Ashxobod sammiti: uch tomonlama qo‘shma bayonot e’lon qilindi

Tomonlar jahon va mintaqaviy miqyosda tinchlik, xavfsizlik va barqarorlikni ta’minlash, ishonch va o‘zaro anglashuv muhitini mustahkamlash bo‘yicha Turkmaniston, Tojikiston Respublikasi va O‘zbekiston Respublikasining o‘zaro sa’y-harakatlari muhimligini qayd etdilar.

Tomonlar o‘z davlatlari o‘rtasidagi hamkorlikni xalqaro tashkilotlar doirasida, birinchi navbatda, Birlashgan Millatlar Tashkiloti doirasida, shuningdek, boshqa xalqaro va mintaqaviy platformalarda mustahkamlashni davom ettirishga kelishib oldilar.

Tomonlar Birlashgan Millatlar Tashkiloti va boshqa xalqaro va mintaqaviy tashkilotlarning saylanadigan organlariga bir-birlarining nomzodlarini qo‘llab-quvvatlashda davom etishga tayyor ekanliklarini ta’kidladilar.

Tomonlar terrorizm, separatizm va ekstremizmning barcha ko‘rinishlari va ko‘rinishlariga, shuningdek, transchegaraviy uyushgan jinoyatchilik, narkotrafik, kiberjinoyatchilik, odam savdosi va noqonuniy migratsiyaga qarshi kurashda hamkorlikni mustahkamlash muhimligini qayd etdilar. Ular ushbu chaqiriq va tahdidlarga qarshi birgalikda kurashish zarurligini ta’kidladilar, shuningdek, umumiy manfaatlar bo‘yicha bir-birlarini qo‘llab-quvvatlashga tayyor ekanliklarini tasdiqladilar.

Savdo-iqtisodiy munosabatlar masalalarini ko‘rib chiqib, Tomonlar ushbu sohadagi hamkorlikning muhimligini hamda teng huquqlilik, o‘zaro manfaatdorlik va bir-birining manfaatlarini hisobga olish tamoyillariga asoslangan mamlakatlar o‘rtasidagi iqtisodiy sheriklikni mustahkamlash va kengaytirish ustuvorligini tasdiqladilar.

Tomonlar o‘z mamlakatlari o‘rtasidagi iqtisodiy hamkorlikni yanada rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish zarurligi haqida umumiy fikr bildirdi.

Tomonlar energetika sohasida hamkorlikni rivojlantirish muhimligini qayd etib, tabiiy gaz, neft va neft mahsulotlari, shuningdek, elektr energiyasi yetkazib berish sohasidagi hamkorlikning alohida ahamiyatini ta’kidladilar.

Shu munosabat bilan Tomonlar energetika sohasidagi uch tomonlama hamkorlikning ijobiy tajribasiga tayangan holda, 2023-yilning ikkinchi yarmida energetika vazirliklari rahbarlari darajasida muzokaralar olib borishga kelishib oldilar.

Tomonlar uch davlatning transport, logistika va tranzit sohasidagi ulkan salohiyatini hisobga olgan holda, transport sohasidagi hamkorlikni rivojlantirishga alohida ahamiyat beradi.

Transport sohasidagi hamkorlikni kengaytirish va uch davlatning tranzit salohiyatidan foydalanish maqsadida Tomonlar Tojikiston-O‘zbekiston-Turkmaniston transport yo‘nalishi bo‘yicha multimodal yuk tashishni faollashtirish muhimligini ta’kidladilar, bu esa uch davlatning dengiz portlariga chiqish imkonini beradi, shu jumladan Kaspiy dengizi va Fors ko‘rfazi portlariga.

Tomonlar tariflarni yanada optimallashtirish va tashqi savdo yuklarini tranzit tashish uchun qulay shart-sharoitlarni ta’minlashga qaratilgan tizimli o‘zaro manfaatli hamkorlikni davom ettirishga kelishib oldilar va shu maqsadda Tomonlar o‘z davlatlarining transport departamentlari rahbarlariga ushbu shu yilning oxirigacha yig‘ilish o‘tkazishni topshirdilar.

