https://oz.sputniknews.uz/20230518/patriot-amerika-kiev-35069587.html
"Patriot" va Amerika afsonalari Kiyevda qanday barbod bo‘ldi
"Patriot" va Amerika afsonalari Kiyevda qanday barbod bo‘ldi
Sputnik O‘zbekiston
16 may kuni Kiyevda Rossiya Federatsiyasi Havo-kosmik kuchlarining MiG-31K qiruvchi samolyoti gipertovushli “Kinjal” raketasi yordamida Amerikaning "Patriot" havo mudofaa tizimini yo‘q qildi.
2023-05-18T22:37+0500
2023-05-18T22:37+0500
2023-05-18T22:37+0500
kolumnistlar
rossiya
ukraina
aqsh
harbiy
harbiy texnika
patriot
havo mudofaa tizimi
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/182/19/1821923_0:178:3720:2271_1920x0_80_0_0_a3013d65e1f79f9d80ebf3ac90f28fd5.jpg
Amerika zenit-raketalarining maksimal tezligi sekundiga 1700 metrni tashkil qiladi. Shu sababli, "Patriot" havo mudofaasi tizimining Ukraina harbiy harakatlar teatridagi bu birinchi jangovar mag‘lubiyati – oxirgisi emas.Amerikaning "Patriot" zenit-raketa tizimi Rossiya gipertovushli raketalari bilan qarama-qarshilikda muvaffaqiyat qozona olmaydi, chunki u soniyasiga atigi 2200 metr tezlikda nishonlarni aniqlash va ushlash uchun mo‘ljallangan. Rossiyaning “Kinjal”i 10 Max dan yuqori tezlikda, ya’ni soniyasiga 3400 metrdan yuqori tezlikda uchadi va manyovr qiladi. "Patriot" havo mudofaasi tizimining radarlari texnologik jihatdan zenit-raketalarni “ko‘rish” va yo‘naltirish imkoniyatiga ega emas, bu esa o‘z navbatida gipertovushli “Kinjal”ni “quvib” olmaydi yoki urmaydi degan ma’noni anglatadi.16 may kuni Kiyevda Rossiya Federatsiyasi Havo-kosmik kuchlarining MiG-31K qiruvchi samolyoti gipertovushli “Kinjal” raketasi yordamida Amerikaning "Patriot" havo mudofaa tizimini yo‘q qildi. Shu bilan birga, dushmanning jangovar rejasi o‘zlarining zenit majmuasini himoya qila olmadi. Qarama-qarshi vaziyatda “Kinjal” "Patriot" havo mudofaa tizimining batareyasini kafolatli yo‘q qiladi. Amerika qurol tizimining belgilangan maksimal masofasi 80 km, jangovar sharoitlarda ehtimollik darajasi 0,4 ga teng (statistik ma’lumotlarga ko‘ra, uchta raketadan bittasi nishonga tegadi). 80 km masofani “Kinjal” 23 soniyada uchib o‘tadi –havo hujumidan mudofaa tizimi qochishga ulgirmaydi, o‘qlarni qayta yuklash haqida gapirmasa ham bo‘ladi.Kecha Rossiya mudofaa vaziri Sergey Shoygu Kiyev rasmiylarining Ukraina havo hujumidan urib tushirilgan oltita “Kinjal” haqidagi bayonotlarini rad etdi –Rossiya hech qachon UQK tomonidan muntazam urib tushiriladigan gipertovushli raketalarni bunday miqdorda uchirmaydiki. Kiyev o‘zining amerikalik xo‘jayinlarini qanchalik xursand qilishga urinmasin (haqiqat va fizika qonunlarini inkor etgan holda), AQSh va NATOning mavjud va istiqbolli havo mudofaasi va raketaga qarshi mudofaa tizimlari texnologik jihatdan gipertovushli nishonlarni ushlashga qodir emas. 10 Max tezlikdagi “Kinjal” esa soatiga 12250 km yoki sekundiga 3402 metrni anglatadi.Kuni kecha AQSh harbiy-sanoat majmuasiing obro‘siga butun insoniyat oldida (NATO mamlakatlari aholisi u yerda 12% dan kamrog‘ini tashkil etadi) og‘riqli va kamsituvchi zarba berildi. Agar “dunyodagi eng yaxshi” Amerika havo mudofaa tizimi o‘zini himoya qila olmasa, muhim harbiy obyektlar yoki shaharlar uchun ishonchli himoya bo‘lish haqida gapirmasa ham bo‘ladi. Shuning uchun Vashington Rossiyaga qarshi kurashdagi harbiy-texnologik mag‘lubiyatni yumshatish, aralashtirish uchun har tomonlama harakat qilmoqda.Fizika qonunlariga qarshi holdaAQSh kecha Rossiyaning Ukrainadagi "Patriot" havo mudofaa tizimlariga qilingan raketa hujumining samaradorligini tasdiqladi va tafsilotlarni ma’lum qilishdan bosh tortdi. Oq uy vakilining ta’kidlashicha, majmua to‘liq vayron bo‘lmagan, gipertovushli “Kinjal” tomonidan “zararlangan” va go‘yo amerikalik mutaxassislar “joyida” ta’mirlash imkoniyatini o‘rganmoqda. AQShdagi yana bir anonim rasmiy manba ta’mirdan keyin "Patriot" tizimi Ukrainada qolishini aytdi. Mavzu nozik, chunki vayron qilingan “patriot” batareyasining narxi 1,1 milliard dollarni tashkil qiladi. Har bir zenit-raketa 2-4 million dollar turadi, ularning o‘nlablari UQK tomonidan isrof qilingan.16 may kuni Rossiyaning qo‘shma zarbasi natijasida Kiyevda ishga tushirish moslamalari, yoritish va nishonni yo‘naltirish uchun radio-lokatsiya stansiyasi, shuningdek, "Patriot" havo mudofaa tizimi zarar ko‘rdi. Batareya tarkibiga 4-8 ta ishga tushirish moslamasi (har biridato‘rttadanraketa), ko‘p funksiyali radar va boshqa yordamchi vositalar (jangovar ekipaj – 90 ga yaqin mutaxassis) kiradi. Rivojlangan Amerika afsonalarida "Patriot" havo mudofaasi tizimi dushman samolyotlari, ballistik va qanotli raketalarga qarshi kurashish uchun mo‘ljallangan eng ilg‘or havo mudofaa tizimlaridan biri hisoblanadi. Jang maydonida zamonaviy modifikatsiyadagi “dunyodagi eng yaxshi” havo mudofaa tizimini yo‘qotishni tan olish qiyin, ammo buni qilish kerak.Fors ko‘rfazi urushidan o‘n yil o‘tgach, Pentagon o‘zining Patriotlarini yanada samaraliroq PAC-3 shakliga yangiladi. Bu jangda bir nechta qisqa masofali raketalar va dronlarni urib tushirishga yordam berdi, ammo ko‘plab nishonlarni qo‘ldan boy berdi. Shuningdek, Iroqda AQSh va ittifoqchi samolyotlarni – "F-18 Hornet", "RAF Tornado", "UN-60 Black Hawk" adashib urib tushirdi. Boshqa tomondan, Amerikaning F16 samolyoti xuddi shu joyda, Iroqda, havo hujumidan mudofaa ekipaji noto‘g‘ri qiruvchini nishonga olib, otishmaga tayyor bo‘lgandan keyin Patriot havo mudofaasi raketa batareyasini “do‘stona” ravishda yo‘q qilgan edi.Amerikaning o‘rta masofali havo mudofaa tizimini afsonalashtirishhar doim faqat budjet maqsadlarini ko‘zlagan. Misol uchun, 2023-yilda AQSh Kongressi raketalarga qarshi mudofaa dasturlari (noaniq natijali) uchun 30 milliard dollar ajratadi.Biroq avvalroq Ukrainaga ajratilgan 48 milliard dollarlik yordamdan atigi 6 milliard dollar zaxirada qoldi, qo‘shimcha milliardlarni kelishib qo‘lga kiritish oson bo‘lmaydi. G‘arbning Kiyev qo‘g‘irchoqlari bir necha barobar ko‘proq havo mudofaa tizimlarini talab qiladi.Lekin kim Kongressda Amerika harbiy-sanoat kompleksining muqarrar imidjini (yo‘qotishlarini) va AQShning Ukrainadagi milliy (texnologik) sharmandaligini moliyalashni xohlaydi? Vashington afsonalarningbarbod bo‘layotganidan xavotirda, Amerika “gegemoniyasi”ga yuqori texnologiyali qurollar, pullar, insoniyatning Amerika “qoidalari” bo‘yicha yashash istagi aniq yetmayapti.Rossiya bilan proksi urush G‘arbga tobora qimmatga tushmoqda. Ukraina harbiy harakatlar teatrida rus qo‘shinlari kuniga yettitalab Britaniyaning "Storm Shadow" qanotli raketalarini (bu 7 million dollar), shuningdek, o‘nlab HARM antiradar raketalarini va HIMARS raketalarini urib tushirmoqda. Kengayish bosqichlari va G‘arbning hal qilib bo‘lmaydigan muammolari majmuasi dunyoni yadroviy urushga yaqinlashtirmoqda, AQSh va NATOni boshi berk ko‘chaga olib chiqmoqda. Bu holatda faqat Saygon yoki Kobul ssenariysiga ko‘ra eng muqobil yo‘l ukrainalik