https://oz.sputniknews.uz/20231112/dost-va-juftlik-tanlash-genlar-inson-hayotiga-qanday-tasir-qiladi-40939076.html
Do‘st va juftlik tanlash: genlar inson hayotiga qanday ta’sir qiladi?
Do‘st va juftlik tanlash: genlar inson hayotiga qanday ta’sir qiladi?
Sputnik O‘zbekiston
Olimlar ko‘p odamlarning odatlari irsiyat bilan bog‘liqligini isbotlashdi.
2023-11-12T15:00+0500
2023-11-12T15:00+0500
2023-11-12T15:00+0500
dunyoda
dunyo yangiliklari
erkaklar
ayollar
tadqiqot
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/02/06/32021972_0:222:2048:1374_1920x0_80_0_0_b521629f2e9231f2ee4284be34e0070e.jpg
TOShKENT, 12 noya — Sputnik. Genlar nafaqat tashqi ko‘rinish va kasalliklarga moyillikni, balki imtiyozlar va xatti-harakatlarni ham kodlashi haqida ko‘proq dalillar mavjud. Olimlar hatto DNK yordamida ovqatlanish odatlarini bashorat qilishga harakat qilishmoqda, deya xabar berdi RIA Novosti.Vaqt o‘tishi bilan ba’zi individual tendensiyalar irsiyatga bog‘liq degan gipoteza tobora ko‘proq dalillar topdi. Shunday qilib, 2014-yilda Yel universiteti shifokori va sotsiologi Nikolas Kristakis va San-Diyegodagi tibbiy genetika va siyosatshunoslik professori Jeyms Fauler genlar bizga kim bilan do‘stlashishni aytishi mumkinligini ko‘rsatdi.Katta yurak tadqiqoti Framingham Heart Study ma’lumotlariga murojaat qilgan holda, mutaxassislar 1932 kishini tanlashdi, ularning aksariyati bir-biri bilan do‘stona aloqada bo‘lgan. Besh yuz mingga yaqin genetik belgilar tahlili shuni ko‘rsatdiki, do‘stlar begonalarga qaraganda ko‘proq umumiy gen variantlariga ega.Jeyms Faulerning fikricha, o‘xshashlik kichik, genetik belgilarning atigi bir foizi, ammo evolyutsiya nazariyasi uchun uning ahamiyati katta.Ba’zi olimlar, biz ham biron bir sababga ko‘ra romantik sheriklarni tanlaymiz, deb hisoblashadi. Bizni o‘zimiz bilan bir xil balandlikdagi odamlar o‘ziga jalb qiladi degan taxmin bor. Bunday “simpatiya”ni ko‘proq nima aniqlayotgani hali aniq emas — genetik omillar yoki atrof-muhit. Edinburg universiteti tadqiqotchilari bu savolga javob berishga harakat qilishdi.Ular tadqiqotga Buyuk Britaniyadan 13 mingdan ortiq juftlikni jalb qilishdi. Ularning genotiplarini tahlil qilib, mualliflar shunday xulosaga kelishdi: o‘z bo‘yimizni shakllantiradigan bir xil genlar sherik tanlash uchun javobgardir. Ya’ni, baland bo‘yli odam baland bo‘yli odamni afzal ko‘radi va aksincha.“Scientific Reports”da chop etilgan tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, biz ham biron bir sababga ko‘ra ta’lim fanlarini tanlaymiz. Mualliflar 6584 aka-uka juftligi A-Level dasturiga kirishda qaysi fanlar bo‘yicha ro‘yxatdan o‘tganligini ko‘rib chiqishdi. Ma’lum bo‘lishicha, u yoki bu kursni tanlash qarori 80 foiz irsiyat bilan belgilanadi. Shu bilan birga, atrof-muhitning ta’siri, masalan, maktabda yoki uyda, olimlar kamtarona 23 foizni baholadilar.Boshqa tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, uyqu va uyg‘onish shakllari ham genetik jihatdan aniqlanadi. Shunday qilib, xalqaro tadqiqotchilar guruhi qariyb yetti yuz ming kishining genomlarini tahlil qilib, sirkad ritmlarni tartibga soluvchi genetik variantlarni topdilar.Mutaxassislarning fikricha, inson tarbiyalanayotgan muhitning ahamiyatini unutmaslik kerak. Yomon odatlar va noto‘g‘ri xatti-harakatlar kattalar oila a’zolarining bolaga qo‘ygan namunasining natijasi bo‘lishi mumkin.Psixologik travmalar katta ta’sir ko‘rsatadi — ular ko‘pincha hayot yo‘lini tanlashga ta’sir qiladi.