Tomonlar sanoat va sanoat kooperatsiyasini rivojlantirishga e’tibor qaratdilar hamda to‘qimachilik, kimyo, qurilish va boshqa sohalarda qo‘shma korxonalar tashkil etish orqali uzoq muddatli o‘zaro manfaatli hamkorlikni kengaytirishga kelishib oldilar.

Tomonlar savdo-iqtisodiy munosabatlarni rag‘batlantirish, mintaqa farovonligiga xizmat qiluvchi barcha transport-kommunikatsiya infratuzilmasini rivojlantirishga qaratilgan tadbirlar va loyihalarni qo‘llab-quvvatlashlarini bildirdilar.

Tomonlar o‘zaro manfaatlar asosida tovar ayirboshlash hajmini oshirishga ko‘maklashish maqsadida, imkoniyatlardan foydalangan holda hamkorlikning yangi usullari va mexanizmlarini yaratish zarurligiga kelishib oldilar.
Savdo-sanoat palatalari va ularning davlatlarining xususiy sektori. Chegara savdosi sohasida o‘zaro manfaatli hamkorlikni yanada rivojlantirish zarurligi qayd etildi.

Tomonlar Turkmaniston, Tojikiston va O‘zbekiston agrosanoat komplekslari orasida o‘zaro aloqalarni tizimli rivojlantirish va shu jumladan boshqa mamlakatlar bozorlariga ham qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat mahsulotlarini yetkazib berishni kengaytirishga kelishib oldilar.

Tomonlar suv resurslarini samarali boshqarish, muhofaza qilish va ulardan oqilona foydalanish, gidrotexnika inshootlari xavfsizligini ta’minlash, sug‘oriladigan yerlarning meliorativ holatini yaxshilash, suv xo‘jaligi infratuzilmasidan samarali foydalanish va modernizatsiya qilish, suv resurslarini muhofaza qilish sohasida kelgusida hamkorlikda ilmiy-tadqiqot va ishlanmalar olib borishga kelishib oldilar.
Tomonlar mavjud va qurilayotgan gidroenergetika inshootlarining Amudaryo havzasida suv-energetika muammolarini hal etish hamda iqlim barqarorligiga erishish uchun muhimligini qayd etib, suvdan kompleks va oqilona foydalanish bo‘yicha mamlakatlar o‘rtasida o‘zaro manfaatli hamkorlikni mustahkamlash tarafdori ekanini ta’kidladilar.

Tomonlar suv-energetika masalalari bo‘yicha konstruktiv muloqotni davom ettirish muhimligini qayd etib, Amudaryo suv resurslaridan oqilona foydalanishning ustuvor ahamiyatini ta’kidladilar. Shu bilan birga, yangi chaqiriqlarga, jumladan, iqlim o‘zgarishi va Amudaryoning suv resurslariga bosimning kuchayishi bilan bog‘liq muammolarga samarali javob berishni ta’minlash maqsadida ko‘p tomonlama hamkorlik mexanizmlarini yanada takomillashtirish zarurligi qayd etildi.

Tomonlar iqlim o‘zgarishi oqibatlarini yumshatish va moslashish, cho‘llanish, yerlar degradatsiyasi, muzliklarning erishiga qarshi kurashish, atrof-muhitni muhofaza qilish, erta ogohlantirish tizimlari, ekologiya, bioxilma-xillikni saqlash, ushbu sohalarda umumiy loyiha va dasturlarni ilgari surish bo‘yicha hamkorlikni yanada mustahkamlash muhimligini qayd etdilar. shuningdek, mintaqaviy va xalqaro platformalar hamda hamkorlik mexanizmlari doirasida umumiy manfaatlarga javob beradigan qo‘shma tashabbuslarni ilgari surishga kelishib oldilar.

Tomonlar madaniy-gumanitar sohadagi hamkorlikning ustuvor yo‘nalishlarini muhokama qildilar, tegishli davlat tuzilmalari va jamoat birlashmalari, ilmiy markazlar, oliy ta’lim muassasalari, ommaviy axborot vositalari, madaniyat va san’at xodimlari o‘rtasidagi aloqalar muhimligini ta’kidladilar.