https://oz.sputniknews.uz/20230602/yoqolib-ketayotgan-yirqich--qor-qoplonlari-haqida-nimalarni-bilish-kerak-35637489.html
Yo‘qolib ketayotgan yirqich — qor qoplonlari haqida nimalarni bilish kerak
Yo‘qolib ketayotgan yirqich — qor qoplonlari haqida nimalarni bilish kerak
Sputnik O‘zbekiston
Qor qoploni — yirtqichlarning kam o‘rganilgan turlaridan biri bir qator mamlakatlarning xalqaro va milliy Qizil kitoblariga kiritilgan. 02.06.2023, Sputnik O‘zbekiston
2023-06-02T20:05+0500
2023-06-02T20:05+0500
2023-06-02T20:08+0500
qor qoploni
tabiat resurslari vazirligi
ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi
davlat ekologiya qo‘mitasi
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/06/02/35611679_0:0:3055:1719_1920x0_80_0_0_85769b56a348f4219db4ff669168e152.jpg
TOShKENT, 1-iyun – Sputnik. Qor qoploni yoki irbis yirtqichlarning eng kam uchraydigan turlaridan biri va O‘zbekistonning baland tog‘larida yashaydigan yagona yirik mushukdir. O‘zbekiston Tabiat resurslari vazirligi nega qor qoplonlari yo‘q bo‘lib ketish arafasida turganini, ularni kuzatish qanchalik qiyin ekanini va ularni saqlab qolish bo‘yicha O‘zbekistonda qanday choralar ko‘rilayotgani haqida Sputnik muxbiriga hikoya qilib berishdi. Xalqaro tabiatni muhofaza qilish ittifoqining Qizil ro‘yxatiga Qor qoploni "zaif" maqomi bilan kiritilgan. 2019-yilda qor qoploni O‘zbekiston Qizil kitobiga “yo‘qolib ketish arafasida” maqomida kiritilgan. Bundan tashqari, qo‘shni respublikalar – Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Tojikistonning milliy Qizil kitoblariga kiritilgan.Nega ular yo‘q qilinmoqda?Qor qoplonlarini yo‘q qilishning asosiy sabablaridan biri bu ularning chiroyli terisi uchun brakonyerlikdir. Bundan tashqari, ularni qafasga solib namoyish qilish uchun ham qo‘lga olinadi. Yana bir sababi chorva mollariga qilingan hujumlar tufayli ham yo‘q qilinadi. Yaqin vaqtgacha O‘zbekistonda qor qoplonlari soni 50 dan 80 tagacha bo‘lgan. Biroq yovvoyi hayvonlarni kuzatish va qayd etishda qo‘llanilayotgan zamonaviy texnologiyalar tufayli bugungi kunda O‘zbekiston Tabiiy resurslar vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu yirtqichlarning 100 dan ortig‘i aniqlangan.2021 yilda O‘zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan “O‘zbekiston Respublikasi hududida qor qoplonini saqlash bo‘yicha chora-tadbirlar dasturi (2021–2030 yillar)” qabul qilindi. 2022-yilda esa O‘zbekiston Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi hamda Fanlar akademiyasi tomonidan mamlakatimizda qor qoploni monitoringi metodologiyasi tasdiqlandi. Bu, jumladan, hududni belgilash uchun joylarni qidirishni o‘z ichiga oladi - tirnalishlar, najaslar, siydik izlari, deb ta’kidladi Tabiiy resurslar vazirligi.Foto qopqonga tushdi!O‘zbekistonda qor qoplonlari populyatsiyasini o‘rganish uchun kamera qopqonlaridan foydalaniladi. Boshqarma ma’lumotlariga ko‘ra, ular noyob hayvonlar yashaydigan asosiy hududlar: Hisor davlat qo‘riqxonasi, Chotqol davlat biosfera rezervati va Ugom-Chotqol davlat milliy bog‘iga o‘rnatilgan.Tabiatda qor qoploni bilan uchrashish - bu kamdan-kam omad. Shuning uchun, hayvon kamera tuzog‘iga tushganda, bu allaqachon hodisadir. Axir, qor qoplonlari juda ehtiyotkor yirtqichlardir va ko‘pincha yolg‘iz topiladi.
