini ko‘rsatdi.
Ilgari Rossiya bilan Donbass va Ukraina bo‘yicha kelishuvlarda bo‘lgani kabi Minsk kelishuvlari va "normand formati"ni eslaylik. Parijning va’dalari hech narsaga arzimaydi, chunki ular haqiqiy suverenitet bilan mustahkamlanmagan (hech bo‘lmaganda hukmron elita tafakkurida), buni Moskvada ham, Tehronda ham bilishadi. Ularga faqat Kiyevda ishonishadi, ammo Makron tomonidan “xiyonatni his qilish” imkoniyati hali bo‘ladi.
