https://oz.sputniknews.uz/20250216/ozbek-kashtachilik-sanat-47953748.html
Opa-singil Xolmuhamedovalar: Biz o‘zbek kashtachilik san’atini dunyoga tanitmoqchimiz
Opa-singil Xolmuhamedovalar: Biz o‘zbek kashtachilik san’atini dunyoga tanitmoqchimiz
Sputnik O‘zbekiston
Murakkab o‘zbek kashtachilik naqshlarini mashaqqat bilan yaratish va buni yoshlarga o‘rgatish bilan uyg‘unlashtirish oson emas. Ammo opa-singillar barchasini ulgurishga harakat qilishmoqda.
2025-02-16T18:00+0500
2025-02-16T18:00+0500
2025-02-16T18:00+0500
o‘zbekiston
san’at
hunarmandlar
video
multimedia
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e9/02/0e/47964328_0:0:1920:1080_1920x0_80_0_0_c11a69e97c18611026c37a3eb659e57c.jpg.webp
Parizod va Shahrizod Xolmuhamedovalar Toshkent viloyatidan bo‘lib, ularga hunari meros bo‘lib o‘tgan emas, balki 10-yil avval ular o‘zbek milliy kashta san’ati – so‘zanaga jiddiy qiziqib, uni hayotlarining ajralmas qismiga aylantirishdi.Kasb tanlashda qizlarga otalari – rassom Jasur Xolmuhamedov yordam bergan. U qizlarni bolaligidan ko‘rgazmalarga, madaniy tadbirlarga olib borgan, ularda did va san’atga mehr uyg‘otgan.Ota birinchi bo‘lib to‘ng‘ich qizi Parizodga kashtachilik bilan shug‘ullanishni va A.Xo‘jayev nomidagi Respublika dizayn kollejiga o‘qishga kirishini taklif qilgan. Opasining qiziqishi va mehnatsevarligiga qarab, singlisi Shahrizod ham kashtachilik bilan shug‘ullanib, keyinchalik Pavel Benkov nomidagi Respublika ixtisoslashtirilgan rassomlik maktabiga o‘qishga kirgan.Ikkala qiz ham oliy o‘quv yurtlarini: Parizod Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat institutini, Shahrizod Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn institutini tamomlagan.Bugungi kunda ular Benkov maktabi va Yuqorichirchiq tumani 24-sonli bolalar musiqa va san’at maktabida bolalar va yoshlarga o‘zbek milliy kashtasi mahoratini o‘rgatishmoqda.Murakkab o‘zbek kashtachilik naqshlarini mashaqqat bilan yaratish va buni yoshlarga o‘rgatish bilan uyg‘unlashtirish oson emas. Ammo opa-singillar barchasini ulgurishga harakat qilishmoqda.Bitta ish ustida uzoq vaqt sarflanadi: 2 haftadan 6 oygacha yoki undan ko‘proq. Avval kompozitsiyaning eskizi qog‘ozga chiziladi. Keyin rasm matoga – albatta, tabiiy matoga, ko‘pincha adras yoki ipakka ko‘chiriladi va tikiladi. Shundan so‘ng boshqa usta tomonidan buyum shakliga keltiriladi – klatch yoki belbog‘ uchun maxsus karkas tayyorlanadi.Tabiiy ipak iplar va matolarni topish muhim vazifa hisoblanadi. Ularni Farg‘ona vodiysidan maxsus buyurtma berishadi. Rang berishni o‘zlari amalga oshirishadi va buda ularga otalari yordam beradi. Ranglash jarayonida faqat tabiiy bo‘yoqlar – piyoz, anor qobig‘i yoki tut mevasi ishlatiladi.Hozirda qizlarning o‘z brendi bor. Ular tayyor mahsulotlarni ko‘rgazma va yarmarkalarda sotishadi, shuningdek, maxsus buyurtma asosida ishlar ham yaratishadi. Narxi – 200 mingdan 7 million so‘mgacha.“Asosan ishlarimizni chet ellik xaridorlar olishadi. Ko‘pincha Amerikadan, Qozog‘istondan, Yevropadan ko‘proq xarid kilishadi. Yaqinda biz “Craft Fair Uzbekistan” xalqaro hunarmandlar ko‘rgazmasida qatnashdik. U yerda ko‘prok rossiyalik mijozlar kashtalarni olishdi. Qiziqishar ekan”, – deydi Parizod.O‘tgan yili Parizod va Shahrizod so‘zanalariga YuNESKO sifat belgisi berildi. Ular “Sharq Yulduzlari” tanlovining gran-prisini qo‘lga kiritdiOpa-singillar o‘z ustaxonasi va shou-rum ochishni, shogirdlar sonini ko‘paytirishni, xorijiy ko‘rgazmalarga borishni orzu qiladi.Opa-singillar o‘zbek badiiy kashtachiligining qadimiy san’ati bo‘lmish so‘zananing asrlar davomida yashab, avloddan avlodga o‘tib borishini juda xohlashadi.Yana bir muhim maqsad – ayol-qizlarga munosib ish, o‘z qobiliyatlarini rivojlantirish va jamiyatda o‘z o‘rnini topishga yordam beradigan hunarni o‘rgatish.Parizodning o‘zi turmushga chiqqanidan keyin ham sevimli ishini tashlamadi, balki uni yanada rivojlantirib, turmush o‘rtog‘i va oilasining qo‘llab-quvvatlashi bilan yangi muvaffaqiyatlarga erishmoqda. Hozir u Senat qoshidagi yoshlar parlamenti deputati sifatida yoshlar bilan faol ish olib bormoqda.Bundan tashqari, 2024-yilda Xolmuhamedovlar oilasi “Ibratli oila” belgisi bilan taqdirlandi. Ularning oilasida ikki o‘g‘il – Shohjahon va Nurullaxon ulg‘aymoqda, ular ham ota-onalari va opalarining munosib izdoshlari bo‘lishni xohlashadi.
