https://oz.sputniknews.uz/20240331/dunyo-aholi-soni-asosiy-tahdid-43219279.html
Dunyoda aholi soni bo‘yicha asosiy tahdid ma’lum qilindi
Dunyoda aholi soni bo‘yicha asosiy tahdid ma’lum qilindi
Sputnik O‘zbekiston
Asrning o‘rtalariga kelib, mamlakatlarning 76 foizi aholini to‘ldira olmaydi. 31.03.2024, Sputnik O‘zbekiston
2024-03-31T20:02+0500
2024-03-31T20:02+0500
2024-03-31T20:02+0500
dunyo yangiliklari
dunyoda
umumiy aholi soni
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e8/03/1f/43219413_82:0:1280:674_1920x0_80_0_0_8e4e93c4387b043e708a98ff0133a8a1.jpg
TOShKENT, 31 mar — Sputnik. Asrning o‘rtalariga kelib, aksariyat mamlakatlar demografik o‘tish davrini yakunlaydi. Keyin esa katta muammolarga olib kelishi mumkin bo‘lgan jarayon boshlanadi, deya xabar berdi RIA Novosti.Aholining oddiy ko‘payishi uchun bir ayol o‘rtacha umri davomida kamida 2,1 bolani dunyoga keltirishi kerak. Ko‘rsatkich, albatta, hisoblab chiqilgan — bu tug‘ilishning umumiy darajasi deb ataladi.O‘tgan asrning boshida u deyarli beshga teng edi, keyin esa keskin pasayib ketdi. Ba’zi rivojlangan mamlakatlarda tug‘ilishning umumiy darajasi juda past, ya’ni aholi soni to‘ldirilmaydi.Olimlarning fikricha, tug‘ilishning pasayishi demografik o‘tish deb ataladigan narsani aks ettiradi. Bu konsepsiya o‘tgan asrning o‘rtalarida paydo bo‘lgan va bugungi kunda tobora ko‘proq dalillarni qabul qilmoqda.Mamlakatlar rivojlanishning uch bosqichiga ega deb taxmin qilinadi. Dastlab, tug‘ilish va o‘lim darajasi yuqori, populyatsiya esa pastligicha qolmoqda. Keyin tibbiyot taraqqiyoti tufayli o‘lim kamayib, turmush sharoiti yaxshilanadi, umr ko‘rish davomiyligi uzayadi, aholi soni keskin oshadi. Shu bilan birga, tug‘ilish darajasi pasaymoqda.Uchinchi bosqichda tug‘ilish va o‘lim darajasi past, muvozanatda va barqaror odamlar soni mavjud. Hisob-kitoblarga ko‘ra, tug‘ilishning umumiy darajasi 5,5 dan past bo‘lgan mamlakatlar ikkinchi bosqichda. Bugun bu butun dunyo.Qayd etilishicha, kollaps 2024 va 2030-yillar oralig‘ida sodir bo‘ladi, chunki resurslar tugaydi, bu esa tanqidiy ifloslanishdan oldin amalga oshiriladi.Hozir yer yuzida 7,8 milliard odam bor. Birlashgan Millatlar Tashkilotining prognozlariga ko‘ra, asr oxirigacha 10,4 mlrd bo‘ladi. Demografik o‘tish modeliga ko‘ra, turg‘unlik shu darajadan boshlanishi kerak.Yaqinda The Lancet Xalqaro tug‘ilish va prognozlash dasturining hisobotini e’lon qildi. Hisob-kitoblar shuni ko‘rsatdiki, 2021-yil uchun sayyoramizning tug‘ilish darajasi ko‘rsatkichi 2,23 ni tashkil qiladi.94 ta davlat uchun bu ko‘rsatkich hanuzgacha juda muhim. Ularning deyarli yarmi Afrikada,Sahroi Kabirdan janubda joylashgan.Asrning o‘rtalariga kelib, aholi o‘zini ko‘paytirishga qodir bo‘lmaydi. 2100-yilga kelib faqat oltita davlatda tug‘ilish darajasi normal bo‘ladi.Ba’zi olimlar tug‘ilishning kamayishini yaxshi narsa deb bilishadi, chunki aholi sonining keskin o‘sishi ekologik xavflarni oshiradi.
