https://oz.sputniknews.uz/20240506/uzbekistan-blokcheyn-texnologiya-istiqbol-43748545.html
O‘zbekistonda blokcheyn texnologiyasini joriy etish istiqbollari qanday?
O‘zbekistonda blokcheyn texnologiyasini joriy etish istiqbollari qanday?
Sputnik O‘zbekiston
"Tether" kompaniyasi bosh direktori O‘zbekistonning bu yo‘nalishda salohiyati katta ekanini ta’kidladi. Ayniqsa, respublikada blokcheyn allaqachon qo‘llanila boshlaganini hisobga olinsa.
2024-05-06T19:02+0500
2024-05-06T19:02+0500
2024-05-06T19:02+0500
o‘zbekiston
kriptovalyuta
mayning
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e6/02/0f/22743432_0:19:3027:1722_1920x0_80_0_0_73582cffc57d94e64b54ff85a5bbc3be.jpg
TOShKENT, 6-may — Sputnik. Shu yilning mart oyi boshida Istiqbolli loyihalar milliy agentligi (ILMA) va "Tether" kompaniyasi o‘zaro anglashuv memorandumini imzolashdi. Shunda "Tether" bosh direktori Paolo Ardoino O‘zbekistonning blokcheyn texnologiyasini joriy etish bo‘yicha katta salohiyatini ta’kidladi. Bundan tashqari, tomonlar ushbu hamkorlik O‘zbekistonda ham, butun dunyoda ham raqamli aktivlar ekotizimini mas’uliyat bilan rivojlantirishga yordam berishini qayd etishdi.“Tether” aktivni chiqarmoqda – barqaror token USDT. 2014-yilda kompaniya blokcheynni qo‘llab-quvvatlaydigan va an’anaviy pullarni raqamli shaklda ishlatishga imkon beruvchi platformani ishga tushirdi. Bugungi kunda butun dunyo bo‘ylab moliya tizimi texnologiyani faol va muvaffaqiyatli o‘zlashtirmoqda. Bundan tashqari, u metavers (virtual makon), WEB 3 (blokcheynga asoslangan internet) va blokcheyn o‘yinlarini (o‘yinchilar o‘ynab pul ishlashadi) yaratishda ishlatilgan.Shu bilan birga, texnologiya boshqa faoliyat sohalarida ham qo‘llanilishi mumkin. Ilg‘or loyihalar bo‘yicha milliy agentlik (ILMA) Sputnik O‘zbekiston muxbiri bilan suhbatda blokcheyn nima ekanligini va bu texnologiyaning respublikada istiqbollari qanday ekanligini aytib berdi.Blokcheyn yoki taqsimlangan ro‘yxat texnologiyasi – bu turli xil qurilmalarda ma’lumotlarni saqlash. Bunday markazlashtirilmagan ma’lumotlar bazasi bloklar zanjirini, ya’ni barcha ishtirokchilarning tasdiqlovisiz o‘zgartirib bo‘lmaydigan ma’lumotlarni saqlaydi. Lekin keyingi blokda aks ettiriladigan biror narsani qo‘shish mumkin. Shunday qilib, har bir blokda amalga oshirilgan tranzaksiyalar haqida ma’lumot va oldingi blokga havolalar mavjud.Shu bilan birga, maynerlar tranzaksiyalarni tekshirib, blokcheyn reyestriga yangi bloklarni tasdiqlab, qo‘shib, mukofot – bitkoin oladilar, ularni sotib esa pul ishlaydilar.Asqar Zokirovning fikriga ko‘ra, blokcheyn, birinchi navbatda, axborot xavfsizligi va shaffofligini ta’minlashga qodir. Ammo kengroq miqyosda gapirilsa, texnologiya mamlakatda birinchi navbatda moliyaviy raqamli texnologiyalarni rivojlantirishda sezilarli o‘sishga yordam beradi.Bugungi kunda blokcheyn faqat kripto-sanoat bilan bog‘liq bo‘lishiga qaramay, ushbu texnologiya axborotni (ma’lumotlarni) saqlash zarur bo‘lgan barcha sohalarda – bank va to‘lov tizimlari, davlat xizmatlari, kadastr, sog‘liqni saqlash, ta’lim va boshqalarda qo‘llanilishi mumkin.O‘zbekistonda bu texnologiyani joriy etish bo‘yicha birinchi urinishlar 2022-yilda amalga oshirilgan. Davlat