G‘arb yana “Putin nimani xohlashini” taxmin qilmoqda

© Sputnik / POOL / Mediabankka o‘tishPrezident RF V. Putin. Arxivnoe foto
Prezident RF V. Putin. Arxivnoe foto - Sputnik O‘zbekiston, 1920, 25.12.2023
Obuna bo‘lish
Bizning sobiq hamkorlarimiz yana sevimli taxmin o‘yinini o‘ynashni boshlashdi. "Putin nimani xohlaydi?", — deya savol bermoqda nufuzli OAV mualliflari.
Javoblar shunchaki hayratlanarli darajada tarqoq: yoki Rossiya prezidenti tinchlik muzokaralarini so‘rashga tayyor, yoki u Yevropani "Sarmat" bilan uradi.
Masalan, "New York Times" nashrida Putin G‘arbga "tinchlik signallari" yuborayotganini ko‘rishdi. Atrofda hech kim sezmasligi uchun uni jimgina yuboradi. "Signallar" juda g‘alati ko‘rinadi.
Masalan, shu yilning iyun oyida, Ukrainaning "qarshi hujumi" boshlanganda, "Kremlga yaqin odamlar "Rossiya prezidenti jang maydonidan yangiliklarni kutayotganini payqashdi. Xo‘sh, aslida biz hammamiz ularni kutgan edik. Aslida, NATO armadasi bizga qarshi edi, biz uni shu qadar ajoyib tarzda mag‘lub etishimizni kim ham bilardi?
Yana bir “signal” shu bo‘ldiki, bosh qo‘mondon bir kunda harbiylar bilan ikki marta videokonferensiya o‘tkazib, jang maydonida sodir bo‘layotgan voqealar haqida batafsil ma’lumot oldi. Xo‘sh, buni "muzokaralarga taklif" deb ko‘radigan odamlarning ongida nima bo‘lishi kerak? Nashrda Mudofaa vaziri Shoyguning Putin jangni davom ettirishga qat’iy qaror qilgani haqidagi fikr eslatib o‘tilgan. Amerikaliklar mojaroni to‘xtata olmasligi tan olingan.
Va deyarli darhol, o‘tishsiz: "Putin g‘alabani e’lon qilish va davom etish istagini shaxsiy telegraf orqali yuboradi." Bu prezidentlik saylovi arafasida eng ommabop nomzodning elektoratini bo‘lib tashlash, qandaydir yashirin kelishuvlar bilan odamlarni qo‘rqitish uchun mo‘ljallangan arzon uydirmaga o‘xshaydi.
Putinning matbuot kotibi Dmitriy Peskov gazetaga quruq izoh berdi: "Konsepsiya nuqtayi nazaridan <...> bu tezislar noto‘g‘ri. Putin haqiqatan ham muzokaralarga tayyor, u bu haqda bir necha bor gapirgan. Rossiya hali ham tayyor, lekin faqat o‘z maqsadlariga erishish uchun. Ammo taxmin qilish o‘yinini to‘xtatib bo‘lmaydi. Ular buni hammadan ko‘ra ko‘proq o‘ynashadi.
"Foreign Affairs" jurnali "Putin nimani xohlaydi" versiyasini taqdim etmoqda. Ma’lum bo‘lishicha, u avj olishning qaysidir bosqichida AQSh va NATO mamlakatlariga qarshi strategik yadro qurolidan foydalanmoqchi.
Rossiyaning Ukrainada yadro qurolidan foydalanishi haqidagi eski dahshatli hikoya haqida nima deyish mumkin? Va u allaqachon bekor qilingan. Bu neytral davlatlarni qo‘rqitishi, ularni Rossiyani qoralashga va AQShga qo‘shilishga majbur qilishi kerak edi. Ammo soxtasi juda arzon edi, unga hech kim sotilmadi.
Endi o‘sha mamlakatlarni go‘yoki Moskva boshlamoqchi bo‘lgan keng ko‘lamli yadroviy urush qo‘rqitmoqda.
Prezident Rossiyaning yadro qurolidan foydalanishining strategik konsepsiyasi o‘zgarmaganligini bir necha bor ta’kidlagan bo‘lsa ham, "Foreign Affairs" Rossiyaning NATOga hujumi uchun turli ssenariylarni tasvirlaydi. Bu yerda hujum oddiy qurollar bilan, keyin esa — hech kim o‘ziga kelishga ulgurmasdan - Sharqiy Yevropaga yadroviy zarba beradi.