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
dunyo yangiliklari, dunyoda, umumiy aholi soni
dunyo yangiliklari, dunyoda, umumiy aholi soni
Dunyoda aholi soni bo‘yicha asosiy tahdid ma’lum qilindi
Asrning o‘rtalariga kelib, mamlakatlarning 76 foizi aholini to‘ldira olmaydi.
TOShKENT, 31 mar — Sputnik. Asrning o‘rtalariga kelib, aksariyat mamlakatlar demografik o‘tish davrini yakunlaydi. Keyin esa katta muammolarga olib kelishi mumkin bo‘lgan jarayon boshlanadi, deya xabar berdi
RIA Novosti. Aholining oddiy ko‘payishi uchun bir ayol o‘rtacha umri davomida kamida 2,1 bolani dunyoga keltirishi kerak. Ko‘rsatkich, albatta, hisoblab chiqilgan — bu tug‘ilishning umumiy darajasi deb ataladi.
O‘tgan asrning boshida u deyarli beshga teng edi, keyin esa keskin pasayib ketdi. Ba’zi rivojlangan mamlakatlarda tug‘ilishning umumiy darajasi juda past, ya’ni aholi soni to‘ldirilmaydi.
Olimlarning fikricha, tug‘ilishning pasayishi demografik o‘tish deb ataladigan narsani aks ettiradi. Bu konsepsiya o‘tgan asrning o‘rtalarida paydo bo‘lgan va bugungi kunda tobora ko‘proq dalillarni qabul qilmoqda.
Mamlakatlar rivojlanishning uch bosqichiga ega deb taxmin qilinadi. Dastlab, tug‘ilish va o‘lim darajasi yuqori, populyatsiya esa pastligicha qolmoqda. Keyin tibbiyot taraqqiyoti tufayli o‘lim kamayib, turmush sharoiti yaxshilanadi, umr ko‘rish davomiyligi uzayadi, aholi soni keskin oshadi. Shu bilan birga, tug‘ilish darajasi pasaymoqda.
Uchinchi bosqichda tug‘ilish va o‘lim darajasi past, muvozanatda va barqaror odamlar soni mavjud. Hisob-kitoblarga ko‘ra, tug‘ilishning umumiy darajasi 5,5 dan past bo‘lgan mamlakatlar ikkinchi bosqichda. Bugun bu butun dunyo.
Qayd etilishicha, kollaps 2024 va 2030-yillar oralig‘ida sodir bo‘ladi, chunki resurslar tugaydi, bu esa tanqidiy ifloslanishdan oldin amalga oshiriladi.
Hozir yer yuzida 7,8 milliard odam bor. Birlashgan Millatlar Tashkilotining prognozlariga ko‘ra, asr oxirigacha 10,4 mlrd bo‘ladi. Demografik o‘tish modeliga ko‘ra, turg‘unlik shu darajadan boshlanishi kerak.
Yaqinda The Lancet Xalqaro tug‘ilish va prognozlash dasturining hisobotini e’lon qildi. Hisob-kitoblar shuni ko‘rsatdiki, 2021-yil uchun sayyoramizning tug‘ilish darajasi ko‘rsatkichi 2,23 ni tashkil qiladi.
94 ta davlat uchun bu ko‘rsatkich hanuzgacha juda muhim. Ularning deyarli yarmi Afrikada,Sahroi Kabirdan janubda joylashgan.Asrning o‘rtalariga kelib, aholi o‘zini ko‘paytirishga qodir bo‘lmaydi. 2100-yilga kelib faqat oltita davlatda tug‘ilish darajasi normal bo‘ladi.
Ba’zi olimlar tug‘ilishning kamayishini yaxshi narsa deb bilishadi, chunki aholi sonining keskin o‘sishi ekologik xavflarni oshiradi.
