https://oz.sputniknews.uz/20240111/ukraina-ozining-songgi-boyligini-yoqotdi-42009450.html
Ukraina o‘zining so‘nggi boyligini yo‘qotdi
Ukraina o‘zining so‘nggi boyligini yo‘qotdi
Sputnik O‘zbekiston
O‘tgan yilning oxiri AQShdan Kiyevga moliyaviy ko‘makning keskin kamayishi bilan ajralib turdi va shu bilan birga Yevropa Ittifoqidan hech qanday sharoitda harbiy va moliyaviy yordam hajmini kamaytirmaslik doimiy ravishda talab qilindi.
2024-01-11T21:00+0500
2024-01-11T21:00+0500
2024-01-12T15:45+0500
kolumnistlar
ukraina
yevropa ittifoqi
bmt
rossiya
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e8/01/0b/42011778_0:160:3072:1888_1920x0_80_0_0_51c8bd7cb3b9ad4e946bbca31a16bce3.jpg
O‘shanda ko‘plab tahlilchilar Vashington ichki saylovoldi shov-shuvlarga asoslanib, aslida urush tumanini tarqatayotganini ta’kidladi. Yangi, 2024-yil o‘ylantirib qo‘yadigan o‘ta oshkora jarayonlar bilan boshlandi.Kuni kecha mashhur siyosiy klan vakili kichik Robert Kennedi o‘z sahifasida Associated Press’ning “Ukraina o‘z iqtisodini buzmasdan urush uchun to‘lay oladimi” sarlavhali maqolasini chop etdi. Bu so‘zma-so‘z tarjima, biz hech narsa o‘ylab topmaganmiz.Kennedining havolasiga quyidagi so‘zlar hamrohlik qildi: "Ukrainadagi urush yirik biznes uchun nimani anglatishini kam odam tushunadi. Bu shunchaki qurol-yarog‘ yetkazib berish va qurilish shartnomalari emas. Ukrainada ulkan haydaladigan yerlar bor - dunyodagi eng unumdor yerlar, ular deyarli egasiz va BlackRock kabi Amerika kompaniyalari ularni olishga tayyor”.Biz yaxshi bilamizki, kichik Robert Kennedi birinchi darajali siyosatchi emas, shuning uchun kinoya bilan qosh chimirmaslik kerak. Aynan oqsoq o‘rdakning abadiy maqomi Kennedi va unga o‘xshaganlarga noxush faktlarni aytishga va hozirgi siyosatchilar hatto o‘lim azobida ham eslatib o‘tmaydigan jarayonlarni diqqat markaziga tortishga imkon beradi.Hatto hayotida kamida bir marta Sovet Ukrainasiga kelgan har bir kishi, mahalliy tuproqqa tayoqni yopishtirish kerakligi va bir hafta ichida unda gilos unib chiqishi haqida hayajonli hikoyalarni eshitishi kafolatlanadi. Yoki nemislar urush paytida mahalliy qora tuproqlarni poyezdda qanday tashigani haqida. Keyinchalik yolg‘onga to‘la yarim haqiqatlar to‘plamida mustaqil Ukraina shakllandi.Ukraina, tabiatning inoyati bilan, haqiqatan ham, sanoat dehqonchiligi uchun juda qulay sharoitlarga ega. AQSh Qishloq xo‘jaligi vazirligi saytida ma’lum qilinishicha, Kiyev ixtiyorida 43,4 million gektar haydaladigan va boshqa yerlar bo‘lgan. Tushunish uchun: bu ko‘rsatkich bo‘yicha Ukraina dunyoda oltinchi o‘rinni egallaydi, qishloq xo‘jaligi va bog‘dorchilik uchun Germaniya, Buyuk Britaniya va Italiyadagidan ikki baravar ko‘p yerlar mavjud. Agar mutanosib ravishda olinadigan bo‘lsa, o‘tgan yilning boshida ukrainaliklar o‘z hududining 55 foizini qayta ishlashgan.2021-2022 yillar yakunlari bo‘yicha Ukrainada asosiy qishloq xo‘jaligi ekinlari