Rossiya va Xitoy boshqa davlatlarning ishlariga aralashishni bas qilishga chaqirdi
© Sputnik / Sergey Bobilev
/ Obuna bo‘lish
Vladimir Putinning Xitoyga tashrifi chog‘ida ikki davlat o‘rtasida diplomatik munosabatlar o‘rnatilganining 75-yilligi munosabati bilan yangi davrga qadam qo‘yuvchi har tomonlama sheriklik va strategik hamkorlik munosabatlarini chuqurlashtirish to‘g‘risida Qo‘shma bayonot qabul qilindi.
TOShKENT, 16-may — Sputnik. Rossiya va Xitoyning ishonchi komilki, hech bir davlat o‘z xavfsizligini boshqa davlatlarning xavfsizligi hisobiga ta’minlamasligi kerak.
Rossiya Federatsiyasi va Xitoy Xalq Respublikasining qo‘shma bayonotida davlat rahbarlari xalqaro va mintaqaviy xavfsizlik sohasidagi real muammolardan xavotir bildirdirishdi va “ushbu fonda yuzaga kelgan yangi geosiyosiy voqeliklar Yevrosiyo makonida teng va bo‘linmas xavfsizlik tamoyiliga to‘liq mos keladigan barqaror xavfsizlik tizimini shakllantirish zarurligini ta’kidlashdi.
Shu munosabat bilan tomonlar tegishli mamlakatlar va tashkilotlarni "qarama-qarshilik siyosatini olib borish va boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashish, shuningdek, mavjud xavfsizlik arxitekturasini buzishga, mamlakatlar o‘rtasida yangi bo‘linish chiziqlarini yaratishga, mintaqaviy ziddiyatlarni keltirib chiqarishga va blok qarama-qarshilikni uyg‘otishni to‘xtatishga chaqirishdi.
Bundan tashqari, har ikki davlat adolatli ko‘p qutbli dunyoni barpo etish borasida sa’y-harakatlarini birlashtirish niyatida.
“Rivojlanayotgan ko‘p qutbli dunyoning mustaqil markazlari sifatida Rossiya va Xitoy bu jarayonni teng huquqli va tartibli targ‘ib qilish va xalqaro munosabatlarni demokratlashtirish va adolatli va oqilona ko‘p qutbli dunyo tartibini yaratish bo‘yicha sa’y-harakatlarni birlashtirish uchun ikki tomonlama munosabatlar imkoniyatlaridan to‘liq foydalanadi", — deyiladi hujjatda.
Shu bilan birga, Rossiya va Xitoy kimoviy quroldan xoli dunyo barpo etish haqida gapirdi.
“Tomonlar kimoviy quroldan xoli dunyo qurish maqsadiga sodiq va Kimoviy qurolni taqiqlash tashkilotining siyosiylashuvidan chuqur xavotirda”, — deyiladi bayonotda.
Rossiya va Xitoy qurollarni kosmosga joylashtirishning oldini olish, shuningdek, alohida mamlakatlarning qurolli qarama-qarshilik uchun kosmosdan foydalanishga urinishlariga qarshi shartnoma tuzish bo‘yicha muzokaralarni qo‘llab-quvvatlashdi.
“Biz kosmosda qurol-yarog‘ joylashtirmaslik, kosmosda qurollanish poygasining oldini olishni kafolatlaydigan kosmik obyektlarga qarshi kuch ishlatish yoki tahdid qilish to‘g‘risidagi Rossiya-Xitoy shartnomasi loyihasini yaratish bo‘yicha muzokaralar zarurligini tasdiqladik. Tomonlar alohida mamlakatlarning kosmosdan qurolli qarama-qarshilik maqsadida foydalanishga urinishlariga qarshi bo‘lib, harbiy ustunlikka erishish va uni rasmiy mustahkamlash va "jangovar makon" sifatida foydalanishga qaratilgan xavfsizlik va faoliyat siyosatiga qarshi chiqadi”, — deyiladi xabarda.