xizmatlarini ko‘rsatish bo‘yicha blokcheynni joriy etish loyihasi BMTning O‘zbekistondagi taraqqiyot dasturi (BMTTD) va O‘zbekiston Adliya vazirligi tomonidan amalga oshirildi. Pilot loyiha FHDYo yagona elektron arxiviga texnologiyani joriy etishdan iborat edi.O‘z navbatida Asqar Zokirov ham blokcheyn ma’lumotlarning oshkoraligi va shaffofligini ta’minlashi kerakligini tushuntiradi. Blokcheynni "ko‘tarish" uchun esa taqsimlangan kompyuterlarga (24/7 ishlaydigan) ega bo‘lish va blokga kiradigan ma’lumotlar nusxalarini sinxronlashtirish va saqlashni ta’minlash kerak.Nega "Tether" kompaniyasi O‘zbekistonda blokcheynni joriy etish istiqbollarini ko‘rmoqda va memorandumning imzolanishiga nima sabab bo‘ldi? Bu, birinchi navbatda, respublika hududida kriptoaktivlar muomalasi sohasidagi qonunchilik bazasining to‘liq shakllanganligi bilan bog‘liq.Memorandum, birinchi navbatda, blokcheyn texnologiyasi bilan ishlaydigan xodimlarning malakasini oshirish, shuningdek, o‘quv dasturlarini tashkil etishni nazarda tutadi.
o‘zbekiston
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Anna Jelixovskaya
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/04/1c/34393060_348:50:935:637_100x100_80_0_0_067faeb5a518bb96ff950ec2641bb91d.jpg
Anna Jelixovskaya
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/04/1c/34393060_348:50:935:637_100x100_80_0_0_067faeb5a518bb96ff950ec2641bb91d.jpg
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Anna Jelixovskaya
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/04/1c/34393060_348:50:935:637_100x100_80_0_0_067faeb5a518bb96ff950ec2641bb91d.jpg
"tether" kompaniyasi o‘zbekiston blokcheyn ilma
"tether" kompaniyasi o‘zbekiston blokcheyn ilma
O‘zbekistonda blokcheyn texnologiyasini joriy etish istiqbollari qanday?
Eksklyuziv
"Tether" kompaniyasi bosh direktori O‘zbekistonning bu yo‘nalishda salohiyati katta ekanini ta’kidladi. Ayniqsa, respublikada blokcheyn allaqachon qo‘llanila boshlaganini hisobga olinsa.
TOShKENT, 6-may — Sputnik. Shu yilning mart oyi boshida Istiqbolli loyihalar milliy agentligi (ILMA) va "Tether" kompaniyasi o‘zaro anglashuv memorandumini imzolashdi. Shunda "Tether" bosh direktori Paolo Ardoino O‘zbekistonning blokcheyn texnologiyasini joriy etish bo‘yicha katta salohiyatini ta’kidladi. Bundan tashqari, tomonlar ushbu hamkorlik O‘zbekistonda ham, butun dunyoda ham raqamli aktivlar ekotizimini mas’uliyat bilan rivojlantirishga yordam berishini qayd etishdi.
“Tether” aktivni chiqarmoqda – barqaror token USDT. 2014-yilda kompaniya blokcheynni qo‘llab-quvvatlaydigan va an’anaviy pullarni raqamli shaklda ishlatishga imkon beruvchi platformani ishga tushirdi. Bugungi kunda butun dunyo bo‘ylab moliya tizimi texnologiyani faol va muvaffaqiyatli o‘zlashtirmoqda. Bundan tashqari, u metavers (virtual makon), WEB 3 (blokcheynga asoslangan internet) va blokcheyn o‘yinlarini (o‘yinchilar o‘ynab pul ishlashadi) yaratishda ishlatilgan.
Shu bilan birga, texnologiya boshqa faoliyat sohalarida ham qo‘llanilishi mumkin. Ilg‘or loyihalar bo‘yicha milliy agentlik (ILMA)
Sputnik O‘zbekiston muxbiri bilan suhbatda blokcheyn nima ekanligini va bu texnologiyaning respublikada istiqbollari qanday ekanligini aytib berdi.