o‘zbekiston
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
parizod va shahrizod xolmuhamedovalar kashtachilik sanati rassom jasur xolmuhamedov benkov maktabi va yuqorichirchiq tumani 24-sonli bolalar musiqa va san’at maktabi “barkamol avlod” bolalar san’at maktabi parizod va shahrizod xolmuhamedovalar kashtachilik sanati rassom jasur xolmuhamedov benkov maktabi va yuqorichirchiq tumani 24-sonli bolalar musiqa va san’at maktabi “barkamol avlod” bolalar san’at maktabi
parizod va shahrizod xolmuhamedovalar kashtachilik sanati rassom jasur xolmuhamedov benkov maktabi va yuqorichirchiq tumani 24-sonli bolalar musiqa va san’at maktabi “barkamol avlod” bolalar san’at maktabi parizod va shahrizod xolmuhamedovalar kashtachilik sanati rassom jasur xolmuhamedov benkov maktabi va yuqorichirchiq tumani 24-sonli bolalar musiqa va san’at maktabi “barkamol avlod” bolalar san’at maktabi
Opa-singil Xolmuhamedovalar: Biz o‘zbek kashtachilik san’atini dunyoga tanitmoqchimiz
Eksklyuziv
Murakkab o‘zbek kashtachilik naqshlarini mashaqqat bilan yaratish va buni yoshlarga o‘rgatish bilan uyg‘unlashtirish oson emas. Ammo opa-singillar barchasini ulgurishga harakat qilishmoqda.
Parizod va Shahrizod Xolmuhamedovalar Toshkent viloyatidan bo‘lib, ularga hunari meros bo‘lib o‘tgan emas, balki 10-yil avval ular o‘zbek milliy kashta san’ati – so‘zanaga jiddiy qiziqib, uni hayotlarining ajralmas qismiga aylantirishdi.
Kasb tanlashda qizlarga otalari – rassom Jasur Xolmuhamedov yordam bergan. U qizlarni bolaligidan ko‘rgazmalarga, madaniy tadbirlarga olib borgan, ularda did va san’atga mehr uyg‘otgan.
Ota birinchi bo‘lib to‘ng‘ich qizi Parizodga kashtachilik bilan shug‘ullanishni va A.Xo‘jayev nomidagi Respublika dizayn kollejiga o‘qishga kirishini taklif qilgan. Opasining qiziqishi va mehnatsevarligiga qarab, singlisi Shahrizod ham kashtachilik bilan shug‘ullanib, keyinchalik Pavel Benkov nomidagi Respublika ixtisoslashtirilgan rassomlik maktabiga o‘qishga kirgan.
Ikkala qiz ham oliy o‘quv yurtlarini: Parizod Toshkent to‘qimachilik va yengil sanoat institutini, Shahrizod Kamoliddin Behzod nomidagi Milliy rassomlik va dizayn institutini tamomlagan.
Bugungi kunda ular Benkov maktabi va Yuqorichirchiq tumani 24-sonli bolalar musiqa va san’at maktabida bolalar va yoshlarga o‘zbek milliy kashtasi mahoratini o‘rgatishmoqda.
