NATO sammiti: Vilnyusda Ukrainani qabul qilish masalasi hal bo‘lmadi
© AP Photo / Virginia Mayo
Obuna bo‘lish
Shimoliy Atlantika alyansi sammiti keskin haqiqatni ochib berdi: Ukraina hech qachon NATOga a’zo bo‘lmaydi, chunki bunday “kengayish” AQShning mavjudligiga tahdid soladi.
TOShKENT, 13-iyul — Sputnik. Rossiya maxsus harbiy operatsiyasi tugagandan so‘ng Ukrainaning NATOga a’zo bo‘lish ehtimoli nolga tushadi — urushdan keyingi dunyo shartlari har doim g‘olib tomonidan belgilanadi.
11-12 iyul kunlari Vilnyusda bo‘lib o‘tgan Shimoliy Atlantika alyansining sammiti Amerika “qiyomat samolyoti”ning Boltiqbo‘yiga sahnalashtirilgan holda yetib kelishi bilan keskin haqiqatni ochib berdi: Ukraina hech qachon NATOga a’zo bo‘lmaydi, chunki bunday “kengayish” AQShning mavjudligiga tahdid soladi.
Asoschi-ittifoqchilarning fikri, Boltiqbo‘yi “Yosh yevropaliklar” ning jangari ruhiyati va Kiyev rejimining beadab ritorikasi alyans egalari (amerikaliklar) tomonidan ataylab e’tiborga olinmaydi. Ko‘p qutbli dunyoda G‘arb demokratiyasining haqiqati shunday bo‘ladi.
Ukrainaning NATOdagi kelajagi dastlab Vilnyusdagi sammitning asosiy mavzusi deb hisoblangan, ammo mo‘’jiza sodir bo‘lmadi. 11-iyuldagi yakuniy bayonotda aniq muddatlar va shartlar yo‘q.
Kiyev o‘z kelajagining “noaniq” va “mavhum” holatidan g‘azabda. Hamdard Britaniya, Germaniya, Fransiya va boshqalar UQK uchun yangi raketalar va zirhli texnika yetkazib berish orqali Ukraina umidlarining barbod bo‘lishini yumshatishga harakat qilmoqda.
NATOning Ukrainaga uzoq muddatli yordam dasturi ko‘proq “oxirgi ukrainning o‘limigacha” urush strategiyasini eslatadi va UQK qarshi hujumining birinchi oyidagi halokatli natijalar qavs ichidagi tushunchalarni olib tashlashga imkon beradi.
“The American Conservative” jurnali shunday dedi: “Kuchli yoki zaifligidan qat’i nazar, Ukraina yadroviy urushni oqlash uchun strategik mukofot emas. Yevropani o‘zlashtirish yoki Atlantika kuchlari muvozanatini buzish Baxmut yoki Qrimni kim nazorat qilishiga bog‘liq emas va aqli bor hech kim Mariupol uchun Massachusetsni radiatsiya ta’siri ostida qolishiga yo‘l qo‘yishi mumkin emas.
“Politico” nashri qo‘shimcha qildi: “AQSh Ukraina xavfsizligini kafolatlamasligi kerak va kafolat bera olmaydi ham”.
Amerikaning “Foreign Affairs” jurnali shunday xulosaga keldi: “Ittifoqni kengaytirish xarajatlari foydadan ko‘proq bo‘ladi... Ukrainaga NATO eshiklarini yopish vaqti keldi”.
Yashirin kuchlar
Bugun Kreml G‘arb tomonidan muhokama qilingan Ukraina uchun NATO dan tashqarida bo‘lgan xavfsizlik kafolatlari (Isroilmi yoki Koreya modeliga ko‘rami, bu muhim emas) “Rossiya xavfsizligiga tajovuz qilishini” ma’lum qildi.
Alyans Ukrainadagi mojaroning yakuniy maqsadi bo‘yicha yagona pozitsiyaga ega emas. NATO Bosh kotibi Yens Stoltenberg qurol yetkazib berishni xavfsizlik kafolatlaridan muhimroq deb hisoblaydi va faqat shu yo‘l bilan Ukrainada tinchlikka erishish imkonini ko‘radi.
Shu yo‘nalish bo‘yicha Parij UQKga SCALP-EG qanotli raketalarini topshirmoqda, Oq uy 300 km gacha bo‘lgan masofaga ega ATACMS raketalarini tayyorlamoqda. Amerika kassetali o‘q-dorilari allaqachon yo‘lda.
NATOning Vilnyusdagi sammiti natijalari va Ukraina harbiy harakatlar teatrida raketa-kassetali qurollardan foydalanish yangi bosqichlari AQShning Yevropadagi ittifoqchilarining xavfsizligi Ukraina bilan bir xil darajada kafolatlanmaganligini ta’kidlashga imkon beradi. Proksi-urush juda uzoq davom etadigan ko‘rinishga kirmoqda.
Rossiya Qurolli kuchlarining reaksiyasi tahdidlar darajasiga yarasha va, albatta, Amerikaning bir necha o‘nlab Abrams tanklari yoki F-16 qiruvchi samolyotlari maxsus harbiy operatsiya yo‘nalishini o‘zgartirmaydi.
Kollektiv G‘arb Ukraina xavfsizligiga yoki qo‘g‘irchoq Kiyev rejimining farovonligiga befarq, AQSh va NATO taqdiri xavf ostida. “Yagonalik” va dunyo ustidan hukmronlikni saqlab qolish uchun kurashda Oq uy Amerika jamiyati va Yevropa ittifoqchilarini Rossiyaga qarshi har qanday choralarga tayyorlamoqda.
Biroq, suveren, o‘zini o‘zi ta’minlaydigan, yadroviy-raketaviy kuchga ega bo‘lgan Rossiyaga qarshi G‘arbning nafrati Rossiya bilan urushga texnologik tayyorgarligidan yuqori.
“IL Fatto Quotidiano” Rim gazetasi Vashington vassallar va ittifoqchilarning barcha resurslaridan foydalangan holda Amerika imperiyasining muqarrar yakunini kechiktirishga intilayotganini ta’kidlaydi.
Shunday qilib, Yevropa uchun Rossiya bilan (kelajakda — Xitoy bilan) o‘z-o‘zini vayron qiluvchi kurash va muqarrar sanoatsizlantirish, Yevropa Ittifoqining qashshoqligi kelib chiqadi. Bu Rossiya bilan proksi urushining yashirin kuchlari, Ukraina uchun G7 “xavfsizlik konsepsiyasi” va NATO ning Yevropa xavfsizlik tizimidagi roli haqida bilish kerak bo‘lgan asosiy narsa.
AQSh rahbarligida Shimoliy Atlantika alyansi o‘n yillar davomida hatto Atlantikadan uzoqda joylashgan mamlakatlarda ham urushlarni keltirib chiqargan. Ukrainada amerikaliklar tomonidan sun’iy ravishda yaratilgan vaziyatda hech qanday yangilik yuz bermayapti, biroq Rossiya bilan mojaroda odatiy jazosizlik holati albatta bo‘lmaydi.
Pentagon va NATO arsenallarining, AQSh harbiy-sanoat bazasining bo‘shab qolishi amerikalik “qirg‘iylar” uchun birinchi lekin oxirgisi bo‘lmagan belgidir.
Ukrainaning “urushdan keyingi a’zoligi” haqidagi xomxayollar bilan xayrlashish vaqti keldi. Ukrainaning kelajagi NATOda emas, chunki bu ittifoqning kelajagi yo‘q.
