O‘zbekiston dasturiy budjetlashtirishni Rossiya ko‘magida amalga oshiradi
Obuna bo‘lish
Eksklyuziv
Dasturiy budjetlashtirish — bu davlat budjetini tuzish jarayoni, bunda moliyani siyosiy maqsadlardan, shuningdek, mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish maqsadlaridan kelib chiqqan holda taqsimlashga alohida yondashuvni hisobga olgan holda amalga oshiriladi.
TOShKENT, 6-iyun — Sputnik. O‘tgan yilda O‘zbekiston Iqtisodiyot va Moliya vazirligi va Rossiya Moliya vazirligi o‘rtasidagi uch yillik ikki tomonlama hamkorlik dasturi yakuniga yetdi. U soliq tizimini takomillashtirish, bojxona ma’muriyatchiligi, makroiqtisodiy prognozlar tizimlaridan foydalangan holda budjet siyosatini shakllantirish, proaktiv va dasturiy budjet amaliyotini joriy etish bilan bog‘liq 10 ta yo‘nalishni o‘z ichiga oldi.
Ushbu dasturning Rossiya tomonidan ijrochisi Rossiya Federatsiyasi Moliya vazirligining Ilmiy tadqiqot instituti Sputnik O‘zbekiston muxbiriga ma’lum qilinganidek, uch yil davomida Rossiya mutaxassislari tomonidan O‘zbekiston Iqtisodiy va moliya vazirligi uchun dasturning tematik yo‘nalishlari bo‘yicha 80 tadan ortiq ilmiy, uslubiy va tahliliy materiallar tayyorlandi, 60 ta seminar va 100 dan ortiq amaliy uchrashuv va konferensiyalar o‘tkazildi.
Shu kunlarda 2024-2026 yillarga mo‘ljallangan yangi ikki tomonlama hamkorlik dasturi doirasidagi tadbirlar doirasida vazirlikning Toshkent shahrida ham har ikki boshqarma mutaxassislari ishtirokida seminar va uchrashuvlar o‘tkazilmoqda.
Ular orasida — “O‘zbekiston Respublikasining budjet jarayonini budjetlashtirishga dasturiy-maqsadli yondashuvlar nuqtayi nazaridan takomillashtirish”, “O‘zbekiston Respublikasining ijtimoiy sohasini rivojlantirish bo‘yicha aholi turmush sifatini yaxshilash va budjet xarajatlari (ijtimoiy himoya, ta’lim) samaradorligini oshirishga qaratilgan takliflar ishlab chiqish”, “O‘zbekiston Respublikasida bojxona boshqaruvini huquqiy ta’minlash” mavzulari bor.
O‘zbekiston Iqtisodiyot va moliya vazirligi va Rossiya Moliya vazirligi, Rossiya Moliya vazirligi Moliyaviy tadqiqotlar instituti o‘rtasidagi ikki tomonlama hamkorlik dasturi eksperti Leonid Bogdanov
© NIFI Minfina RF
“Biz O‘zbekiston bilan dasturiy budjetga o‘tish bo‘yicha faol ishlayapmiz. Rossiya bu o‘tishni biroz oldinroq boshladi, shuning uchun biz xatolarimizni baham ko‘rishdan xursandmiz va ularning ko‘plari va muvaffaqiyatlarimiz bor edi. Masalan, hozir Rossiyada budjet elektron shaklda ijro etilmoqda, bu tezkor ma’lumot olishga va biror narsa noto‘g‘ri bo‘lsa, budjet ijrosi jarayoniga tuzatishlar kiritishga yordam beradi”, — dedi ikki tomonlama hamkorlik dasturi eksperti Leonid Bogdanov.
Lekin eng muhimi, uning so‘zlariga ko‘ra, dastur budjeti mamlakat oliy rahbariyati tomonidan qo‘yilgan muammolarni hal qilish imkonini beradi.
Prezident davlatning eng muhim ustuvor yo‘nalishlarini belgilaydi, dasturiy budjet esa ajratilgan mablag‘lar va olingan natijalarni bog‘lash imkonini beradi.
“Bizning fikrimizcha, bu juda muhim, chunki bu vosita budjet mablag‘larini samarali sarflash, aholi uchun muhim bo‘lgan budjet xarajatlari yo‘nalishlarini shakllantirish, ustuvorliklarni belgilashda, xususan, proaktiv budjetlashtirishda butun aholining faol ishtirokini nazarda tutadi”, — deya aniqlik kiritdi ekspert.
Bogdanovning so‘zlariga ko‘ra, Rossiya amaliyoti davlat xizmatchilari uchun odatiy bo‘lmagani uchun dastur budjetini tuzishning ma’lum bir madaniyatini yaratish zarurligini ko‘rsatadi.
“Shuning uchun biz vazirliklar xodimlari, keyin, ehtimol, dasturlar natijalarini muhokama qiluvchi parlament a’zolari, Hisob palatasi va budjet jarayonining boshqa ishtirokchilari uchun o‘quv seminarlarini o‘tkazish zarurligini ko‘rmoqdamiz”, — deya qo‘shimcha qildi u.
Mutaxassislarning e’tirof etishicha, dasturiy budjetlashtirishni ishlab chiqishda hali ham ko‘plab muammolar mavjud, masalan, turli vazirlik va idoralar dasturlarida xatolar, qarama-qarshiliklar, nomuvofiqlik yoki takroriylik. Ayni paytda bu masalalarning barchasini hal etish davlat budjetini shakllantirish jarayonini rivojlantirish imkonini beradi.
O‘zbekistonda 2025-yilda dasturiy budjetlashtirishni joriy etuvchi birinchi tajriba boshqarmalari Iqtisodiyot va Moliya vazirligi, shuningdek, Qishloq xo‘jaligi vazirligi bo‘ladi.
O‘zbekiston Iqtisodiyot va moliya vazirligi boshqarmasi boshlig‘i Sherxon Sayfutdinov.
© NIFI Minfina RF
“Kelgusida auditorlik tekshiruvi natijasida pilot vazirliklarning budjet dasturlari qabul qilingandan keyin boshqa vazirliklarda ham buni amalga oshirish biz uchun juda muhim bo‘ladi. Biz Rossiya Federatsiyasi Moliya vazirligining ilmiy-tadqiqot moliya instituti bilan budjet dasturlarini amalga oshirish va boshqa vazirliklarni qo‘llab-quvvatlash borasida keng hamkorlikni yo‘lga qo‘yish niyatidamiz”, — deya xulosa qildi O‘zbekiston Iqtisodiyot va moliya vazirligi Davlat budjeti departamenti budjet mablag‘larini sarflash samaradorligi va dasturiy usullarni amalga oshirish boshqarmasi boshlig‘i Sherxon Sayfutdinov.