qo‘g‘irchoqlarni sharmandali “evakuatsiya qilish” ehtimolidir. "The American Conservative" tan oldi: “Haqiqat shuki, Ukrainaning Rossiyaga qarshi urushda g‘alaba qozonish imkoniyati Meksikaning AQSh bilan urushda g‘alaba qozonish imkoniyatiga teng. Mojaroning cho‘zilishi bu natijani o‘zgartirmaydi”.Moskva G‘arbga qarshi “hayratlanarli” javob choralarini tayyorlamoqda, Amerika va Yevropa kompaniyalari Rossiyadagi aktivlarini tovonsiz yo‘qotishi mumkin. Kreml Amerika va Yevropani yaqqol “mustasnoligi” uchun va Rossiyaga qarshi ahmoqona g‘ayrati uchun shavqatsizlarcha jazolaydi. Prezident farmoniga ko‘ra, Federal mulkni boshqarish agentligiga Rossiya Federatsiyasidagi faoliyati AQSh va Yevropa Ittifoqi sanksiyalari munosabati bilan to‘xtatilgan G‘arb kompaniyalari ustidan nazorat o‘rnatish vakolati berilgan. Departamentning vazifasi xorijiy aktivlarni baholash va ularni kim oshdi savdosida rossiyalik xaridorlarga sotishdan iborat. Arzon va qoniqarli, ammo bu hali urush emas.
ukraina
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
Aleksandr Xrolenko
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/649/87/6498751_261:0:928:666_100x100_80_0_0_f49586da20af8e3af637d21ad51d893d.jpg
Aleksandr Xrolenko
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/649/87/6498751_261:0:928:666_100x100_80_0_0_f49586da20af8e3af637d21ad51d893d.jpg
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Aleksandr Xrolenko
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/649/87/6498751_261:0:928:666_100x100_80_0_0_f49586da20af8e3af637d21ad51d893d.jpg
"patriot" amerika kiyev rossiya mudofaa vazirligi
"patriot" amerika kiyev rossiya mudofaa vazirligi
"Patriot" va Amerika afsonalari Kiyevda qanday barbod bo‘ldi
Amerikaning "Patriot" zenit-raketali havo mudofaasi tizimining Kiyevda yakson qilinishi — bu Ukraina harbiy harakatlar teatridagi birinchi jangovar mag‘lubiyati, lekin oxirgisi emas.
Amerika zenit-raketalarining maksimal tezligi sekundiga 1700 metrni tashkil qiladi. Shu sababli, "Patriot" havo mudofaasi tizimining Ukraina harbiy harakatlar teatridagi bu birinchi jangovar mag‘lubiyati – oxirgisi emas.
Amerikaning "Patriot" zenit-raketa tizimi Rossiya gipertovushli raketalari bilan qarama-qarshilikda muvaffaqiyat qozona olmaydi, chunki u soniyasiga atigi 2200 metr tezlikda nishonlarni aniqlash va ushlash uchun mo‘ljallangan. Rossiyaning “Kinjal”i 10 Max dan yuqori tezlikda, ya’ni soniyasiga 3400 metrdan yuqori tezlikda uchadi va manyovr qiladi. "Patriot" havo mudofaasi tizimining radarlari texnologik jihatdan zenit-raketalarni “ko‘rish” va yo‘naltirish imkoniyatiga ega emas, bu esa o‘z navbatida gipertovushli “Kinjal”ni “quvib” olmaydi yoki urmaydi degan ma’noni anglatadi.
16 may kuni Kiyevda Rossiya Federatsiyasi Havo-kosmik kuchlarining MiG-31K qiruvchi samolyoti gipertovushli “Kinjal” raketasi yordamida Amerikaning "Patriot" havo mudofaa tizimini yo‘q qildi. Shu bilan birga, dushmanning jangovar rejasi o‘zlarining zenit majmuasini himoya qila olmadi. Qarama-qarshi vaziyatda “Kinjal” "Patriot" havo mudofaa tizimining batareyasini kafolatli yo‘q qiladi. Amerika qurol tizimining belgilangan maksimal masofasi 80 km, jangovar sharoitlarda ehtimollik darajasi 0,4 ga teng (statistik ma’lumotlarga ko‘ra, uchta raketadan bittasi nishonga tegadi). 80 km masofani “Kinjal” 23 soniyada uchib o‘tadi –havo hujumidan mudofaa tizimi qochishga ulgirmaydi, o‘qlarni qayta yuklash haqida gapirmasa ham bo‘ladi.
