2022 yilda pensiya, nafaqa va boshqa to‘lovlar qanchaga oshdi?

© Sputnik / Ramiz BaxtiyarovNatsionalnaya valyuta Uzbekistana — sum
Natsionalnaya valyuta Uzbekistana — sum - Sputnik O‘zbekiston, 1920, 30.12.2022
Obuna bo‘lish
2022 yilda aholi daromadi, nafaqa va subsidiyalar qanchaga oshdi. Batafsil Sputnik maqolasida.
Tugab borayotgan yilda pensiya, nafaqa, yordam puli va boshqa to‘lovlar miqdori qanchaga oshirildi?

Pensiya, nafaqa va qo‘shimcha to‘lovlar

1. Nogironlik nafaqasining eng kam miqdori oshirildi
Nogiron va mehnatga layoqatsiz shaxslar nafaqalari, shuningdek, qo‘shimcha to‘lovlarni hisobga olgan holda to‘liq bo‘lmagan ish staji uchun nogironlik pensiyalari 440 ming so‘mdan 622 ming so‘mga oshirildi.
Bundan tashqari, 18 yoshga to‘lmagan nogiron bolaning qonuniy boquvchisiga har oyda 500 000 so‘m miqdorida nafaqa to‘lash joriy etildi.
2. Nogironlar va ularning ish beruvchilari daromad va ijtimoiy soliq imtiyozlarini oladi
Ushbu soliqlarni hisoblashda soliq solinadigan baza 1-martdan boshlab bolalikdan nogironlar hamda I va II guruh nogironlari uchun eng kam ish haqining uch baravari miqdoriga kamaytiriladi.
Bundan tashqari, 2024-yil 1-martgacha bo‘lgan muddatda nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun ular tomonidan to‘langan ijtimoiy soliq summasi Davlat budjeti mablag‘lari hisobidan xususiy ish beruvchilarga to‘liq qaytariladi.
6. Ayollarga subsidiyalar va ijtimoiy yordam ko‘paytirildi
O‘z biznesini yo‘lga qo‘ygan tadbirkor ayollarga ajratilayotgan subsidiyalar miqdori 7 million so‘mdan 10 million so‘mga oshirildi.
Mahalliy hokimiyat organlari uy-joy sharoitini yaxshilashga muhtoj ayollar tomonidan ikkilamchi bozorda ijaraga uy sotib oladi. Bu "Ayollar", "Yoshlar" va "Temir" daftarlariga kiritilgan ayollarga, shuningdek, voyaga yetgan yoki ota-ona qaramog‘isiz qolgan yetim bolalarga ham tegishli.
Bundan tashqari, boquvchisini yo‘qotgan ayollar davlat bog‘chalariga to‘lanadigan ota-ona to‘lovidan ozod qilinadi.
To‘liq quvvat bilan ishlamaydigan bog‘chalarga bolalarni 2-3 yoshdan yoshdan uch yoshgacha bo‘lgan bolalarni davlat bog‘chalariga qabul qilishga ruxsat berildi.
Barcha xususiy tashkilotlarda oxirgi olti oy davomida uzluksiz ish stajiga ega bo‘lgan ayollarga homiladorlik va tug‘ish nafaqasi to‘lanadi. To‘lovlar uchun mablag‘lar oylik iste’mol xarajatlarining eng kam miqdoridan kelib chiqqan holda Davlat budjetida nazarda tutiladi.
7. Yolg‘iz keksalar uchun sihatgohlarga bepul yo‘llanmalar
Parvarishga muhtoj yolg‘iz keksa fuqarolar yiliga bir marta sog‘lomlashtirish uchun sanatoriylarga bepul yuboriladi.
Kam ta’minlangan, turmush sharoiti og‘ir bo‘lgan keksa fuqarolarning uch oylik ehtiyojidan kelib chiqib, shifokorlar ko‘rsatmasi asosida dori vositalari, tibbiy va maxsus protez-ortopediya buyumlari xarid qilinib, jarrohlik operatsiyalari bilan bog‘liq xarajatlar qoplanadi.
Og‘ir xastalikka chalingan yoki nogironligi bo‘lgan keksa fuqarolarga uch oylik talabdan kelib chiqib, shifokor ko‘rsatmasi bo‘yicha dori vositalari narxining 50 foizigacha qoplanadi.
Keksa avlod vakillari jismoniy tarbiya va sport bilan shug‘ullanish uchun abonementlar to‘lovi hamda davlat teatrlari va muzeylariga chiptalar xarid qilishda ham to‘lovlar qoplab beriladi.
8. Mehnat migrantlari oilalari davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlanadi
1 maydan boshlab xorijda mehnat faoliyatini olib borayotgan migrantlarning oilalariga bir martalik moddiy yordam ko‘rsatiladi. Buning uchun hokim yordamchilariga yozma murojaat qilish qilish lozim:
BHM ikki baravari miqdorida - boquvchisi xorijga ketgan va “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” axborot tizimida ro‘yxatdan o‘tgan oilalarga;
maqsadli xarajatlar uchun BHM besh baravari miqdorida – “Ijtimoiy himoya yagona reyestri” axborot tizimida ro‘yxatdan o‘tgan yoki daftarlardan biriga kiritilgan nogiron mehnat migrantlarining oilalari: “Temir”, “Ayollar” yoki “Yoshlar”.
Bundan tashqari, pensiya yoshiga yetgan yoki I yoki II guruh nogironi bo‘lgan migrantlarning oila a’zolariga kasaba uyushmalari tizimidagi sihatgohlarga bir martalik bepul yo‘llanmalar beriladi.