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
Anna Jelixovskaya
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/04/1c/34393060_348:50:935:637_100x100_80_0_0_067faeb5a518bb96ff950ec2641bb91d.jpg
Anna Jelixovskaya
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/04/1c/34393060_348:50:935:637_100x100_80_0_0_067faeb5a518bb96ff950ec2641bb91d.jpg
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Anna Jelixovskaya
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e7/04/1c/34393060_348:50:935:637_100x100_80_0_0_067faeb5a518bb96ff950ec2641bb91d.jpg
qor qoploni, tabiat resurslari vazirligi, ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi, davlat ekologiya qo‘mitasi
qor qoploni, tabiat resurslari vazirligi, ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi, davlat ekologiya qo‘mitasi
Yo‘qolib ketayotgan yirqich — qor qoplonlari haqida nimalarni bilish kerak
20:05 02.06.2023 (yangilandi: 20:08 02.06.2023) Qor qoploni — yirtqichlarning kam o‘rganilgan turlaridan biri bir qator mamlakatlarning xalqaro va milliy Qizil kitoblariga kiritilgan.
TOShKENT, 1-iyun – Sputnik. Qor qoploni yoki irbis yirtqichlarning eng kam uchraydigan turlaridan biri va O‘zbekistonning baland tog‘larida yashaydigan yagona yirik mushukdir.
O‘zbekiston Tabiat resurslari vazirligi nega qor qoplonlari yo‘q bo‘lib ketish arafasida turganini, ularni kuzatish qanchalik qiyin ekanini va ularni saqlab qolish bo‘yicha O‘zbekistonda qanday choralar ko‘rilayotgani haqida Sputnik muxbiriga hikoya qilib berishdi.
Xalqaro tabiatni muhofaza qilish ittifoqining Qizil ro‘yxatiga Qor qoploni "zaif" maqomi bilan kiritilgan. 2019-yilda qor qoploni O‘zbekiston Qizil kitobiga “yo‘qolib ketish arafasida” maqomida kiritilgan. Bundan tashqari, qo‘shni respublikalar – Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Tojikistonning milliy Qizil kitoblariga kiritilgan.
Nega ular yo‘q qilinmoqda?
Qor qoplonlarini yo‘q qilishning asosiy sabablaridan biri bu ularning chiroyli terisi uchun brakonyerlikdir. Bundan tashqari, ularni qafasga solib namoyish qilish uchun ham qo‘lga olinadi. Yana bir sababi chorva mollariga qilingan hujumlar tufayli ham yo‘q qilinadi. Yaqin vaqtgacha O‘zbekistonda qor qoplonlari soni 50 dan 80 tagacha bo‘lgan. Biroq yovvoyi hayvonlarni kuzatish va qayd etishda qo‘llanilayotgan zamonaviy texnologiyalar tufayli bugungi kunda O‘zbekiston Tabiiy resurslar vazirligi ma’lumotlariga ko‘ra, ushbu yirtqichlarning 100 dan ortig‘i aniqlangan.
2021 yilda O‘zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan “O‘zbekiston Respublikasi hududida qor qoplonini saqlash bo‘yicha chora-tadbirlar dasturi (2021–2030 yillar)” qabul qilindi. 2022-yilda esa O‘zbekiston Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi hamda Fanlar akademiyasi tomonidan mamlakatimizda qor qoploni monitoringi metodologiyasi tasdiqlandi. Bu, jumladan, hududni belgilash uchun joylarni qidirishni o‘z ichiga oladi - tirnalishlar, najaslar, siydik izlari, deb ta’kidladi Tabiiy resurslar vazirligi.
O‘zbekistonda qor qoplonlari populyatsiyasini o‘rganish uchun kamera qopqonlaridan foydalaniladi. Boshqarma ma’lumotlariga ko‘ra, ular noyob hayvonlar yashaydigan asosiy hududlar: Hisor davlat qo‘riqxonasi, Chotqol davlat biosfera rezervati va Ugom-Chotqol davlat milliy bog‘iga o‘rnatilgan.
"Ushbu hayvonlarning populyatsiyasi haqida aniqroq ma’lumotga ega bo‘lish uchun qor qoplonining allaqachon ma’lum bo‘lgan yashash joylarini, shuningdek, o‘nlab yillar davomida o‘rganilmagan hududlarni uzoq muddatli o‘rganish kerak", - dedi boshqarma.
Tabiatda qor qoploni bilan uchrashish - bu kamdan-kam omad. Shuning uchun, hayvon kamera tuzog‘iga tushganda, bu allaqachon hodisadir. Axir, qor qoplonlari juda ehtiyotkor yirtqichlardir va ko‘pincha yolg‘iz topiladi.