makkajo‘xori (41,9 million tonna), bug‘doy (33), kungaboqar (17,5), arpa (9,9), kungaboqar yog‘i va kunjara (mos ravishda 5,6 va 5,4), raps (uch million) bo‘lgan. Ushbu ko‘rsatkichlarning barchasi bo‘yicha Ukraina jahon bozorining to‘rtdan 30 foizigacha bo‘lgan 10 talikka kiradi. Qishloq xo‘jaligida aholining 15 foizi ish bilan ta’minlangan, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari asosiy eksport mahsuloti edi. 2021-yilda Kiyev ushbu segmentda 27,8 milliard dollar savdo qildi, bu butun tashqi savdoning 41 foizidan oshadi.2022 yil oxirida, front chizig‘i muzlab qolganda, qishloq xo‘jaligi vaziri Taras Visoskiy Ukraina haydaladigan yerlarning taxminan 25 foizini, ya’ni taxminan o‘n million gektarni yo‘qotganini aytdi.Ukraina qora tuproqlarini siqib chiqarish mavzusi uzoq vaqtdan beri cho‘zilmoqda va bu yerda deyarli hamma narsa tushunarli. Transmilliy korporatsiyalar kuchsiz, butunlay korrupsiyaga uchragan va hozir urushda ham mag‘lub bo‘lgan Ukrainaning keng maydonlaridan foydalanishga qaror qilishdi. Ko‘proq ishlab chiqarish uchun jahon bozorlarini yanada nazorat qilish va rejalashtirilmagan ortiqcha foyda olish. Bularning barchasi umuman hech narsani aks ettirmaydigan umumiy iboralardir.Kennedi to‘pni geosiyosiy jarayonlarni chuqurroq tushunishga qodir bo‘lganlarga qaratadi.Rossiya janubdagi manfaatlari hal etilgunga qadar don shartnomasini aniq uzaytirdi, shundan so‘ng Ukrainaning Qora dengiz portlaridan don eksporti deyarli nolga tushdi, bu esa darhol Yevropada oziq-ovqat narxining vulqon kabi ko‘tarilishiga olib keldi.2023 yil oxiriga kelib, yevrohudud mamlakatlari hukumatlari bor kuchlari bilan okeanorti hukmdorni rozi qilish uchun harakat qilishdi, ammo quyi tabaqalar endi buni xohlamadi va qila olmadi. G‘alla hosili yig‘ib olinishi bilan Ukraina bilan chegaradagi nazorat-o‘tkazish punktlarining o‘z-o‘zidan to‘sib qo‘yilishi boshlandi. Fermerlar Ukraina qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ortilgan yuk mashinalarini dengiz orqali eksport qilish imkoni bo‘lmagan holda g‘arbga jismonan ruxsat bermadi. Birinchidan, Brussel yuqoridan kelgan buyruq bilan ular uchun imtiyozli bojsiz rejim tashkil qilgani uchun, ikkinchidan, Yevropa Ittifoqi aslida Yevropa qishloq xo‘jaligi sektorini bankrot qilayotgani uchun.Fransiyada fermerlar butun kuzda ish tashlashdi, ruminlar va vengerlar chegarani to‘sib qo‘yishdi. Endi ommaviy ish tashlash Germaniyaga tarqaldi: mahalliy fermerlar to‘g‘ri ma’noda munitsipalitetlarni go‘ng bilan to‘ldirishmoqda va yo‘llarni to‘smoqda. Belgiya va Niderlandiya qishloq xo‘jaligi kasaba uyushmalari ertaga uchun ish tashlash e’lon qildi.Geosiyosiy jadvalda quyidagi moslashuv mavjud.Yevropa Ittifoqi va Rossiya o‘rtasidagi energiya aloqalari deyarli yo‘q qilindi; sharqdan keladigan barcha ta’minot u yoki bu darajada Vashington tomonidan nazorat qilinadi. Resurslar vositachilar orqali o‘ta qimmat narxlarda