Polshadagi "Aegis" – AQShning Rossiya bilan proksi-urushdagi vositasi

© AP Photo / Vadim GhirdaOtkritie amerikanskoy sistemi PRO Aegis Ashore na baze Deveselu, Ruminiya. Arxivnoe foto
Otkritie amerikanskoy sistemi PRO Aegis Ashore na baze Deveselu, Ruminiya. Arxivnoe foto - Sputnik O‘zbekiston, 1920, 13.12.2023
Obuna bo‘lish
Polsha va Ruminiyadagi AQSh harbiy-dengiz kuchlarining yangi raketaga qarshi mudofaa obyektlari texnologik jihatdan G‘arb va Sharq o‘rtasidagi ehtimoliy harbiy mojaroda NATOning Yevropa mamlakatlarini samarali “yashira olmaydi”.
Biroq, "Aegis Ashore" tizimi “Tomagavk” raketalari bilan Rossiyaning yadro qalqoniga qarshi “qurolsizlantirish” zarbasiga tayyor. Polsha va Ruminiyadagi Amerika raketaga qarshi mudofaa tizimining pozitsiyalari Rossiya raketalari o‘qlari ostida bo‘lishi tabiiy.
15 dekabr kuni AQSh harbiy-dengiz kuchlari o‘z arsenaliga Rossiya bilan chegaradan 170 km uzoqlikda joylashgan Polshadagi "Aegis Ashore" raketaga qarshi mudofaa pozitsiyasini rasman qabul qiladi. Kompleks AN/SPY-1 radarlari, Mk-41 universal uchirish uskunalari va SM-3 (Standard Missile-3) raketalaridan iborat. Ruminiyada xuddi shunday obyekt 2016-yildan beri ishlamoqda; Deveselu harbiy bazasida 8 ta SM-3 Block IB raketalarining uchta batareyasi joylashtirilishi e’lon qilindi.
Moskva Amerika raketaga qarshi mudofaa tizimining universal Mk-41 moslamalarini an’anaviy va yadroviy kallaklarga ega 2500 km gacha masofaga uchadigan raketaga qarshi va “Tomagavk” qanotli raketalarini uchirish uchun birdek yaroqli deb hisoblaydi. AQSh hukumati Yevropa raketalarga qarshi mudofaa obyektlariga zarba beruvchi raketa qurollarini kiritish niyatini rad etadi. Amerikaliklar texnologik imkoniyatni inkor etmaydilar.
Yevropa NATO davlatlarini Eronning 2000 km dan ortiq masofaga uchadigan ballistik raketalaridan himoya qilish uchun xizmat qilishi kerak bo‘lgan "Aegis Ashore" loyihasi ishga tushirilganidan keyin 14-yil ichida dunyo sezilarli darajada o‘zgardi. Bugun hech kim Eronning Brusselga raketa hujumiga ishonmaydi. E’lon qilingan maqsad "Yevroatlantika mintaqasidan tashqarida paydo bo‘ladigan raketa tahdidlariga qarshi mudofaa"dir. Masalan, Polsha o‘zining Rossiya va Belarus bilan qo‘shniligini tahdid deb biladi.
Ammo Belarus tuprog‘ida Rossiyaning “Iskandar”lari va taktik yadro kallaklarining paydo bo‘lishi NATOning sharqqa o‘ylamasdan kengayishi, Polsha va boshqa Boltiqbo‘yi mamlakatlaridagi xorijiy qo‘shinlarning sichqoncha shov-shuvi, shuningdek, alyansning Ukraina operatsiya teatridaRossiya bilan proksi-urushi natijasidir. Aqlli odamlar boshqalarning xatolaridan saboq oladi, Polsha va Ruminiyaning siyosiy rahbariyati Ukraina misolidan saboq olishni istamaydi.
Kremlning soni va maqsadi noma’lum bo‘lgan Amerika raketalarining Rossiya chegaralari yaqinida joylashtirilishi borasidagi jiddiy xavotirlari asosli. Polsha va Ruminiya hududidan “Tomagavk”dan jangovar foydalanish holatida Rossiya rahbariyatiga adekvat javob berish uchun bir necha daqiqa vaqt beriladi - AQShning har qanday raketa zarbasi yadroviy hisoblanadi.