Blokcheyn yoki taqsimlangan ro‘yxat texnologiyasi – bu turli xil qurilmalarda ma’lumotlarni saqlash. Bunday markazlashtirilmagan ma’lumotlar bazasi bloklar zanjirini, ya’ni barcha ishtirokchilarning tasdiqlovisiz o‘zgartirib bo‘lmaydigan ma’lumotlarni saqlaydi. Lekin keyingi blokda aks ettiriladigan biror narsani qo‘shish mumkin. Shunday qilib, har bir blokda amalga oshirilgan tranzaksiyalar haqida ma’lumot va oldingi blokga havolalar mavjud.
"Maynerlarni kripto-aktivlarni chiqaradigan yoki ularni topadigan odamlardir deyishadi, lekin bu unchalik haqiqat emas. Maynerlar – bu blokcheynni amalda ushlab turishga yordam beradigan va eng muhimi, uning xavfsizligini ta’minlaydigan odamlar. Maynerlar qanchalik ko‘p bo‘lsa, blokcheynni xakerlik va kiberhujumlardan himoya qilish shunchalik samarali bo‘ladi”, – deb tushuntirdi ILMA kriptoaktivlar aylanmasi sohasini rivojlantirish departamenti rahbari Asqar Zokirov.
Shu bilan birga, maynerlar tranzaksiyalarni tekshirib, blokcheyn reyestriga yangi bloklarni tasdiqlab, qo‘shib, mukofot – bitkoin oladilar, ularni sotib esa pul ishlaydilar.
Asqar Zokirovning fikriga ko‘ra, blokcheyn, birinchi navbatda, axborot xavfsizligi va shaffofligini ta’minlashga qodir. Ammo kengroq miqyosda gapirilsa, texnologiya mamlakatda birinchi navbatda moliyaviy raqamli texnologiyalarni rivojlantirishda sezilarli o‘sishga yordam beradi.
Bugungi kunda blokcheyn faqat kripto-sanoat bilan bog‘liq bo‘lishiga qaramay, ushbu texnologiya axborotni (ma’lumotlarni) saqlash zarur bo‘lgan barcha sohalarda – bank va to‘lov tizimlari, davlat xizmatlari, kadastr, sog‘liqni saqlash, ta’lim va boshqalarda qo‘llanilishi mumkin.
O‘zbekistonda bu texnologiyani joriy etish bo‘yicha birinchi urinishlar 2022-yilda amalga oshirilgan. Davlat xizmatlarini ko‘rsatish bo‘yicha blokcheynni joriy etish loyihasi BMTning O‘zbekistondagi taraqqiyot dasturi (BMTTD) va O‘zbekiston Adliya vazirligi tomonidan amalga oshirildi. Pilot loyiha FHDYo yagona elektron arxiviga texnologiyani joriy etishdan iborat edi.
“Hozirgi kunda ushbu texnologiya fuqarolik holati dalolatnomalarini yozishni shakllantirishda qo‘llanilmoqda”, — deya aniqlik kiritdi Adliya vazirligi matbuot xizmati Sputnik O‘zbekiston muxbiriga.
O‘z navbatida Asqar Zokirov ham blokcheyn ma’lumotlarning oshkoraligi va shaffofligini ta’minlashi kerakligini tushuntiradi. Blokcheynni "ko‘tarish" uchun esa taqsimlangan kompyuterlarga (24/7 ishlaydigan) ega bo‘lish va blokga kiradigan ma’lumotlar nusxalarini sinxronlashtirish va saqlashni ta’minlash kerak.
Nega "Tether" kompaniyasi O‘zbekistonda blokcheynni joriy etish istiqbollarini ko‘rmoqda va memorandumning imzolanishiga nima sabab bo‘ldi? Bu, birinchi navbatda, respublika hududida kriptoaktivlar muomalasi sohasidagi qonunchilik bazasining to‘liq shakllanganligi bilan bog‘liq.
“Yaqinda biz mayning-pul faoliyati qoidalarini tasdiqladik. Xususan, asosiy atamalar va ta’riflar, shuningdek, milliy va xorijiy maynerlar bilan munosabatlarni o‘rnatish, mayning-pul ishtirokchilarining daromadlarini taqsimlash va mayning-pul ishtirokchilarining reyestrini olib borish talablari belgilandi”, – deya aniqlik kiritdi Asqar Zokirov.
Memorandum, birinchi navbatda, blokcheyn texnologiyasi bilan ishlaydigan xodimlarning malakasini oshirish, shuningdek, o‘quv dasturlarini tashkil etishni nazarda tutadi.