yetkazib beriladi. Ukraina tranzit energiya aloqasi sifatida butunlay yo‘q qilindi, “Naftogaz”, “Operator GTSU” va “Energoatom” yaqindan Amerika kapitali bilan xususiy kompaniyalarga aylandi.So‘nggi olti oy ichida Kiyev o‘z fermerlarini tirik qolish yoqasiga qo‘yish uchun hamma narsani qildi. Agar ixtisoslashgan forumlarni o‘qiyotgan bo‘lsangiz, ukrainalik fermerlarning mutlaq ko‘pchiligi bu yil umuman hech narsa ekmoqchi emas. Urug‘lik materiallari, yoqilg‘i-moylash materiallari, o‘g‘itlar, o‘simliklarni himoya qilish vositalari shunchaki taqiqlangan bo‘lib qoldi. Bu e’lon qilinmaydi, lekin ko‘plab Ukraina qishloq xo‘jaligi xoldinglari allaqachon maydonni jimgina sotishni boshladilar va yerning narxi kulgili. Raqamlar qora tuproqning gektariga oltidan to‘qqiz ming grivnagacha (taxminan 21 ming rubl) keltirilgan.Amerikaliklar shoularni tashkil qilishda virtuozlardir. Hamma Oq uyning tanklar va snaradlar yetkazib berish haqidagi tahdidli bayonotlarini kuzatib turganda, Vashington asosiy qurbonlik qo‘chqorini har tomondan jimgina o‘rab oldi, buning evaziga Qo‘shma Shtatlar o‘z iqtisodiyotini saqlab qoladi. Va bu umuman Rossiya emas.
ukraina
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2024
Sergey Savchuk
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/965/18/9651892_32:0:179:147_100x100_80_0_0_05fbcbbf454957c33a463c0efd300626.jpg
Sergey Savchuk
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/965/18/9651892_32:0:179:147_100x100_80_0_0_05fbcbbf454957c33a463c0efd300626.jpg
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sergey Savchuk
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/965/18/9651892_32:0:179:147_100x100_80_0_0_05fbcbbf454957c33a463c0efd300626.jpg
ukraina so‘nggi boyligi
Ukraina o‘zining so‘nggi boyligini yo‘qotdi
21:00 11.01.2024 (yangilandi: 15:45 12.01.2024) O‘tgan yilning oxiri AQShdan Kiyevga moliyaviy ko‘makning keskin kamayishi bilan ajralib turdi va shu bilan birga Yevropa Ittifoqidan hech qanday sharoitda harbiy va moliyaviy yordam hajmini kamaytirmaslik doimiy ravishda talab qilindi.
O‘shanda ko‘plab tahlilchilar Vashington ichki saylovoldi shov-shuvlarga asoslanib, aslida urush tumanini tarqatayotganini ta’kidladi. Yangi, 2024-yil o‘ylantirib qo‘yadigan o‘ta oshkora jarayonlar bilan boshlandi.
Kuni kecha mashhur siyosiy klan vakili kichik Robert Kennedi o‘z sahifasida Associated Press’ning “Ukraina o‘z iqtisodini buzmasdan urush uchun to‘lay oladimi” sarlavhali maqolasini chop etdi. Bu so‘zma-so‘z tarjima, biz hech narsa o‘ylab topmaganmiz.
Kennedining havolasiga quyidagi so‘zlar hamrohlik qildi: "Ukrainadagi urush yirik biznes uchun nimani anglatishini kam odam tushunadi. Bu shunchaki qurol-yarog‘ yetkazib berish va qurilish shartnomalari emas. Ukrainada ulkan haydaladigan yerlar bor - dunyodagi eng unumdor yerlar, ular deyarli egasiz va BlackRock kabi Amerika kompaniyalari ularni olishga tayyor”.
