Rossiyaning Su-57 bo‘linmalarida NATO "dronlar to‘dasi" nimani va’da qilmoqda?

© Sputnik / Aleksey Mayshev / Mediabankka o‘tishIstrebitel Su-57. Arxivnoe foto
Istrebitel Su-57. Arxivnoe foto - Sputnik O‘zbekiston, 1920, 30.11.2023
Obuna bo‘lish
Amerikaning F-22 va F-35 dekorativ samolyotlaridan farqli o‘laroq, Rossiyaning beshinchi avlod qiruvchi samolyotlari Su-57 NATO razvedka, havo mudofaasi va elektron urush tizimlarining faol qarshiligi sharoitida jangovar vazifalarni muvaffaqiyatli bajarmoqda.
Su-57 uchun yaratilgan eng yangi "dronlar to‘dasi" noyob jangovar platformaga yuqori texnologiyali variantlar, daxlsizlik va zarba beruvchi kuch qo‘shadi. Turli maqsadlardagi mini-dronlar Rossiyaning Su-57 qiruvchi samolyotining bort qurol-yarog‘ majmuasiga birlashtirilgan – zarba berish, razvedka, elektron urush.
Su-57 uchuvchisiz samolyotlarni jangovar foydalanish chizig‘iga yashirincha yetkazib berish va dronlar guruhini masofadan boshqarish uchun qo‘shimcha imkoniyatlarga ega bo‘ladi. Dushmanning yuqori texnologiyali havo mudofaasi tizimining yutug‘i haqiqatga aylanmoqda – uning axborot kanallarini haddan tashqari yuklash, shuningdek, "dronlar to‘dasi" va boshqariladigan aviatsiyaning raketa-bomba qurollari.
Su-57 ning jangovar arsenalida 15 dan ortiq “havo-havo” va “havo-sirt” tipidagi qurollar mavjud. Su-57 bort qurollari majmuasiga integratsiya qilingan yangi uzoq masofali qanotli raketa unga strategik muammolarni hal qilishga imkon beradi va beshinchi avlod ko‘p maqsadli qiruvchi samolyotni Tu-95MS va Tu-160 strategik bombardimonchi samolyotlari bilan bir qatorga qo‘yadi.
Sun’iy intellekt Su-57 ga 5000 km gacha bo‘lgan jangovar radiusi, o‘zining "aqli" va olti tonnalik raketa-bomba arsenali bilan S-70 “Ovchi”og‘ir hujum dronlari bilan muvaffaqiyatli ishlash imkonini beradi. Su–57 tomonidan boshqariladigan "Ovchi" uchuvchisiz uchish apparatlari masofaviy zarba operatorlarini o‘qitish dasturi ishlab chiqilmoqda.
Yo‘l davomida Rostex dushman dronlarini aniqlash uchun "o‘zmizniki-begona" miniatura bort tizimini yaratdi – sun’iy intellekt bilan "mashinalar urushi" endi Gollivud ixtirosi emas, amerikaliklar Rossiyaga yetib olishga harakat qilishmoqda.
Ko‘p funksiyali Su-57 havo, yer va yer usti nishonlarining barcha turlarini nishonga olish, dushmanning havo mudofaasini yengish, bazadan katta masofada havo bo‘shlig‘ini patrul qilish va nazorat qilish uchun mo‘ljallangan.
Jangovar foydalanishni yuqori darajadagi avtomatlashtirish va ekipajni intellektual qo‘llab-quvvatlashga ega bo‘lgan tubdan yangi, chuqur integratsiyalangan avionika kompleksi bilan jihozlangan Su-57 qiruvchi va hujumchi samolyotlarning funksiyalarini uyg‘un ravishda birlashtiradi.
U Suriyaning qaynoq osmonida sinovdan muvaffaqiyatli o‘tdi va Ukraina harbiy amaliyotlar teatrida samarali faoliyat yuritmoqda.
Kelajakka qadam
Rossiya jangovar samolyotlari va Su-57 ning o‘sib borayotgan qudrati G‘arbni xavotirga solmoqda. AQSh va NATO strateglari Ukrainadagi maxsus operatsiya Rossiya Aerokosmik kuchlariga beshinchi avlod qiruvchilarini shiddatli havo janglarida va alyans davlatlarining razvedka va havo hujumidan mudofaa tizimlarining qarshiligida quruqlikdagi nishonlarga hujum qilishda noyob tajriba berganini tushunishadi.
