TOShKENT, 17 fev — Sputnik. RF Konstitutsiyasiga qator muhim o‘zgarishlarni kiritilishi tashabbusini ilgari surgan Rossiya prezidenti Vladimir Putin, oila maqomi va tushunchasi masalasini ishlab chiqishni va’da qildi. Xususan, davlat rahbari, toki u hokimiyat tepasida ekan, Rossiyada №1 va №2 singari shartli ota-ona emas, balki "ona" va "ota" bo‘lishini aytgan edi.
O‘zbekistonda an’anaviy qadriyatlar Rossiya madaniyatiga ham, sobiq ittifoq mamlakatlarga ham yot bo‘lgan mavhum demokratik ta’sirlardan himoyalanish kerak, deya ta’kidlab, Rossiya yetakchisining pozitsiyasini to‘liq qo‘llab-quvvatlaydilar.
"O‘rta Osiyodagi har qanday erkak sizga oilada, albatta, ota va ona bo‘lishi kerak, deb aytadi - №1 va №2 ota-ona emas! Bu haqda Qur’onda ham, Injilda ham, qolaversa bizning vijdonimizda ham yozilgan. Biz shunday tarbiya olganmiz va bu singari ta’riflarga mutlaqo qarshimiz. Normal odamlar bu singari shakllarni qabul qilmaydilar. Men Rossiya prezidentining ota va ona Xudo tomonidan yaratilgan - Odam Ato va Momo Havo bo‘lishi kerak, degan pozitsiyasini qo‘llab-quvvatlayman. Boshqacha bo‘lishi mumkin emas!", - dedi VETERAN uyushmasi raisi Tal’at Muradov.
Demokratiya va inson huquqlari instituti direktori, O‘zbekiston prezidenti qoshidagi Maslahalashuv kengashi a’zosi Sayyora Xodjayeva ham RF prezidenti pozitsiyasini qo‘llab-quvvatlagan. Uning fikricha, prezident Shavkat Mirziyoyev ham bunday holatda, albatta, RF prezidenti singari harakat qilgan bo‘lur edi.
"Men ham bu borada konservatorman. Vladimir Putin pozitsiyasini to‘liq qo‘llab-quvvatlayman, chunki "ota" va "ona" so‘zidan yaxshiroq, dilga yaqinroq so‘zlar hali o‘ylab topilmagan. Biz uchun oila qadriyatlari aynan shu so‘zlardan boshlanadi va, ayniqsa, Sharqda bu so‘zlar muqaddas sanaladi", - deb ta’kidladi Xodjayeva.
Shu bilan birga, Xodjayevaning fikricha, dunyodagi oila institutiga nisbatan erkin munosabat shakllangan, shu jumladan, bir jinsli nikohlar qonuniylashtirilgan davlatlarida, bunday choralar aktual bo‘lishi mumkin, ammo an’anaviy jamiyatlar uchun bu kabi kriteriyalar o‘rinsizdir.
"O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida bir jinsli nikohlar ko‘zda tutilmagan. Bundan tashqari, jinoiy kodeksi bilan ta’qib qilinadi va aynan shu bois bizni g‘arbliklar ko‘pincha tanqid qilishadi", - deb xotima qildi huquq himoyachisi.
O‘z navbatida, MGUning Toshkent filiali direktorining yoshlar masalalari bo‘yicha o‘rinbosari Shuhrat Mirzayev, turli kategoriyalardagi insonlarga nisbatan bag‘rikenglik munosabatiga qaramasdan, ushbu masalada u an’anaviy shakldagi oila va nikoh tarafdori ekanligini ta’kidladi. Mirziyoyev aynan shu jihatdan Vladimir Putinning pozitsiyasi kutilgan va to‘g‘ri ekanligini ta’kidladi.