Biz yaxshi bilamizki, kichik Robert Kennedi birinchi darajali siyosatchi emas, shuning uchun kinoya bilan qosh chimirmaslik kerak. Aynan oqsoq o‘rdakning abadiy maqomi Kennedi va unga o‘xshaganlarga noxush faktlarni aytishga va hozirgi siyosatchilar hatto o‘lim azobida ham eslatib o‘tmaydigan jarayonlarni diqqat markaziga tortishga imkon beradi.
Hatto hayotida kamida bir marta Sovet Ukrainasiga kelgan har bir kishi, mahalliy tuproqqa tayoqni yopishtirish kerakligi va bir hafta ichida unda gilos unib chiqishi haqida hayajonli hikoyalarni eshitishi kafolatlanadi. Yoki nemislar urush paytida mahalliy qora tuproqlarni poyezdda qanday tashigani haqida. Keyinchalik yolg‘onga to‘la yarim haqiqatlar to‘plamida mustaqil Ukraina shakllandi.
Ukraina, tabiatning inoyati bilan, haqiqatan ham, sanoat dehqonchiligi uchun juda qulay sharoitlarga ega. AQSh Qishloq xo‘jaligi vazirligi saytida ma’lum qilinishicha, Kiyev ixtiyorida 43,4 million gektar haydaladigan va boshqa yerlar bo‘lgan. Tushunish uchun: bu ko‘rsatkich bo‘yicha Ukraina dunyoda oltinchi o‘rinni egallaydi, qishloq xo‘jaligi va bog‘dorchilik uchun Germaniya, Buyuk Britaniya va Italiyadagidan ikki baravar ko‘p yerlar mavjud. Agar mutanosib ravishda olinadigan bo‘lsa, o‘tgan yilning boshida ukrainaliklar o‘z hududining 55 foizini qayta ishlashgan.
2021-2022 yillar yakunlari bo‘yicha Ukrainada asosiy qishloq xo‘jaligi ekinlari makkajo‘xori (41,9 million tonna), bug‘doy (33), kungaboqar (17,5), arpa (9,9), kungaboqar yog‘i va kunjara (mos ravishda 5,6 va 5,4), raps (uch million) bo‘lgan. Ushbu ko‘rsatkichlarning barchasi bo‘yicha Ukraina jahon bozorining to‘rtdan 30 foizigacha bo‘lgan 10 talikka kiradi. Qishloq xo‘jaligida aholining 15 foizi ish bilan ta’minlangan, qishloq xo‘jaligi mahsulotlari asosiy eksport mahsuloti edi. 2021-yilda Kiyev ushbu segmentda 27,8 milliard dollar savdo qildi, bu butun tashqi savdoning 41 foizidan oshadi.
2022 yil oxirida, front chizig‘i muzlab qolganda, qishloq xo‘jaligi vaziri Taras Visoskiy Ukraina haydaladigan yerlarning taxminan 25 foizini, ya’ni taxminan o‘n million gektarni yo‘qotganini aytdi.
Ukraina qora tuproqlarini siqib chiqarish mavzusi uzoq vaqtdan beri cho‘zilmoqda va bu yerda deyarli hamma narsa tushunarli. Transmilliy korporatsiyalar kuchsiz, butunlay korrupsiyaga uchragan va hozir urushda ham mag‘lub bo‘lgan Ukrainaning keng maydonlaridan foydalanishga qaror qilishdi. Ko‘proq ishlab chiqarish uchun jahon bozorlarini yanada nazorat qilish va rejalashtirilmagan ortiqcha foyda olish. Bularning barchasi umuman hech narsani aks ettirmaydigan umumiy iboralardir.
Kennedi to‘pni geosiyosiy jarayonlarni chuqurroq tushunishga qodir bo‘lganlarga qaratadi.