Amerikaning mifologik F-35/F-22 samolyoti va dunyodagi boshqa beshinchi avlod samolyotlari, hatto kichik darajada ham bunday tajribaga ega emas. Su-57 arsenalining o‘sishi va yuqori texnologiyali variantlar qatori Ukrainadagi proksi urushida uning mag‘lubiyatini qo‘rqoqlik bilan orzu qilayotgan Rossiya raqiblarini yanada tushkunlikka solmoqda.
Military Watch nashri qayd etdi: “Dron tashuvchisi sifatida ishlash Su-57 ni butun dunyodagi zamonaviy jangovar samolyotlar orasida mutlaqo noyob qiladi...Havo mudofaasini bostirish uchun dronlardan foydalanish ko‘plab ishlanmalarning eng so‘nggisini ifodalaydi."
Ilgari G‘arb Su-57 ning R-37M gipertovushli raketasi bilan birlashganidan so‘ng umidsizlikka tushib qoldi, bu unga dushman samolyotlarini Pentagon va NATO havo kuchlari yeta olmaydigan masofada - 400 km masofada urish imkonini beradi.
"Istisnolik" tushunchasi haqiqat bilan uchrashishidan omon qolmadi. Shu bilan birga, ko‘p maqsadli Su-57 ikkinchi bosqichli "Izdelie 30" dvigateli bilan jihozlana boshladi, bu forsajni yoqmasdan yuqori tezlikka erishish imkonini beradi - soatiga 2600 km gacha, yoqilg‘i sarfini kamaytiradi, jangovar radiusni oshiradi.
Yoqilg‘i quyishsiz amaliy masofa – 5000 km dan ortiq. Uch o‘lchovli tortish vektori Su-57 ga boshqa barcha beshinchi avlod samolyotlari erishib bo‘lmaydigan ajoyib havo manevrlarini taqdim etadi.
Rossiyaning beshinchi avlod qiruvchi samolyoti asosan oltinchi avlod texnologiyalaridan "to‘qilgan". Vazifalarning 90 foizini avtomatik ravishda bajarish va hatto to‘liq avtomatik ravishda harakat qilish imkoniyatiga ega – oldindan tayyorlangan dasturga muvofiq.
Su-57 qiruvchi samolyotini jangovar ishlatish va boshqarish bo‘yicha yagona axborot tizimi boshqa samolyotlar bilan ma’lumot almashish uchun quyi tizim bilan birlashtirilgan. U qo‘mondonlik punktlari, samolyotlar guruhlari, quruqlikdagi qo‘shinlar, Aerokosmik kuchlar va dengiz flotining razvedka tizimlari bilan o‘zaro hamkorlikni ta’minlaydi.
Su-57 faol fazali massivli radar bilan jihozlangan.
Qo‘shimcha "yon" radarlar (yoki "aqlli qoplama") ular qiruvchi nishonlarni qidirishda mutlaqo avtonom va dushman radarlariga ko‘rinmas holga keltiradi – bortdagi o‘z raketalari uchun nishon samaradorligini yo‘qotmasdan.
Integratsiyalashgan elektron urush tizimi barcha rakurs va proyeksiyalarda shovqinlarni keltirib chiqaradi – o‘z-o‘zidan boshqariladigan raketalardan himoya qilish. Himoloy havo-desant elektron urush tizimi F-35 Lightning II va F-22 Raptor samolyotlarini ancha masofada "ko‘rish" va "zararsizlantirish" qobiliyatiga ega.
Xorijiy ekspertlar "kelajak qiruvchisi" F-35 Rossiyaning beshinchi avlod samolyotlari uchun oson o‘lja bo‘lishini aytishga majbur bo‘lishdi. Su-57 ning eksport modifikatsiyasini sotib olishni xohlovchi xorijiy xaridorlar navbatda hozirdanoq sakkizta davlat borligi bejiz emas: Jazoir, Hindiston, Xitoy, Manma, Vetnam, Malayziya, Eron va Turkiya.
Ustuvor buyurtmachi – Rossiya Mudofaa vazirligi 2027-yilga qadar uchta aviatsiya polklarini jihozlash uchun davlat qurollantirish dasturi doirasida 76 ta Su-57 beshinchi avlod yashirin qiruvchi samolyotlarini olishni rejalashtirmoqda.
Yangiliklar lentasi
0