Qanday bo‘lmasin, bu tez eskalatsiya bo‘ladi, muallifning ta’kidlashicha, Qo‘shma Shtatlar bunga munosib javob bermaydi: “Putin Vashington Ukraina bo‘yicha yadroviy mojaroga xavf solmoqchi emasligini biladi.<...> U Vashington Rossiyaning o‘ziga yadroviy zarba berishdan ko‘ra murosaga kelishni afzal ko‘radi, deb taxmin qiladi, bu esa AQSh hududiga yadroviy zarba berishga olib kelishi mumkin”.
Haqiqatan ham, qandaydir ishonchga ega bo‘lishni xohlayman. Xo‘sh, Putin AQShga qarshi yadro urushida g‘alaba qozonishni istayaptimi yoki AQShdan tinchlik so‘rayaptimi?
Yoki umuman Putin yo‘qmi va bir vaqtlar "Deutsche Welle"* obro‘li Germaniya nashri yozganidek, biz uning egizaklarini ko‘ramizmi? Ammo G‘arb ommaviy axborot vositalari, agar u yerda faqat egizaklar bo‘lsa, kimni doimiy ravishda qoralaydi? Bu hayratlanarli sarosimaga, albatta, xorlovchi mag‘lubiyatdan qo‘rqish sabab bo‘ladi.
Ukraina tugayapti, g‘arbliklar qandaydir tarzda mavzudan sakrashlari kerak. Rossiya muzokaralar olib borsa, u g‘olib pozitsiyasidan chiqishi aniq. Va bu yerda mag‘lubiyatga uchragan tomon Yaroslavnaning tanish yig‘isini boshlaydi:Oh, bu sirli rus ruhi, hammasi zulmat, bu "jumboq ichidagi sirga o‘ralgan jumboq" va boshqa bema’nilik.
Biz uning yetakchisi nima istayotganini tushunmayapmiz, u bilan qanday muzokara qilishni bilmaymiz. "Sen nima istaysiz?"- Esimda, "iliqlashuv" (ottepel) davrida shunday roman bo‘lar edi.
Ammo Putin nimani xohlayotganini tushunish uchun qahva quyqasida bashorat qilishning hojati yo‘q. Rossiya prezidenti urush, tinchlik va muzokaralar mavzusida bir necha bor ochiq gapirgan. U Jo Bayden emas, unga inson tiliga tarjimonlar kerak emas, hammasi aniq.
Masalan, NATO bilan urush haqida: “AQSh va NATO rahbariyati shunday deydi: Agar hozir Ukrainada Rossiya g‘alaba qozonsa, keyingi o‘rinni NATO davlatlari egallaydi. NATO davlatlari bizga nima uchun kerak? Biz ularga hech qachon kerak emas edik — va bizga hozir ham kerak emas va kelajakda ham kerak bo‘lmaydi. Nega bunday deyishapti? Ularni (yevropaliklarni) pul to‘lashga undash — mana nima uchun."
Muzokaralarga kelsak: “AQShga kelsak, biz ular bilan munosabatlar o‘rnatishga tayyormiz. Biz Qo‘shma Shtatlar dunyo uchun muhim va zarur davlat, deb hisoblaymiz. Lekin bu mutlaqo imperiya siyosati ularga to‘sqinlik qiladi, hatto biz emas, ularga to‘sqinlik qiladi. Nega?
Chunki jamoat ongida ular o‘zlarini imperiya kabi tutishlari kerak va agar ular biror joyda biror narsaga rozi bo‘lishsa yoki biror narsada kimgadir rozi bo‘lishsa, bu allaqachon saylovchilar tomonidan qandaydir muvaffaqiyatsizlik yoki bo‘shliq sifatida qabul qilinadi. <...> Ichki o‘zgarishlar yuz berganda, ular boshqa odamlarni hurmat qila boshlaganlarida, boshqa mamlakatlar, sanksiyalar va jangovar harakatlar orqali emas, balki murosaga kelganda, o‘z muammolarini hal qilishga harakat qilganda, to‘liq munosabatlarni tiklash uchun fundamental sharoitlar yaratiladi.
Manipulyatsiya, yolg‘on, tuhmat, kelishuvlarni bajarishni istamaslik, suhbatdoshni kamsitish uchun patologik istak, g‘alaba uchun har qanday mag‘lubiyatni qabul qilish maniyasi — bularning barchasi Vashingtonning bugun Ukraina bo‘yicha zarur muzokaralarga kirishiga to‘sqinlik qilmoqda.
Hozircha buni tushunmagunlaricha, ular bilan gaplashadigan hech narsa yo‘q. Nima bo‘layotganini to‘g‘ri tushunish Rossiya Qurolli Kuchlari tomonidan jangovar aloqa chizig‘ida muvaffaqiyatli yetkazilmoqda.
* Rossiyada xorijiy agentlar sifatida faoliyat yurituvchi ommaviy axborot vositasi.
Yangiliklar lentasi
0