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
do‘st va juftlik tanlash genlar hayot yo‘li irsiyat
do‘st va juftlik tanlash genlar hayot yo‘li irsiyat
Do‘st va juftlik tanlash: genlar inson hayotiga qanday ta’sir qiladi?
Olimlar ko‘p odamlarning odatlari irsiyat bilan bog‘liqligini isbotlashdi.
TOShKENT, 12 noya — Sputnik. Genlar nafaqat tashqi ko‘rinish va kasalliklarga moyillikni, balki imtiyozlar va xatti-harakatlarni ham kodlashi haqida ko‘proq dalillar mavjud. Olimlar hatto DNK yordamida ovqatlanish odatlarini bashorat qilishga harakat qilishmoqda, deya xabar berdi
RIA Novosti. Vaqt o‘tishi bilan ba’zi individual tendensiyalar irsiyatga bog‘liq degan gipoteza tobora ko‘proq dalillar topdi. Shunday qilib, 2014-yilda Yel universiteti shifokori va sotsiologi Nikolas Kristakis va San-Diyegodagi tibbiy genetika va siyosatshunoslik professori Jeyms Fauler genlar bizga kim bilan do‘stlashishni aytishi mumkinligini ko‘rsatdi.
Katta yurak tadqiqoti Framingham Heart Study ma’lumotlariga murojaat qilgan holda, mutaxassislar 1932 kishini tanlashdi, ularning aksariyati bir-biri bilan do‘stona aloqada bo‘lgan. Besh yuz mingga yaqin genetik belgilar tahlili shuni ko‘rsatdiki, do‘stlar begonalarga qaraganda ko‘proq umumiy gen variantlariga ega.
"Do‘stlaringiz sizga shunchaki o‘xshamaydi, ular genetik jihatdan sizga o‘xshaydi", dedi Nikolas Kristakis.
Jeyms Faulerning fikricha, o‘xshashlik kichik, genetik belgilarning atigi bir foizi, ammo evolyutsiya nazariyasi uchun uning ahamiyati katta.
Ba’zi olimlar, biz ham biron bir sababga ko‘ra romantik sheriklarni tanlaymiz, deb hisoblashadi. Bizni o‘zimiz bilan bir xil balandlikdagi odamlar o‘ziga jalb qiladi degan taxmin bor. Bunday “simpatiya”ni ko‘proq nima aniqlayotgani hali aniq emas — genetik omillar yoki atrof-muhit. Edinburg universiteti tadqiqotchilari bu savolga javob berishga harakat qilishdi.
Ular tadqiqotga Buyuk Britaniyadan 13 mingdan ortiq juftlikni jalb qilishdi. Ularning genotiplarini tahlil qilib, mualliflar shunday xulosaga kelishdi: o‘z bo‘yimizni shakllantiradigan bir xil genlar sherik tanlash uchun javobgardir. Ya’ni, baland bo‘yli odam baland bo‘yli odamni afzal ko‘radi va aksincha.
“Scientific Reports”da chop etilgan tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, biz ham biron bir sababga ko‘ra ta’lim fanlarini tanlaymiz. Mualliflar 6584 aka-uka juftligi A-Level dasturiga kirishda qaysi fanlar bo‘yicha ro‘yxatdan o‘tganligini ko‘rib chiqishdi. Ma’lum bo‘lishicha, u yoki bu kursni tanlash qarori 80 foiz irsiyat bilan belgilanadi. Shu bilan birga, atrof-muhitning ta’siri, masalan, maktabda yoki uyda, olimlar kamtarona 23 foizni baholadilar.
Boshqa tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, uyqu va uyg‘onish shakllari ham genetik jihatdan aniqlanadi. Shunday qilib, xalqaro tadqiqotchilar guruhi qariyb yetti yuz ming kishining genomlarini tahlil qilib, sirkad ritmlarni tartibga soluvchi genetik variantlarni topdilar.
"Aslida, biz ma’lum bir rejimga ustunlik bermaymiz. Biroq, tabiat o‘z yo‘nalishini oladi va biz u yoki bu toifaga kiramiz”, — dedi Buyuk Britaniyadagi Ekseter universiteti tibbiyot fakulteti dotsenti va tadqiqot hammuallifi.
Mutaxassislarning fikricha, inson tarbiyalanayotgan muhitning ahamiyatini unutmaslik kerak. Yomon odatlar va noto‘g‘ri xatti-harakatlar kattalar oila a’zolarining bolaga qo‘ygan namunasining natijasi bo‘lishi mumkin.
Psixologik travmalar katta ta’sir ko‘rsatadi — ular ko‘pincha hayot yo‘lini tanlashga ta’sir qiladi.
