https://oz.sputniknews.uz/20251224/beruniy-globus-uzbekistan-54445240.html
Beruniy 995-yilda yaratgan globus O‘zbekistonda qayta tiklandi
Beruniy 995-yilda yaratgan globus O‘zbekistonda qayta tiklandi
Sputnik O‘zbekiston
Abu Rayhon Beruniy tomonidan 995-yilda yaratilgan, ammo yo‘qolib ketgan globus Islom sivilizatsiyasi markazida ilmiy manbalar asosida qayta tiklandi. Bu kashfiyot jahon kartografiyasi tarixida muhim ahamiyatga ega.
2025-12-24T19:26+0500
2025-12-24T19:26+0500
2025-12-24T19:26+0500
ilm-fan
tarix
abu rayhon beruniy
islom sivilizatsiyasi markazi
madaniyat
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e9/0c/18/54444637_190:0:2322:1199_1920x0_80_0_0_8fcc537243e61d366325c7050b2e43f3.jpg
TOShKENT, 24 dek – Sputnik. Abu Rayhon Beruniy tomonidan yaratilgan, ammo bizgacha yetib kelmagan globus Islom sivilizatsiyasi markazida ilmiy asosda qayta tiklandi. Bu haqda markaz matbuot xizmati ma’lum qildi.Ta’kidlanishicha, Beruniy 995-yilda Xorazmning yirik ilmiy-ma’rifiy markazlaridan biri bo‘lgan Kat shahrida yashagan davrida globus yaratgan. Ushbu ish nafaqat Sharq, balki butun jahon kartografiyasi tarixida ulkan ilmiy yutuq sifatida baholanadi. Chunki Beruniy yasagan globus nazariy tasavvur emas, balki aniq hisob-kitoblar, geodeziya va astronomiyaga oid ma’lumotlar asosida ishlab chiqilgan amaliy ilmiy asbob bo‘lgan.Abu Rayhon Beruniy o‘z asarlarida Yerning sharsimon ekanini bir necha bor ochiq va ravshan bayon qiladi hamda bu xulosani ilmiy dalillar bilan asoslab beradi.Olim globus yaratish orqali aniq ilmiy maqsadni ko‘zlagan. Unda geografik obyektlarni joylashtirish, aholi maskanlari o‘rtasidagi masofalarni aniqlash, shu asosda geografik uzunlik va kengliklarni hisoblashni rejalashtirgan.
https://oz.sputniknews.uz/20251218/islom-tsivilizatsiya-markaz-unaoc-memorandum-54248056.html
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
abu rayhon beruniy, beruniy globusi, islom sivilizatsiyasi markazi, beruniy merosi, qadimiy globus, islom ilm-fani, kartografiya tarixi, matematik geografiya, xorazm ilm markazi, o‘zbekiston ilm-fani
abu rayhon beruniy, beruniy globusi, islom sivilizatsiyasi markazi, beruniy merosi, qadimiy globus, islom ilm-fani, kartografiya tarixi, matematik geografiya, xorazm ilm markazi, o‘zbekiston ilm-fani
Beruniy 995-yilda yaratgan globus O‘zbekistonda qayta tiklandi
Ilm-fani taraqqiyotida muhim o‘rin tutgan Abu Rayhon Beruniyning kartografiya sohasidagi yo‘qolgan merosi zamonaviy ilmiy tadqiqotlar asosida qayta tiklandi
TOShKENT, 24 dek – Sputnik. Abu Rayhon Beruniy tomonidan yaratilgan, ammo bizgacha yetib kelmagan globus Islom sivilizatsiyasi markazida ilmiy asosda qayta tiklandi. Bu haqda markaz matbuot xizmati
ma’lum qildi.
Ta’kidlanishicha, Beruniy 995-yilda Xorazmning yirik ilmiy-ma’rifiy markazlaridan biri bo‘lgan Kat shahrida yashagan davrida globus yaratgan. Ushbu ish nafaqat Sharq, balki butun jahon kartografiyasi tarixida ulkan ilmiy yutuq sifatida baholanadi. Chunki Beruniy yasagan globus nazariy tasavvur emas, balki aniq hisob-kitoblar, geodeziya va astronomiyaga oid ma’lumotlar asosida ishlab chiqilgan amaliy ilmiy asbob bo‘lgan.
Manbalarga ko‘ra, olim ilmiy an’analarni chuqur tahlil qilgan holda o‘z davri uchun mutlaqo yangi bo‘lgan — matematik geografiya tamoyillari asosida diametri taxminan 5 metrga yaqin globus yaratishga muvaffaq bo‘lgan. Afsuski, ushbu noyob ilmiy asbob bizgacha yetib kelmagan.
Abu Rayhon Beruniy o‘z asarlarida Yerning sharsimon ekanini bir necha bor ochiq va ravshan bayon qiladi hamda bu xulosani ilmiy dalillar bilan asoslab beradi.
Olim globus yaratish orqali aniq ilmiy maqsadni ko‘zlagan. Unda geografik obyektlarni joylashtirish, aholi maskanlari o‘rtasidagi masofalarni aniqlash, shu asosda geografik uzunlik va kengliklarni hisoblashni rejalashtirgan.
