O‘zbekistonning inflyatsiya va YaIMdagi ko‘rsatkichlari — YeOTB prognozi

Obuna bo‘lish
Tahliliy ma’ruza O‘zbekiston bo‘yicha birinchi marta taqdim etilmoqda va iqtisodiyotning o‘sishi, inflyatsiya, qayta moliyalashning asosiy stavkasi va so‘m kursi kabi bo‘limlarni o‘z ichiga oladi.
TOShKENT, 25-iyun — Sputnik. Yevroosiyo taraqqiyot bankini (YeOTB) kelgusi yillarda O‘zbekistonda inflyatsiya sekinlashishi va yalpi ichki mahsulotning barqaror o‘sishini prognoz qilmoqda.
Yevroosiyo taraqqiyot banki yettita ishtirokchi davlat - Armaniston, Belarus, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Rossiya, Tojikiston va O‘zbekiston uchun 2025-2027 yillarga mo‘ljallangan makroiqtisodiy prognozni taqdim etdi.
Tahlilchilarga ko‘ra, tashqi iqtisodiy omillar va chaqiriqlarga qaramay, mamlakatlarda yuqori iqtisodiy faollik saqlanib qoladi va 2025-yilda ishtirokchi mamlakatlarning yalpi ichki mahsuloti 2019-yilga nisbatan 1,5 barobarga oshib, 3 trillion dollarga yetadi.
2025 yilda YeOTBga a’zo bo‘lgan O‘zbekiston tahlilchilar hisobotida birinchi marta taqdim etildi va mamlakat bo‘yicha makroiqtisodiy prognoz o‘z modeli asosida yaratildi. Unda iqtisodiyotning o‘sishi, inflyatsiya, asosiy qayta moliyalash stavkasi va so‘m kursi kabi bo‘limlar keltirilgan.
Prognozda O‘zbekiston iqtisodiyotining barqaror yuqori o‘sish sur’atlari qayd etilgan. Shunday qilib, 2025-yilda yalpi ichki mahsulotning o‘rtacha o‘sishi 6,5 foizni, 2026-yilda 6,3 foizni, 2027-yilda esa 6,4 foizni tashkil etadi.
Bu barqaror ichki talab, qimmatbaho va rangli metallar, to‘qimachilik va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari eksportining o‘sishi, transport, kommunal va irrigatsiya infratuzilmasiga keng ko‘lamli davlat investitsiyalari, pul o‘tkazmalari va kreditlash hajmining o‘sishi, shuningdek, asosan oltin narxining yuqoriligi hisobiga savdo sharoitlarining yaxshilanishi kabi omillar bilan bog‘liq. Ushbu ichki o‘sish manbalarining barchasi global iqtisodiyotning pasayishining salbiy ta’sirini yumshatadi.
2025 yil oxirigacha inflyatsiya sekinlashishda davom etishi va 2025-yil oxirigacha 8,1 foizgacha pasayishi kutilmoqda. Bunga so‘mning zaiflashuvi, elektr energiyasi va kommunal xizmatlar tariflarining oshishi sabab bo‘lmoqda. Tahlillarga ko‘ra, 2027-yil yakuni bo‘yicha inflyatsiyaning 5,4 foizgacha yanada sekinlashishi kutilmoqda, bu O‘zbekiston Markaziy bankining maqsadli ko‘rsatkichiga yaqin.
YeOTB prognoziga ko‘ra, O‘zbekiston Markaziy banki asosiy stavkani 2025-yil oxirigacha 14 foiz miqdorida saqlab qoladi.
Inflyatsiyaning bosqichma-bosqich sekinlashishi va inflyatsion kutilmalarning barqarorlashishi esa 2026-2027 yillarda pul-kredit siyosatini bosqichma-bosqich yumshatish imkonini beradi. 2027-yilga borib stavka 11 foizga tushishi kutilmoqda.
So‘mning dollarga nisbatan o‘rtacha yillik kursi 2025-yilda 13 208 so‘mni tashkil etishi prognoz qilinmoqda, bunda pul o‘tkazmalari hajmining oshishi va eksportning barqaror o‘sishi milliy valyutani qo‘llab-quvvatlaydi.
So‘mning o‘rta muddatli istiqbolda yiliga 3-4 foizga asta-sekin zaiflashishi kutilmoqda. Savdo taqchilligi mehnat migrantlarining pul o‘tkazmalari hisobidan qoplanadi, bu joriy yilda ham o‘sishda davom etib, 14,8 milliard dollargacha (23 foizga) yetadi.
Bu dinamika 2026-yilda 5,5 foizgacha sekinlashishi kutilmoqda.
YeOTB prognozida O‘zbekiston yaqin yillarda duch kelishi mumkin bo‘lgan xatarlar ham ko‘rib chiqilgan.
Bu asosiy hamkor mamlakatlarda iqtisodiy o‘sishning sekinlashishi bo‘lib, bu O‘zbekiston eksportining qisqarishiga, jahon xomashyo narxlarining o‘zgarishiga va global moliya bozorlaridagi sharoitlarning yomonlashishiga olib keladi.
Eslatib o‘tamiz, 2024-yil dekabr oyida bo‘lib o‘tgan Oliy Yevroosiyo iqtisodiy kengashi yig‘ilishida prezident Shavkat Mirziyoyev YeOTBga qo‘shilish qo‘shma loyihalarni ilgari surish uchun ishonchli moliyaviy manbalarni shakllantirish zarurligini ta’kidlagan edi.
O‘zbekistonning YeOTBga qo‘shilishi moliyaviy tashkilotning o‘zi uchun ham, respublika uchun ham muhim va o‘zaro manfaatli qadamdir.
YeOTBga qo‘shilish mablag‘larni jalb qilish oson bo‘lmagan sharoitda respublikani kreditlash imkoniyatlarini kengaytiradi. 2-3 oktabr kunlari YeOTB Toshkentda yillik yig‘ilishini o‘tkazadi va o‘z vakolatxonasini ochadi.
Yangiliklar lentasi
0