Umumiy g‘alaba: Sovet respublikalarining G‘alabaga qo‘shgan hissasi — video
© Sputnik
Obuna bo‘lish
Ulug‘ Vatan urushidagi G‘alaba uchun barcha Sovet respublikalari harakat qildi.
Bu respublikalarning bosib olingan hududlarida ozodlikkacha bo‘lgan barcha yillarda partizan va yashirin harakatlar amalga oshirilgan.
Rossiya Sovet Federativ Sotsialistik Respublikasi
Minglab ishlab chiqarishlar va millionlab odamlar Uraldan tashqariga, Sibir va Uzoq Sharqqa evakuatsiya qilindi.
Harbiy harakatlardan uzoqda joylashgan hududlarda qurol-yarog‘, neft mahsulotlari, po‘lat, oziq-ovqat, kiyim-kechak va ko‘plab boshqa narsalar ishlab chiqarildi.
Trans-Sibir temir yo‘li katta rol o‘ynadi - u orqali eshelonlar frontga bordi.
Kuybishev, hozirgi Samara mamlakatning zaxira poytaxti va Ural, Sibir, Uzoq Sharq, Qozog‘iston va Markaziy Osiyo bilan bevosita bog‘langan muhim markazga aylandi
Ozarbayjon Sovet Sotsialistik Respublikasi
Front ehtiyojlarini qondirish uchun 75 million tonna neft yetkazib berildi.
130 tadan ortiq turdagi qurol va o‘q-dorilar ishlab chiqarildi.
O‘nlab harbiy kasalxonalar ochildi (ularda 500 mingga yaqin harbiy xizmatchi davolangan).
Armaniston Sovet Sotsialistik Respublikasi
300 ming arman frontga chaqirildi.
Respublika strategik muhim materiallar va metallar yetkazib berdi.
Front uchun zarur bo‘lgan 300 tadan ortiq turdagi mahsulot ishlab chiqarildi.
Gruziya Sovet Sotsialistik Respublikasi
Ishlab chiqarishining yarmidan ko‘pini armiya va flotga berdi.
Samolyotlar va samolyot ishlab chiqarish uchun mahsulotlar ishlab chiqardi.
O‘q-dorilar, kiyim-kechak va oziq-ovqat ishlab chiqardi.
Hududda o‘nlab evakuatsiya shifoxonalari faoliyat ko‘rsatdi.
Qozog‘iston Sovet Sotsialistik Respublikasi
Bu yerga Rossiya, Ukraina va Belarusdan 200 tadan ortiq zavod va fabrika evakuatsiya qilindi.
Qurollar, snaradlar, minalar ishlab chiqarildi.
Respublika 1,5 million kishiga boshpana berdi.
Respublika “Xitoy bilan chegaradagi Gollivud” deb nomlandi - bu yerga “Mosfilm” va “Lenfilm” evakuatsiya qilindi.
Qirg‘iziston Sovet Sotsialistik Respublikasi
Respublikaga 30 tadan ortiq fabrika va zavod evakuatsiya qilindi.
Urush yillarida yangi gidroelektr stansiyalar va Katta Chuy kanali qurildi - bu qishloq xo‘jaligi uchun muhim ahamiyatga ega edi.
Frontga qariyb 12 million sentner g‘alla jo‘natildi.
Go‘sht, jun, kiyim-kechak ham yetkazib berildi.
Tojikiston Sovet Sotsialistik Respublikasi
Evakuatsiya markazlaridan biri: hududda 20 dan ortiq evakuatsiya shifoxonalari ishlagan.
Respublikada 100 mingga yaqin odam, jumladan, qariyb 10 ming bola boshpana topdi.
Oziq-ovqat, harbiy kiyim, patronlar va boshqalar bilan ta’minlagan.
Turkmaniston Sovet Sotsialistik Respublikasi
Ashxobod temir yo‘li ham muhim magistral edi. Undan harbiy xizmatchilar, texnika va o‘q-dorilar tashish uchun foydalanilgan.
Mavjud otlarning 20 foizi armiyaga safarbar qilindi.
Paxta va g‘alla yetkazib berildi.
O‘zbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi
Toshkent Ulug‘ Vatan urushi tarixiga evakuatsiya poytaxti sifatida kirdi.
Respublikaga jami 1,5 million kishi, jumladan, 210 ming yetim bolalar evakuatsiya qilindi.
O‘zbekiston kasalxonalariga 485 ming yarador va bemorlar yotqizildi.
Bu yerda muhim harbiy mahsulotlar yig‘ilgan.
O‘nlab strategik ahamiyatga ega korxonalar ham respublikaga ko‘chirildi.
Frontga ketganlarning umumiy soni 34 milliondan ortiq edi. Jami yo‘qotishlar - 26 milliondan ortiq kishi. Harbiy xarajatlar - 1945-yil narxlarida taxminan 192 milliard dollarni tashkil etgan.
Umumiy moddiy yo‘qotishlar ikki yarim trillion dollardan ortiqni tashkil etadi - bu barcha milliy boylikning uchdan bir qismi hisoblangan.