Kecha Rossiya mudofaa vaziri Sergey Shoygu Kiyev rasmiylarining Ukraina havo hujumidan urib tushirilgan oltita “Kinjal” haqidagi bayonotlarini rad etdi –Rossiya hech qachon UQK tomonidan muntazam urib tushiriladigan gipertovushli raketalarni bunday miqdorda uchirmaydiki. Kiyev o‘zining amerikalik xo‘jayinlarini qanchalik xursand qilishga urinmasin (haqiqat va fizika qonunlarini inkor etgan holda), AQSh va NATOning mavjud va istiqbolli havo mudofaasi va raketaga qarshi mudofaa tizimlari texnologik jihatdan gipertovushli nishonlarni ushlashga qodir emas. 10 Max tezlikdagi “Kinjal” esa soatiga 12250 km yoki sekundiga 3402 metrni anglatadi.
"Patriot" havo mudofaasi tizimining 40-yillik faoliyati davomida turli mamlakatlarda va mahalliy to‘qnashuvlarda birorta ham dushman samolyotini urib tushirmagan. Raketalar va dronlarga qarshi kurashda ham mazkur “amerikalik” texnika surunkali muammolarga ega. Oq uy osmoni sof Amerika "Patriot" emas, balki Norvegiya xarakteriga ega NASAMS havo mudofaa tizimlari bilan himoyalangani ko‘p narsadan dalolat beradi.
Kuni kecha AQSh harbiy-sanoat majmuasiing obro‘siga butun insoniyat oldida (NATO mamlakatlari aholisi u yerda 12% dan kamrog‘ini tashkil etadi) og‘riqli va kamsituvchi zarba berildi. Agar “dunyodagi eng yaxshi” Amerika havo mudofaa tizimi o‘zini himoya qila olmasa, muhim harbiy obyektlar yoki shaharlar uchun ishonchli himoya bo‘lish haqida gapirmasa ham bo‘ladi. Shuning uchun Vashington Rossiyaga qarshi kurashdagi harbiy-texnologik mag‘lubiyatni yumshatish, aralashtirish uchun har tomonlama harakat qilmoqda.
Fizika qonunlariga qarshi holda
AQSh kecha Rossiyaning Ukrainadagi "Patriot" havo mudofaa tizimlariga qilingan raketa hujumining samaradorligini tasdiqladi va tafsilotlarni ma’lum qilishdan bosh tortdi. Oq uy vakilining ta’kidlashicha, majmua to‘liq vayron bo‘lmagan, gipertovushli “Kinjal” tomonidan “zararlangan” va go‘yo amerikalik mutaxassislar “joyida” ta’mirlash imkoniyatini o‘rganmoqda. AQShdagi yana bir anonim rasmiy manba ta’mirdan keyin "Patriot" tizimi Ukrainada qolishini aytdi. Mavzu nozik, chunki vayron qilingan “patriot” batareyasining narxi 1,1 milliard dollarni tashkil qiladi. Har bir zenit-raketa 2-4 million dollar turadi, ularning o‘nlablari UQK tomonidan isrof qilingan.
16 may kuni Rossiyaning qo‘shma zarbasi natijasida Kiyevda ishga tushirish moslamalari, yoritish va nishonni yo‘naltirish uchun radio-lokatsiya stansiyasi, shuningdek, "Patriot" havo mudofaa tizimi zarar ko‘rdi. Batareya tarkibiga 4-8 ta ishga tushirish moslamasi (har biridato‘rttadanraketa), ko‘p funksiyali radar va boshqa yordamchi vositalar (jangovar ekipaj – 90 ga yaqin mutaxassis) kiradi. Rivojlangan Amerika afsonalarida "Patriot" havo mudofaasi tizimi dushman samolyotlari, ballistik va qanotli raketalarga qarshi kurashish uchun mo‘ljallangan eng ilg‘or havo mudofaa tizimlaridan biri hisoblanadi. Jang maydonida zamonaviy modifikatsiyadagi “dunyodagi eng yaxshi” havo mudofaa tizimini yo‘qotishni tan olish qiyin, ammo buni qilish kerak.
