Tojikiston amaldorlari bo‘sh vaqtlarida tumanlar nomlarini o‘zgartirish bilan shug‘ullanishadi

TOShKENT, 25 apr — Sputnik. Tojikistonda mamlakat mustaqilligining 25-yilligi davomida mamlakatda 6 ta shahar va 25 ta tuman nomlari o‘zgartirilgan. Bir qator yashash joylarning nomlanishi kelib chiqishi sovet-kommunistik yoki turk-mo‘g‘il nomlardan olinganligi, qolgan qismi esa tojik tilida bo‘lmaganligi sababli o‘zgartirilgan, deb xabar qildi Sputnik Tojikiston.  

Aholi yashash joylari va jo‘g‘rofik nomlarini o‘zgartirish Tojikiston hukumatining eng sevimli mashg‘ulotiga aylandi.

Respublikada bir xil nomlash ko‘p tarqalgan. Kuzatuvchilarning hisobiga ko‘ra, Tojikistonda 38 ta yashash joyiga "Guliston" va "Gulistan", 24 ta "Mexnatabad" va "Mexnat", 15 ta "Dusti (Dustlik)", 12 ta "Buston", 10 ta "Rudaki", 5 ta "Vaxdat" va "Djami", 2 ta "Istiqlol" singari nomlar berilgan.

Tojikistonda "somonizatsiyalash", ya’ni Ismoil Somoniy va Somoniylar sulolosiga tegishli bo‘lgan nomlar bilan aholi yashash joylarini nomlash holatlari mavjud. Sovet-kommunistik yodgorliklar singari tojik xalqining atoqli o‘g‘illari — Ismoil Somoniy, Rudakiy, Bobojon Gafurov, Jabbor Rasulov, Jaloliddin Rumiy, Mirsaid Ali Xamadan, Abduraxmon Jomi, Spitamen, Temurmalik, Nosir Xosrov deb nomlar berilmoqda.

Hozirda Tojikiston russ tili faoliyat ko‘rsatayotgan OAV respublikaning yangi aholi yashash joylari rus tiliga tarjima qilinmasdan, russ tilidagi xujjatlarda va materiallarda tojik tilidagi shakli keltirilmoqda. Masalan, "rayon Nosiri Xusrav" va "Nosiri-Xusravskiy rayon" tojik tilidagi tarjimasi "nohiyai Nosiri Xusrav" hisoblanadi.

Tojik tilida jo‘g‘rofik joylarga to‘g‘ridan-to‘g‘ri Somoniy, Rudakiy, Mirsaid Ali Xamadoniy, Abdurahmon Jomiy, Nosir Xosrov, Spitamen, Temurmalik deb nom berish noto‘g‘ri hisoblanadi. Tojikiston Respublikasi Fanlar akademiyasi akademigi Muxammadjon Shakuri so‘zlariga ko‘ra, lug‘aviy qoidalariga mos ravishda keltirmagan holda nom berish mumkin emas.

Yaqinda Xatlon viloyati ijro organi hukumat rasmiy saytida Tojikiston Respublikasi Qurolli kuchlariga bahorgi chaqiruv natijalari haqidagi yangilik joylashtirilgan edi.

Bosh sahifada "Nosir Xoslov" yoshlarni armiyaga chaqiruv planini bajardi" deb yozilgan edi. (ushbu axborot tayyorlash paytida bosh sahifa qisman o‘zgartirilib, "tuman" so‘zi bilan to‘ldirildi). Ushbu maqola tojikiston internet-guruh ishtirokchilari o‘rtasida qizg‘in muhokama qilinishiga olib keldi.

Tabiyki, buyuk tojik faylasufi va shoiri Nosir Xoslov XI asrda yashagan va Xatlon tumani hamda 2017-yilda yoshlarning tojik armiyasiga chaqiruviga uning hech qanday aloqasi yo‘q. Shunchaki Xatlon viloyatining ma’umuriy tumaniga uning nomi berilgan, deb xabar qiladi Sputnik muhbiri Umid Jayxaniy. Tuman, 1995-yil Beshkent tashkil topgan, 2004-yilda Nosir Xosrov qo‘shni Kubadiyon tumanida to‘g‘ilgan.