"Sharqona an’analarimiz va urf-odatlarimizdan kelib chiqqan holda, men ham №1 va №2 ota-ona borasidagi yondashuvni qabul qilmayman. Har bir bolaning otasi va onasi bo‘lishi lozim, qolgani asrlar davomida shakllanib kelgan oila an’analariga ziddir. Men bag‘rikeng emasdek ko‘rinishni istamayman, men ko‘plab narsalarga chidayman, ammo ushbu masalada aynan shunday fikrdaman. Bu mening shaxsiy fikrim", - dedi u.
Taniqli o‘zbek aktrisasi Zuhra Soliyeva sog‘lom jamiyat hamda oila va nikoh singari qadriyatlarga to‘g‘ri munosabat uchun o‘sib kelayotgan yosh avlodni to‘g‘ri tarbiyalash kerak, degan fikrda. "№1 va №2" ota-ona tushunchasini muomalaga kiritish taklifi esa - bu normal holat emas.
"Hech qachon! Hech qachon! Bu xavfli tendensiya – men bunga qarshiman! Noan’anaviy jinsiy oriyentatsiya - bu kasallik! Men o‘z fikrimda qolaman: Bola sog‘lom va to‘la oilada voyaga yetishi kerak, u yerda normal ota, normal ona bo‘lishi kerak, genlar to‘g‘ri bo‘lishi uchun", - deya ishonch bildirdi aktrisa.
Uning so‘zlariga ko‘ra, bolalarni shunday tarbiyalash kerak: qizni qiz boladek, o‘g‘il bolani o‘g‘il boladek. Ayniqsa, bolani o‘smirlik davrida ko‘zdan yiroqlatmaslik muhim, aynan shu vaqtda oriyentatsiya o‘zgarishi mumkin. Bu davrda ota-onalar e’tiborli, mehrli bo‘lishi, bu belgilarni ilg‘ashi va agar qandaydir o‘zgarish bo‘lsa - qayta tarbiyalashga ulgurishi lozim.
Soliyeva, shuningdek, shaxs tarbiyasida atrof-muhit ham g‘oyatda muhim ahamiyat kasb etishini qo‘shimcha qildi. Bolaning sport yoki boshqa foydali mashg‘ulot bilan shug‘ullanishiga sharoit yaratib berish lozim.
Faqat shunday kompleks yondashuv o‘z natijasini berishi mumkin va bu kabi formulirovkalar jamiyatda mutlaqo muammoli masala tarzida ko‘tarilmaydi.
Ushbu masala bo‘yicha O‘zbekiston xalq artisti, afsonaviy "Yalla" guruhi asoschisi Farrux Zokirov hayajon bilan gapirdi.
Artist G‘arbning bu singari yolg‘on demokratik ta’sirlari na Rossiyada, na oilaga munosabat muqaddas sanalagan Sharqda o‘z o‘rnini topa olmasligiga ishonch bildirdi.
"Birinchi va ikkinchi raqamli ota-onalar masalasiga kelsak, balki bu ular uchun demokratiyadir, men bilmadim. Xudo asrasin bundan! Men bilmayman, kasallikmi bu, Xudo ko‘rsatmasin! Bu insonga xos bo‘lgan tushunchalarning buzib ko‘rsatilishidir. Ilohim, bunday holatlar bizning o‘lkamizga hali ancha vaqt yetib kelmaydi", - dedi artist.
Zokirovning aytishicha, shaxsan u uchun oila hayotidagi eng muhim narsa: ishonch, bolalar va nabiralarni katta qilishdek bebaho baxt, ijodkordek inson uchun esa tuganmas ilhom manbaidir.
O‘zbekistonda yoshlar va oila masalasiga eng yuqori darajalarda muhim e’tibor qaratiladi. Xususan, fevral oyi boshida respublika prezidenti Shavkat Mirziyoyev mamlakatda mahalla va oila masalalari bo‘yicha alohida vazirlik tashkil etish tashabbusini ilgari surdi. Hukumatdagi bu yangi tuzilma ijtimoiy holatni yaxshilash, ajrashuvlar sonini pasaytirish uchun qulay shart-sharoitlarni yaratishiga xizmat qilishi kutilmoqda.