Ustama va qo‘shimcha to‘lovlar

Til bilgan o‘qituvchilar ustama olish huquqiga ega bo‘ladi, xususiy maktablar esa ijara kompensatsiyasiga
S1 va undan yuqori xalqaro sertifikatga ega rus tili o‘qituvchilari oylik 50% miqdorida ustama oladi.
Toshkent va Samarqand shaharlaridagi xususiy maktablar uchun 2024-yil 1-yanvarga qadar o‘quv jarayonida foydalaniladigan binolarni ijaraga olish xarajatlarining 50%gacha bo‘lgan qismi Davlat budjeti hisobidan qoplanadi.
Davlat xizmatchilariga xorijiy tilni bilganlik uchun oylikka ustama
Chet tillari bo‘yicha milliy va tegishli xalqaro sertifikatga ega bo‘lgan davlat xizmatchilariga budjetdan tashqari mablag‘lar, shuningdek davlat tashkilotlarining ish haqi fondi mablag‘lari hisobidan lavozim maoshining 20%gacha miqdorda ustama to‘lanadi.
Sertifikatga ega o‘qituvchilar uchun ustamalar
Umumiy fanlar bo‘yicha tegishli darajadagi attestatga ega bo‘lgan o‘rta maktab o‘qituvchilariga oylik qo‘shimcha nafaqa to‘lanadi:
xalqaro tan olingan sertifikat uchun - tarif stavkasining 50% miqdorida;
xalqaro standartlar talablariga javob beradigan milliy sertifikat uchun — tarif stavkasining 50% miqdorida;
xalqaro talablarga javob bermaydigan milliy sertifikat uchun — tarif stavkasining 20% miqdorida (chet tili sertifikatlari bundan mustasno);
Chet tili bo‘yicha sertifikatga ega bo‘lgan o‘qituvchilarga 2025-yil 1-yanvarga qadar bazaviy stavkaning 50%, keyin esa yana 20% miqdorida oylik qo‘shimcha ustama to‘lanadi.
Shuningdek, umumta’lim hamda Xalq ta’limi vazirligi tizimidagi kutubxona xodimlariga ish haqi miqdori 1,2 barobarga oshirildi.
Shifokorlarga ilmiy daraja uchun ustama to‘lanadi
Tibbiyot muassasalari xodimlariga tibbiyot sohasida ilm-fan rivojiga qo‘shgan hissasi uchun har oy ustama to‘lanadi.
Fan doktori (Doctor of Science) ilmiy darajasi uchun lavozim maoshining 60% gacha, fan nomzodi yoki falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasiga — 30% gacha ustama to‘lanadi.
Shuningdek, 1-sentabrdan boshlab Sportni rivojlantirish vazirligi tasarrufidagi sport maktablari murabbiylari uchun bazaviy tarif stavkalari o‘rtacha 1,35 barobarga oshirildi.

Grant va boshqa to‘lovlar

Yosh tashabbuskorlarga grantlar
Har bir yosh tashabbuskorga 50 mln so‘m miqdorida grant taqdim etiladi. Ular veb saytlar yaratish, xorijiy mamlakatlardagi sayyohlik ko‘rgazma va yarmarkalariga qatnashish uchun boradi
Shuningdek, grant olish uchun kamida 200 nafar xorijlik sayyoh uchun O‘zbekistonga uch yil davomida sayohat tashkil etish mumkin
Uy ishchilariga arzonroq
Uy ishchilaridan olinadigan daromad solig‘ini hisoblashda jami daromad 50%ga, lekin oyiga 1 million so‘mdan ko‘p bo‘lmagan miqdorda kamaytiriladi. Bundan tashqari, kasanachilar o‘z-o‘zini ish bilan ta’minlovchi shaxslar uchun belgilangan miqdorda ijtimoiy soliq to‘laydi, ya’ni 1 BHM.
Olis va borish qiyin bo‘lgan tumanlarda ishlaydigan uy ishchilariga mehnat faoliyatining dastlabki uch oyi uchun Jamoat ishlari jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan o‘rtacha oylik daromad miqdorida bir martalik subsidiya beriladi.
Haydovchilar endi o‘zini band qilgan hisoblanadi
Haydovchi o‘rindig‘iga qo‘shimcha ravishda to‘rttadan ko‘p bo‘lmagan o‘rindiqlarga ega bo‘lgan yengil avtomashinalarda yo‘lovchilarni tashish faoliyati yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun turlar ro‘yxatiga kiritilgan. Buning uchun taksi haydovchilari litsenziya kartasini olishlari kerak.
Fuqarolarga sayohatlar uchun xarajatlar qoplab beriladi
O‘zbekiston fuqarolari uchun “O‘zbekiston bo‘ylab sayohat qil!” dasturi doirasida respublika hududlarida amalga oshirilgan ichki sayohat xarajatlarining bir qismini qaytarish tartibi joriy etildi. Sayohat xarajatlari quyidagi hollarda elektron platforma orqali qaytarilishi mumkin:
havo, temir yo‘l va (yoki) avtomobil transportidan foydalanish;
turar joy xizmatlaridan foydalanish;
madaniy tashkilotlarga tashrif buyurish.
Kassa cheklari ro‘yxatdan o‘tkazilganda fuqarolar keshbek oladi
O‘zbekiston fuqarolari soliq organlarining maxsus arizasida QR-koddan foydalangan holda tegishli chekni rasmiylashtirganda xaridlarning 1 foizini (keshbek) qaytarib oladi. Davlat budjetidan naqd pul har oy oxirida xaridorning bank kartasiga o‘tkaziladi.
Chekni chakana savdo, oziq-ovqat xizmati va jamoat xizmatlaridan foydalanish yoki xarid qilish orqali olish mumkin.
Yangiliklar lentasi
0