Rossiya va Xitoy YuNESKOning universal hukumatlararo gumanitar forum sifatidagi salohiyatini yanada mustahkamlash zarur, deb hisoblaydi.
Rossiya va Xitoy AQShning Osiyoda harbiy kuchini oshirishiga qarshi chiqdi.
“Tomonlar AQShning harbiy qudratni oshirish, harbiy bloklar va koalitsiyalar tuzish orqali Shimoliy-Sharqiy Osiyodagi kuchlar muvozanatini o‘zgartirishga qaratilgan gegemon harakatlariga qarshi”, — deyiladi bayonotda.
Rossiya Federatsiyasi va Xitoy Xalq Respublikasining qo‘shma bayonoti matnida tomonlar BRIKSning jahon ishlaridagi rolini oshirishga ko‘maklashishda davom etishlari va “BRIKS plyus” formatidagi hamkorlikni jadal rivojlantirishlari aytiladi.
“Tomonlar BRIKS ruhiga amal qilgan holda, BRIKSning jahon ishlaridagi rolini oshirishga, global kun tartibini shakllantirishga hissa qo‘shishda davom etadilar va “autrich”/ "BRIKS plyus" formatidagi hamkorlikni jadal rivojlantiradilar”, — deyiladi bayonotda.
Rossiya va Xitoy Afrika Ittifoqining G20ga to‘laqonli a’zo sifatida kirishini olqishlaydi.
Shu bilan birga, tomonlar AQShning Osiyo-Tinch okeani mintaqasi va Yevropadagi raketa qurollarini keskin qoralaydi, bu beqarorlashtiruvchi qadamlar Rossiya Federatsiyasi va XXR xavfsizligiga bevosita tahdid soladi.
Bayonotda AQShning strategik muvozanatni buzishga urinishlari, xususan, “Osiyo-Tinch okeani va Yevropa mintaqalarida yerga asoslangan o‘rta va qisqa masofali raketalarni joylashtirish, shu jumladan ularning ittifoqchilariga o‘tkazishga xavotir bildirilgan.
Ta’kidlanishicha, Vashingtondan "bu amaliyotni rivojlantirish va chuqurlashtirish, oxir-oqibatda AQShning tegishli raketa qurollarini dunyoning turli mintaqalarida doimiy ravishda joylashtirish niyati haqida" bayonotlar berilmoqda.
Tomonlar Rossiya va Xitoy xavfsizligiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri tahdid soladigan ushbu o‘ta beqarorlashtiruvchi qadamlarni keskin qoralaydilar hamda Vashingtonning “ikki tomonlama cheklash” deb atalmish yo‘nalishdagi buzg‘unchi va dushmanona kursiga qarshi turish maqsadida o‘zaro hamkorlikni kuchaytirish va muvofiqlashtirishni kuchaytirish niyatidalar.
Qo‘shma bayonotda, shuningdek, tomonlar KXShT va MDHning mintaqaviy barqarorlikni ta’minlash, jumladan, xalqaro terrorizm, narkotik moddalarning noqonuniy ishlab chiqarilishi va savdosi, uyushgan jinoyatchilik va boshqa transchegaraviy chaqiriq va tahdidlarga qarshi kurashdagi muhim rolini tan olishi qayd etilgan.
Tomonlar Yevroosiyoda tinchlik va xavfsizlikni saqlash, tashqi tahdidlarga birgalikda qarshi turish maqsadida KXShT va XXR o‘rtasida ko‘p qirrali hamkorlikni rivojlantirish imkoniyatlarini alohida ta’kidlashdi.
"Tomonlar Markaziy Osiyo mintaqasi mamlakatlari bilan o‘zaro manfaatli hamkorlikni rivojlantirishda, ShHTda, Osiyoda hamkorlik va ishonchni mustahkamlash choralari bo‘yicha konferensiyada, BMT va boshqa xalqaro tashkilotlarda va ko‘p tomonlama mexanizmlarda hamkorlikni kengaytirishda davom etadilar", — deyiladi hujjatda.
