O‘zbekistonda qattiq jinslardan neft va gaz qanday qazib olinmoqda?
10:16 03.12.2023 (yangilandi: 11:01 03.12.2023)
© Sputnik/Zafar Xalilov
Obuna bo‘lish
Neft yer ostida suyuq holatda bo‘ladi degan fikr bor. Biroq, uning oson kirish mumkin bo‘lgan zaxiralari deyarli tugaydi. O‘zbekistonda ilg‘or texnologiyalardan foydalangan holda qattiq neftni qazib olish bo‘yicha ishlar olib borilmoqda.
TOShKENT, 3 dek — Sputnik. Toshkentda GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti bo‘lib o‘tdi, deya xabar berdi Sputnik O‘zbekiston muxbiri.
Taqdimotda neft va gaz qazib olish sohasidagi zamonaviy yondashuvlar, markaz salohiyati, barcha jarayonlarni qo‘llab-quvvatlash bosqichlari: geologiya-qidiruv, konlarni o‘zlashtirish va qazib olish haqida so‘z yuritildi.
1/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
2/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
3/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
4/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
5/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
6/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
7/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
8/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
9/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
1/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
2/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
3/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
4/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
5/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
6/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
7/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
8/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
9/9
© Sputnik/Zafar Xalilov
GRDC ilmiy-texnologik markazi faoliyati taqdimoti
O‘zbekistondagi yirik neft va gaz kompaniyalaridan biri “Sanoat Sanoat Energetika Guruhi (SANEG) mutaxassislari GRDC markazini o‘zlarining ilmiy drayveri deb atashadi.
“Uglevodorod konlarini geologik tadqiq etish va samarali o‘zlashtirish bo‘yicha barcha g‘oyaviy, konseptual, strategik, loyihalash ishlari ushbu markazda amalga oshiriladi. Bizning ishimiz natijalari geologik va texnik chora-tadbirlarni ishlab chiqishda asosli qarorlar qabul qilish, konlarni o‘zlashtirishning turli ssenariylari va strategiyalarini bashorat qilish, suv omborlari energiyasidagi o‘zgarishlar tendensiyalarini kuzatish va boshqalarga yordam beradi”— dedi SANEG bosh direktori o‘rinbosari, GRDC ilmiy-texnika markazi rahbari Azizbek Nazarov.
Ayni paytda markaz 10 ta yo‘nalishda faoliyat ko‘rsatmoqda.
Joriy yilning 9 oyi davomida GRDC mutaxassislari:
556 ta geofizik va ishlab chiqarish geofizik tadqiqotlari qayta talqin qilindi;
konlarning 63 ta uch o‘lchamli geologik va gidrodinamik modellarini ishlab chiqdi va qurdi;
uglevodorodlar qazib olishni ko‘paytirish bo‘yicha 850 ta geologik-texnik tadbirlar amalga oshirildi;
140 dan ortiq keng qamrovli quduqlarni o‘rganish va qatlam suyuqliklarining 1500 ga yaqin chuqur namunalarini o‘tkazdi.
Mutaxassislar neft zahiralari haqida gapirar ekan, O‘zbekistonda ular yetarlicha ko‘p, biroq ularni qazib olish qiyinligi ta’kidlashdi.
Boshqacha qilib aytganda, ular yerning qattiq qatlami ichida joylashgan. Yuqori texnologiyalardan foydalangan holda qattiq neft ishlab chiqarishni sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqish markazning vazifalaridan biridir.
Umuman olganda, 2030-yilgacha neft qazib olishni ko‘paytirish dasturiga ko‘ra, neft qazib olishni yiliga 1,6 million tonnaga yetkazish ko‘zda tutilgan.
Jurnalistlarning qish mavsumi uchun gaz zaxiralari yetarlimi yoki yo‘qligi haqidagi savoliga javob berar ekan, mutaxassislar bu yil O‘zbekistonda qishda gaz bilan bog‘liq muammo bo‘lmasligini ishonch bilan aytishdi.
“Bu yer osti gaz omborlarini to‘liq to‘ldirish bilan izohlandi. Bu yil biz omborlarimiz sig‘imi bir yarim milliard kub metrga oshganini ko‘rsatdik. Bu o‘tgan yilgidan ko‘p. Barcha yerosti gaz omborlarimiz allaqachon to‘ldirilgan. Bu boradagi barcha ishlar zamonaviy usullardan foydalangan holda amalga oshirildi”, — dedi Nazarov.
Kompaniya shuningdek, temir rudasi va kimyo loyihalarini (slans, kaliy, fosfat, ko‘mir) ishlab chiqadi. Bu yo‘nalishlarda Rossiya, Qozog‘iston va Tojikiston hamkorlari bilan muayan konseptual va strategik loyihalarni ishlab chiqish bo‘yicha qo‘shma ishlar olib borilmoqda.
Markazning diqqatga sazovor joylari bilan tanishish chog‘ida laboratoriyalarda qo‘llanilayotgan ilg‘or usullarni yaqqol namoyish etib, ularni 3D modellarda geologik va gidrodinamik maydonlarni yaratish jarayonlari, tahliliy va ilmiy bo‘limlar faoliyati bilan tanishtirildi.
Markazda jami 300 dan ortiq yuqori malakali mutaxassislar, jumladan, yigirmaga yaqin yaqin va uzoq xorijdan taklif etilgan mutaxassislar ishlaydi. Kadrlar bilan ishlash jadal olib borilib, jalb etilgan mutaxassis va mutaxassislar markazning yosh va istiqbolli olimlarini tayyorlamoqda.