Aslida, "Patriot" texnologik nosozliklarining butun 40-yillik davri – Iroq “Skadlari”dan tortib, Yaman dronlarigacha –Ukraina harbiy harakatlar teatridagi sharmandalikning yakuniy bosqichikutilgan holat ekanligidan dalolat beradi.
Fors ko‘rfazi urushidan o‘n yil o‘tgach, Pentagon o‘zining Patriotlarini yanada samaraliroq PAC-3 shakliga yangiladi. Bu jangda bir nechta qisqa masofali raketalar va dronlarni urib tushirishga yordam berdi, ammo ko‘plab nishonlarni qo‘ldan boy berdi. Shuningdek, Iroqda AQSh va ittifoqchi samolyotlarni – "F-18 Hornet", "RAF Tornado", "UN-60 Black Hawk" adashib urib tushirdi. Boshqa tomondan, Amerikaning F16 samolyoti xuddi shu joyda, Iroqda, havo hujumidan mudofaa ekipaji noto‘g‘ri qiruvchini nishonga olib, otishmaga tayyor bo‘lgandan keyin Patriot havo mudofaasi raketa batareyasini “do‘stona” ravishda yo‘q qilgan edi.
Amerikaning o‘rta masofali havo mudofaa tizimini afsonalashtirishhar doim faqat budjet maqsadlarini ko‘zlagan. Misol uchun, 2023-yilda AQSh Kongressi raketalarga qarshi mudofaa dasturlari (noaniq natijali) uchun 30 milliard dollar ajratadi.Biroq avvalroq Ukrainaga ajratilgan 48 milliard dollarlik yordamdan atigi 6 milliard dollar zaxirada qoldi, qo‘shimcha milliardlarni kelishib qo‘lga kiritish oson bo‘lmaydi. G‘arbning Kiyev qo‘g‘irchoqlari bir necha barobar ko‘proq havo mudofaa tizimlarini talab qiladi.Lekin kim Kongressda Amerika harbiy-sanoat kompleksining muqarrar imidjini (yo‘qotishlarini) va AQShning Ukrainadagi milliy (texnologik) sharmandaligini moliyalashni xohlaydi? Vashington afsonalarningbarbod bo‘layotganidan xavotirda, Amerika “gegemoniyasi”ga yuqori texnologiyali qurollar, pullar, insoniyatning Amerika “qoidalari” bo‘yicha yashash istagi aniq yetmayapti.
Rossiya bilan proksi urush G‘arbga tobora qimmatga tushmoqda. Ukraina harbiy harakatlar teatrida rus qo‘shinlari kuniga yettitalab Britaniyaning "Storm Shadow" qanotli raketalarini (bu 7 million dollar), shuningdek, o‘nlab HARM antiradar raketalarini va HIMARS raketalarini urib tushirmoqda. Kengayish bosqichlari va G‘arbning hal qilib bo‘lmaydigan muammolari majmuasi dunyoni yadroviy urushga yaqinlashtirmoqda, AQSh va NATOni boshi berk ko‘chaga olib chiqmoqda. Bu holatda faqat Saygon yoki Kobul ssenariysiga ko‘ra eng muqobil yo‘l ukrainalik qo‘g‘irchoqlarni sharmandali “evakuatsiya qilish” ehtimolidir. "The American Conservative" tan oldi: “Haqiqat shuki, Ukrainaning Rossiyaga qarshi urushda g‘alaba qozonish imkoniyati Meksikaning AQSh bilan urushda g‘alaba qozonish imkoniyatiga teng. Mojaroning cho‘zilishi bu natijani o‘zgartirmaydi”.
Moskva G‘arbga qarshi “hayratlanarli” javob choralarini tayyorlamoqda, Amerika va Yevropa kompaniyalari Rossiyadagi aktivlarini tovonsiz yo‘qotishi mumkin. Kreml Amerika va Yevropani yaqqol “mustasnoligi” uchun va Rossiyaga qarshi ahmoqona g‘ayrati uchun shavqatsizlarcha jazolaydi. Prezident farmoniga ko‘ra, Federal mulkni boshqarish agentligiga Rossiya Federatsiyasidagi faoliyati AQSh va Yevropa Ittifoqi sanksiyalari munosabati bilan to‘xtatilgan G‘arb kompaniyalari ustidan nazorat o‘rnatish vakolati berilgan. Departamentning vazifasi xorijiy aktivlarni baholash va ularni kim oshdi savdosida rossiyalik xaridorlarga sotishdan iborat. Arzon va qoniqarli, ammo bu hali urush emas.