“Bundan tashqari, “Barkamol avlod” bolalar san’at maktabida ham kashtachilik yunalishini ochdik. Hozirgi kunda shu tumanda 40 nafardan ortiq ayol va qizga shu hunarni o‘rgatib, ish bilan ta’minlanmoqdamiz”, – deydi ular.
Murakkab o‘zbek kashtachilik naqshlarini mashaqqat bilan yaratish va buni yoshlarga o‘rgatish bilan uyg‘unlashtirish oson emas. Ammo opa-singillar barchasini ulgurishga harakat qilishmoqda.
Bitta ish ustida uzoq vaqt sarflanadi: 2 haftadan 6 oygacha yoki undan ko‘proq. Avval kompozitsiyaning eskizi qog‘ozga chiziladi. Keyin rasm matoga – albatta, tabiiy matoga, ko‘pincha adras yoki ipakka ko‘chiriladi va tikiladi. Shundan so‘ng boshqa usta tomonidan buyum shakliga keltiriladi – klatch yoki belbog‘ uchun maxsus karkas tayyorlanadi.
Tabiiy ipak iplar va matolarni topish muhim vazifa hisoblanadi. Ularni Farg‘ona vodiysidan maxsus buyurtma berishadi. Rang berishni o‘zlari amalga oshirishadi va buda ularga otalari yordam beradi. Ranglash jarayonida faqat tabiiy bo‘yoqlar – piyoz, anor qobig‘i yoki tut mevasi ishlatiladi.
“Kashtachilikning o‘zining maktablari bor: Buxoro, Samarqand, Toshkent, Nurota maktablari. Bular mashhur maktablar hisoblanadi. Maktablarni o‘rgangan holda kitoblardan, muzeylarda so‘zanalar turadi. Ularni o‘rgangan holda kompozitsiya yaratamiz. Ya’ni o‘zimiz ijod kilib, zamonaviy kompozitsiyalarni yaratamiz. Asosan har bitta tikkan ishimiz tikilganidan so‘ng qaytib xuddi shunaqa tikilmaydi. Ya’ni bitta nusxada chiqadi”, – deydi Parizod.
Hozirda qizlarning o‘z brendi bor. Ular tayyor mahsulotlarni ko‘rgazma va yarmarkalarda sotishadi, shuningdek, maxsus buyurtma asosida ishlar ham yaratishadi. Narxi – 200 mingdan 7 million so‘mgacha.
“Asosan ishlarimizni chet ellik xaridorlar olishadi. Ko‘pincha Amerikadan, Qozog‘istondan, Yevropadan ko‘proq xarid kilishadi. Yaqinda biz “Craft Fair Uzbekistan” xalqaro hunarmandlar ko‘rgazmasida qatnashdik. U yerda ko‘prok rossiyalik mijozlar kashtalarni olishdi. Qiziqishar ekan”, – deydi Parizod.
O‘tgan yili Parizod va Shahrizod so‘zanalariga YuNESKO sifat belgisi berildi. Ular “Sharq Yulduzlari” tanlovining gran-prisini qo‘lga kiritdi
Opa-singillar o‘z ustaxonasi va shou-rum ochishni, shogirdlar sonini ko‘paytirishni, xorijiy ko‘rgazmalarga borishni orzu qiladi.
“Albatta, bizda yana bitta katta maqsadimiz bor – kashtachiligimizni, ota-bobolarimizdan qolayotgan merosimizni butun jahonga targ‘ib qilish va tanitish”, – deya xulosa qiladi Shahrizod.
Opa-singillar o‘zbek badiiy kashtachiligining qadimiy san’ati bo‘lmish so‘zananing asrlar davomida yashab, avloddan avlodga o‘tib borishini juda xohlashadi.
Yana bir muhim maqsad – ayol-qizlarga munosib ish, o‘z qobiliyatlarini rivojlantirish va jamiyatda o‘z o‘rnini topishga yordam beradigan hunarni o‘rgatish.
Parizodning o‘zi turmushga chiqqanidan keyin ham sevimli ishini tashlamadi, balki uni yanada rivojlantirib, turmush o‘rtog‘i va oilasining qo‘llab-quvvatlashi bilan yangi muvaffaqiyatlarga erishmoqda. Hozir u Senat qoshidagi yoshlar parlamenti deputati sifatida yoshlar bilan faol ish olib bormoqda.
Bundan tashqari, 2024-yilda Xolmuhamedovlar oilasi “Ibratli oila” belgisi bilan taqdirlandi. Ularning oilasida ikki o‘g‘il – Shohjahon va Nurullaxon ulg‘aymoqda, ular ham ota-onalari va opalarining munosib izdoshlari bo‘lishni xohlashadi.
