Milliy statistika qo‘mitasi 8-yillik YaIMni qayta hisoblab chiqdi - infografika

Obuna bo‘lish
Milliy statistika qo‘mitasi sakkiz yillik YaIMni qayta hisoblab, ilgari qamrab olinmagan budjetdan tashqari mablag‘lar, xizmatlar va sanoat faoliyatini hisobga qo‘shdi
Milliy statistika qo‘mitasi 2017–2024 yillar bo‘yicha milliy hisoblarni tubdan qayta ko‘rib chiqdi. Bu jarayon Xalqaro valyuta jamg‘armasi eksperti bilan hamkorlikda amalga oshirilib, mamlakat YaIM hisob-kitoblari joriy hamda konseptual tarzda yangilandi.
Yangilanishning asosiy sabablari quyidagilardan iborat:
1. Budjetdan tashqari mablag‘larni to‘liq qamrab olish
Ilgari davlat budjeti to‘liq aks etgan bo‘lsa-da, vazirlik va idoralarning rivojlantirish jamg‘armalari va boshqa moliyalashtirish manbalari hisob-kitoblarda to‘liq qamrab olinmagan. Tahlil natijasida 36,4 trln so‘m qo‘shimcha qiymat aniqlandi.
2. Ma’lumot almashinuvining yaxshilanishi.
Soliq qo‘mitasi, tijorat banklari, mahalliy hokimliklar, Online-mahalla, sanoat va xizmatlar bo‘yicha ma’lumot bazalari bilan integratsiya kuchaytirildi.
Natijada korxonalar aylanmasi, sanoat, xizmat ko‘rsatish, qurilish va qishloq xo‘jaligi bo‘yicha yangi va aniq ma’lumotlar olindi.
3. Ilgari hisobga kirmagan faoliyat turlarining qo‘shilishi
Xizmatlar sohasida raqamli xizmatlar, kuryerlik, frilans, IT-frilans, avtotransport vositalari savdosida vositachilik, onlayn xizmatlar hisobga olindi va 10,2 trln so‘m qo‘shimcha qiymat qo‘shildi.
4. Sanoat va qurilishda yirik yangilanishlar
Sanoatda:
uy xo‘jaliklarining 1,7 mln tonna oziq-ovqatni qayta ishlashi hisobga olindi;
xalqaro auditorlik hisobotlari asosida ko‘rsatkichlar aniqlandi.
Natija: qo‘shimcha 9,7 trln so‘m qiymat qo‘shildi.
Qurilishda:
statistik hisobotlar qamrovi kengaytirildi,
soliq ma’lumotlari bilan taqqoslash joriy etildi.
Natija: 10,3 trln so‘m qo‘shimcha qiymat aniqlandi.
5. Qishloq xo‘jaligida ma’lumotlarni integratsiya qilish
“Online-mahalla” va Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlari uyg‘unlashtirildi;
252 ming gektar ijara yerlar ma’lumoti hisobga olindi;
banklar va mahalliy hokimliklar orqali fermerlar va kichik tadbirkorlar faoliyati qo‘shildi.
Natija: 5,6 trln so‘m qo‘shimcha qiymat qo‘shildi.
YaIMni qayta hisoblash natijasida mamlakat iqtisodiyotining umumiy hajmi sezilarli oshdi. Yangilangan metodologiya asosida amalga oshirilgan hisob-kitoblarda YaIM 80,9 trln so‘mga ko‘paydi.
Qayta hisoblashgacha YaIM 1 454,6 trillion so‘m deb belgilangan bo‘lsa, yangilangan ma’lumotlarga ko‘ra u 1 535,4 trillion so‘mga yetdi.
Xalqaro solishtirish uchun muhim bo‘lgan dollar hisobida ham o‘sish kuzatildi: avval 115 milliard dollar deb baholangan YaIM endilikda 121,4 milliard dollarga teng deb qayd etilmoqda.
YaIM hajmi (trln so‘mda)

Yillar

Qayta hisoblashdan oldin

Qayta hisoblashdan keyin

2020

668.0

705.1

2021

820.5

861.2

2022

995.6

1041.9

2023

1204.5

1261.8

2024

1454.6

1535.4

YaIM o‘sishi (o‘tgan yilga nisbatan foizda)

Yillar

Qayta hisoblashdan oldin

Qayta hisoblashdan keyin

2020

+1.6%

+1.6%

2021

+8.0%

+8.2%

2022

+6.0%

+6.1%

2023

+6.3%

+6.3%

2024

+6.5%

+6.7%

Batafsil - Sputnik O‘zbekiston infografikasida.
Yangiliklar lentasi
0