Rossiya janubdagi manfaatlari hal etilgunga qadar don shartnomasini aniq uzaytirdi, shundan so‘ng Ukrainaning Qora dengiz portlaridan don eksporti deyarli nolga tushdi, bu esa darhol Yevropada oziq-ovqat narxining vulqon kabi ko‘tarilishiga olib keldi.
2023 yil oxiriga kelib, yevrohudud mamlakatlari hukumatlari bor kuchlari bilan okeanorti hukmdorni rozi qilish uchun harakat qilishdi, ammo quyi tabaqalar endi buni xohlamadi va qila olmadi. G‘alla hosili yig‘ib olinishi bilan Ukraina bilan chegaradagi nazorat-o‘tkazish punktlarining o‘z-o‘zidan to‘sib qo‘yilishi boshlandi. Fermerlar Ukraina qishloq xo‘jaligi mahsulotlari ortilgan yuk mashinalarini dengiz orqali eksport qilish imkoni bo‘lmagan holda g‘arbga jismonan ruxsat bermadi. Birinchidan, Brussel yuqoridan kelgan buyruq bilan ular uchun imtiyozli bojsiz rejim tashkil qilgani uchun, ikkinchidan, Yevropa Ittifoqi aslida Yevropa qishloq xo‘jaligi sektorini bankrot qilayotgani uchun.
Fransiyada fermerlar butun kuzda ish tashlashdi, ruminlar va vengerlar chegarani to‘sib qo‘yishdi. Endi ommaviy ish tashlash Germaniyaga tarqaldi: mahalliy fermerlar to‘g‘ri ma’noda munitsipalitetlarni go‘ng bilan to‘ldirishmoqda va yo‘llarni to‘smoqda. Belgiya va Niderlandiya qishloq xo‘jaligi kasaba uyushmalari ertaga uchun ish tashlash e’lon qildi.
Geosiyosiy jadvalda quyidagi moslashuv mavjud.
Yevropa Ittifoqi va Rossiya o‘rtasidagi energiya aloqalari deyarli yo‘q qilindi; sharqdan keladigan barcha ta’minot u yoki bu darajada Vashington tomonidan nazorat qilinadi. Resurslar vositachilar orqali o‘ta qimmat narxlarda yetkazib beriladi. Ukraina tranzit energiya aloqasi sifatida butunlay yo‘q qilindi, “Naftogaz”, “Operator GTSU” va “Energoatom” yaqindan Amerika kapitali bilan xususiy kompaniyalarga aylandi.
So‘nggi olti oy ichida Kiyev o‘z fermerlarini tirik qolish yoqasiga qo‘yish uchun hamma narsani qildi. Agar ixtisoslashgan forumlarni o‘qiyotgan bo‘lsangiz, ukrainalik fermerlarning mutlaq ko‘pchiligi bu yil umuman hech narsa ekmoqchi emas. Urug‘lik materiallari, yoqilg‘i-moylash materiallari, o‘g‘itlar, o‘simliklarni himoya qilish vositalari shunchaki taqiqlangan bo‘lib qoldi. Bu e’lon qilinmaydi, lekin ko‘plab Ukraina qishloq xo‘jaligi xoldinglari allaqachon maydonni jimgina sotishni boshladilar va yerning narxi kulgili. Raqamlar qora tuproqning gektariga oltidan to‘qqiz ming grivnagacha (taxminan 21 ming rubl) keltirilgan.
Amerikaliklar shoularni tashkil qilishda virtuozlardir. Hamma Oq uyning tanklar va snaradlar yetkazib berish haqidagi tahdidli bayonotlarini kuzatib turganda, Vashington asosiy qurbonlik qo‘chqorini har tomondan jimgina o‘rab oldi, buning evaziga Qo‘shma Shtatlar o‘z iqtisodiyotini saqlab qoladi. Va bu umuman Rossiya emas.
