TOShKENT, 19 okt — Sputnik. O‘zbekistonda so‘nggi ikki yil ichida Rossiya va MDH davlatlaridagi mehnat migrantlarini ortga qaytarish uchun katta tashviqot kampaniyasi boshlab yuborilgan.
Sputnik muxbirlari yaqinda Moskvadan qaytib kelgan mehnat migranti, Alisher ismli quruvchi bilan suhbatlashdilar. Alisher vatan "kuyunchakligini" o‘zida his qilganlardan biridir.
"Menimcha, gapni asosiy narsadan — maosh masalasidan boshlagan ma’qul. O‘rtadagi farq juda katta. Agar mana shu narsani asos qilib oladigan bo‘lsak, hammasi oydinlashadi. Davlatimiz bizga qanday va’dalarni bermasin, migrantlar o‘z xohishi bilan ortga qaytmaydi. Moskvaga u yerda hayot yaxshiligidan emas, balki bu yerda, o‘z vatanimizda kerakli mablag‘ni ishlab topish imkoniyati yo‘qligidan boramiz", — deb hikoya qiladi suhbatdosh.
Shaxsiy tajriba
Rossiyada iqtisodiy vaziyat tang holatga kelgach, Alisher o‘tgan yilda uyiga qaytgan va o‘sha vaqtdan buyon ishsiz. Respublikadagi bandlikni ta’minlash markazlariga nega murojaat etmadingiz degan savolga, Alisher achchiq kulimsiradi.
Ammo bu ko‘nikmalarimiz birorta hujjat yoxud diplom bilan tasdiqlanmagan, o‘zbek quruvchilarining aksariyati — o‘z zehni bilan ish o‘rgangan odamlardir. Shu bois, yaxshi haq to‘lanadigan ish to‘g‘risida orzu qilmasak ham bo‘ladi. Yaratilayotgan ish o‘rinlari esa — bu juda og‘ir va kam haq to‘lanadigan ishlardir, shu bois xususiy ishchi bo‘lib ishlagan ma’qulroq — kimdir qurilishga, kimdir ta’mirlashga chaqiradi…", — deydi Alisher.
Suhbatdoshning so‘zlariga ko‘ra, xususiy qurilish sektorida ham so‘nggi vaqtlarda vaziyat keskin o‘zgargan. O‘zbeklar ommaviy ravishda Rossiyaga ishlashga ketgan davrlarda, respublika ichida ta’mirlash va qurilish ishlari uchun yaxshigina haq olish mumkin edi. Sababi, kuchli raqobat mavjud emasdi.
Hozirda esa, chetdan qaytib kelgan migrantlar "nimadir ishlab olish" uchun bozorda o‘rnatilgan narxdan ham pastrog‘ini aytishga majbur. Ayniqsa, chet viloyatlarda ishlar kamayib ketgan, qolaversa, quruvchilik hozir "suv tekin" sohalarning biriga aylangan.
Buning sababini vatanga qaytgan migrantlar soni ortib borayotgani hamda respublika fuqarolarida pul kamaygani (axir aksariyat odamlar Rossiyadan yuboriladigan pul evaziga hayot kechirardi) bilan izohlash mumkin.
"Ochig‘ini aytish kerak, Rossiyadagi migrantlar hayotini zo‘r, deb bo‘lmaydi, ularga qiyin, lekin u yerda ishlar ekanmiz, bu zahmatlarga nima uchun dosh berayotganimizni bilamiz, tushunamiz. Mening shaharchamda, Surxondaryo viloyatida ish deyarli yo‘q, aholining aksariyat qismi savdo-sotiq bilan shug‘ullanadi. Shu bois bitta yo‘l bor oldimizda — u ham bo‘lsa, poytaxtga borib ishlash. Ammo bu yerda ham o‘ziga yarasha muammolar yetarlicha, birinchidan, raqobat juda kuchli, chunki hamma Toshkentga intiladi. Ikkinchidan militsiya tinchlik bermaydi, agar qo‘lga tushgudek bo‘lsangiz "kelishishga" to‘g‘ri keladi, boshqa iloj yo‘q", — deb hikoya qiladi suhbatdosh.
Yana xorijgami?
Alisherning tan olishicha, u o‘z vatani — O‘zbekistonni juda yaxshi ko‘radi. U bajonidil O‘zbekistonda ishlagan bo‘lardi ham, ammo bu yerda o‘g‘illarining to‘ylariga pul to‘plashi amrimahol. Shu bois, erta bahorda yana Rossiyaga ketishni rejalashtirapti.
"Hozir u yerda vaziyat asta-sekin yaxshilanyapti, qolaversa, migratsiya qonunchiligi ham o‘sha vaqtga kelib izga tushib ketar, ehtimol. Men bilan birga ishlaydiganlarning hammasi xuddi shunday fikrda, axir ular ham shunga majbur bo‘lgani uchun qaytgan", — deya o‘z hikoyasiga yakun yasaydi Alisher.
2015 yilning oxirida Oliy Majlis senati 2016-yilga aholi bandligini ta’minlash bo‘yicha dasturni tasdiqladi. Bu yil 1 millionga yaqin ish o‘rinlarini yaratish rejalashtirilmoqda, ularning 148 minggi xorijdan, shu jumladan, Rossiyadan qaytib keladigan migrantlar uchun ajratiladi.
