Markaziy bank tahlili: O‘zbekiston iqtisodiyoti o‘sishiga qanday xatarlar bor?

Iqtisodiy o‘sishga asosiy xatar sifatida davlat budjeti xarajatlarining daromadlardan ko‘p bo‘lib qolishi, ya’ni fiskal taqchillik ko‘rsatilmoqda.
Sputnik
TOShKENT, 3 noya – Sputnik. Markaziy bank 2026–2028 yillarga mo‘ljallangan pul-kredit siyosati doirasida inflyatsiyaning bazaviy prognozdan chetga chiqishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan tashqi va ichki xatarlar tahlilini taqdim etdi.
Har bir xatar inflyatsiya va yalpi ichki mahsulot (YaIM) ko‘rsatkichlariga ta’siri nuqtayi nazaridan alohida o‘rganildi.

Xatarlar (Ssenariylar)

Inflyatsiyaga ta’siri (bazaviy prognozdan)

YaIMga ta’siri (bazaviy prognozdan)

Asosiy savdo hamkorlar valyutasining qadrsizlanishi

↑ 0,7–0,9%

↓ 0,2–0,3%

Import oziq-ovqat narxlarining oshishi

↑ 0,8–1,0%

↓ 0,15–0,25%

Fiskal taqchillik 5% atrofida bo‘lsa (budjet xarajatlari davromadlaridan ko‘p bo‘lsa)

↑ 0,7–0,9%

↑ 0,6–0,7%

Energiya ta’minoti uzilishlari

↑0,4–0,5%

↓ 0,1–0,2%

Iqlim o‘zgarishi va qishloq xo‘jaligidagi xavflar

↑ 0,5–0,6%

↓ 0,35–0,45%

Xususiylashtirish va raqobatning kuchayishi

↓ 0,6–0,7%

↑ 0,3–0,4%

Tartibga solinadigan xizmatlar narxi oshishi

↑ 0,6–0,8%

↓ 0,1–0,2%

Markaziy bank ma’lumotlariga ko‘ra, har bir xatarli ssenariy yuzaga kelgan taqdirda, pul-kredit siyosati instrumentlaridan faol foydalanish ko‘zda tutilgan:
Inflyatsiya xavfi kuchayganda — siyosat qat’iylashtiriladi (kredit foiz stavkalari oshirilib, iqtisodiyotdagi pul aylanmasini muvozanatlash choralari ko‘rilishi mumkin);
Iqtisodiy o‘sish sekinlashganda — siyosat yumshatilishi mumkin (iqtisodiyotni rag‘batlantirishga qaratilgan choralar);
Asosiy maqsad — inflyatsiyani o‘rta muddatli maqsad ko‘rsatkichlari doirasida ushlab turish, iqtisodiy o‘sishni barqaror ta’minlash va makroiqtisodiy barqarorlikni saqlab qolish.
Markaziy bank asosiy stavka nima sababdan 14 foizda o‘zgarishsiz qoldirilganini izohladi