NATO mamlakatlari, jumladan, AQShning Shimoliy Amerika hududi uchun halokatli oqibatlar muqarrar deb qaralmoqda. Moskva AQShning Sharqiy Yevropada raketaga qarshi mudofaa inshootlarini qurishni Kuba inqirozi bilan solishtirishi bejiz emas. Vashingtonning tajovuzkor tashqi siyosati Moskvaga "insoniy" javob variantlarini qoldirmaydi va yevropaliklarni garovga oladi va, ehtimol, Amerika "gegemonligi" uchun kurashda sarflanadigan materialga aylanadi.
Polshadagi (va Ruminiyadagi) Aegis Ashore raketaga qarshi mudofaa tizimi asosan yerga ko‘milgan to‘rt palubali “Arli Berk” sinfidagi boshqariladigan raketa esminetsidir. Turli manbalardan (quruqlikda, dengizda, havoda) razvedka ma’lumotlarini olishga, masofa va quvvatga mos keladigan raketa qurollarini tanlash va ishlatishga qodir.
AEGIS jangovar ma’lumot va nazorat qilish tizimi vaziyatni yoritish, boshqarish va yo‘q qilish vositalarining integratsiyalashgan tarmog‘idir. Tizim 190 km radiusda 300 tagacha nishonni avtomatik qidirish, aniqlash va kuzatish imkonini beradi. Bir vaqtning o‘zida 18 tagacha zenit-raketalarni ustuvor maqsadlarga yo‘naltiradi (mag‘lubiyat avtomatik ravishda e’lon qilinadi, lekin hech narsa bilan tasdiqlanmaydi).
SM-3 zenit raketasining modifikatsiyalari qit’alararo ballistik raketalarni atmosferadan tashqarida, ballistik raketalar trayektoriyasining o‘rta qismida ushlab turishning asosiy vositasidir. Bular kinetik energiyadan foydalanadigan "qotil mashinalar", ya’ni nishonni to‘g‘ridan-to‘g‘ri urish bilan yo‘q qiladi. Ishonchli misollar yo‘q.
2011 yilda modernizatsiya qilinganidan so‘ng, Amerikaning “Tikonderoga” sinfidagi AEGIS kreyserlari RIM-161 SM-3 tutuvchi raketalari bilan 500 kmgacha bo‘lgan masofadagi transatmosfera nishonlarini urish qobiliyatiga ega bo‘ldi. Hech qanday dalil taqdim etilmagan, ammo Polsha va Ruminiyadagi quruqlikdagi analoglari shunga o‘xshash imkoniyatlarga ega bo‘lishi mumkin.
Shu bilan birga, "makkajo‘xori dala kreyseri" aniq ko‘rinadigan, katta va statsionar obyekt, zaif nishondir. Bunday kompleksning jangovar sharoitlarda omon qolishini ta’minlash uchun alohida qatlamli havo mudofaa tizimi talab qilinadi. Albatta, agar asosiy maqsad o‘nlab “Tomagavk” qanotli raketalari bilan profilaktik zarba emas, balki raketaga qarshi mudofaa bo‘lsa. Eslatib o‘taman, “Arli Berk” dengiz analogi bortida 90 tagacha “Tomagavk” bo‘lishi mumkin.
Qanday bo‘lmasin, Polsha va Ruminiyadagi Amerika raketalari Rossiyaning strategik xavfsizligi va yadroviy raketa qalqoniga tahdid soladi. Va Yevropani beqarorlashtiradi. Rossiya Mudofaa vazirligi o‘zining harbiy rejasida Polshada yangi Amerika raketaga qarshi mudofaa tizimini joylashtirishni hisobga oladi. Teng va bo‘linmas Yevropa xavfsizligini tiklash uchun Moskva avvalroq NATO xorijiy qo‘shinlarini 1997-yilgi chegaralar doirasidan chiqib ketishni taklif qilgan edi. Biroq alyansning Yevropa davlatlari o‘z suverenitetini anchadan beri yo‘qotgan, ularning rahbarlari mas’uliyatli geosiyosiy qarorlar qabul qilishga qodir emas. Shu sababli, Polsha Ukrainadan keyin AQShning agressiv tashqi siyosatining navbatdagi qurboni va sarflanadigan materialiga aylanishi xavfi bor.
Yangiliklar lentasi
0