https://oz.sputniknews.uz/20221202/kiev-eng-oxirgi-chorani-qollashga-qaror-qilmoqda-30451151.html
Kiyev eng oxirgi chorani qo‘llashga qaror qilmoqda
Kiyev eng oxirgi chorani qo‘llashga qaror qilmoqda
Sputnik O‘zbekiston
Oliy rada Ukraina pravoslav cherkovini taqiqlash qonunini ko‘rib chiqishga tayyorlanmoqda. 02.12.2022, Sputnik O‘zbekiston
2022-12-02T22:15+0500
2022-12-02T22:15+0500
2022-12-02T22:15+0500
kolumnistlar
kiyev
moskva
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e6/0c/02/30442353_0:0:935:526_1920x0_80_0_0_3feffbd7e311015106d1b5c3aa63ffbf.jpg
Kanonik Ukraina pravoslav cherkoviga bosim - hatto hibsga olishgacha yetib bordi. Bu nimaga olib keladi - RIA Novosti materialida.Hukumat zarbasiUkraina milliy xavfsizligining Moskva patriarxatiga qarashli Ukraina pravoslav cherkovi (UPS) monastirlaridagi tintuv ishlari ikkinchi haftadan buyon davom etmoqda. U yerlardan “Ukrainaga qarshi adabiyot” va “Rus olamining propagandasi”ni qidirishmoqda. “Hamkorlar” sifatida hibsga olingan ruhoniylarni Rossiya bilan harbiy asirlarga almashishga tayyor.Yigirma uchinchi noyabr kuni Oliy radaga Rus pravoslav cherkovini taqiqlash to‘g‘risida qonun loyihasi kiritildi. Bu sobiq prezident Potr Poroshenkoning “Yevropa birdamligi” partiyasi tashabbusi.“Maqsad- Ukraina milliy xavfsizligiga tahdidlarning oldini olish va tartibni ta’minlash. Axir uzoq paytlardan RPCh oshkora tarzda Ukrainaga qarshi va diversion faoliyat olib borgan”, - deydi partiya hamraisi Irina Gerashenko.Qonun kanonik, tashkiliy va boshqa masalalarda RPCh tarkibiga kiruvchi yoki har qanday shaklda bo‘ysunishini tan olgan diniy tashkilotlar va muassasalarga to‘liq taqiq qo‘yishni nazarda tutadi.Har qanday diniy tashkilot Ukrainadan tashqarida yetakchi markazga ega bo‘lishi, shuningdek, mamlakatda faoliyati taqiqlangan xorijiy tuzilmaning bir qismi bo‘lishi mumkin emas. Bunday aloqalarga faqat “markaziy ijro hokimiyatining roziligi” bilan erishish mumkin bo‘ladi.Bunday tashkilot tomonidan foydalaniladigan davlat mulki bilan bog‘liq barcha kelishuvlar muddatidan avval tugatiladi.Mutlaq huquqEkspertlar yana bir muhim omilga e’tibor qaratishmoqda: diniy tashkilotlar nomlarini yangicha tartibga solish taklif qilinyapti.Avvalombor, yagona qonuniy cherkov 2018-yil oxirida o‘sha paytdagi davlat rahbari Potr Poroshenko va Konstantinopol Patriarxi Vartolomey tomonidan kanonik UPSga qarshi tuzilgan (o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan) Ukraina cherkovi - PSU bo‘ladi.Boshqa barcha jamiyatlar “pravoslav” so‘zidan faqatgina Ukraina pravoslav cherkoviga bo‘ysungandagina foydalanishlari mumkin bo‘ladi.Natijada, UPS hukuqiy maqomidan ayriladi, chunki rasman u Moskva patriarxati yurisdiksiyasi tarkibida turadi, uning asosiy monastiri- Kiyev-Pecher lavrasi esa davlatga tegishli.Bundan tashqari, ehtimol Poroshenkoning uzoq niyat qilgan orzusi amalga oshishi mumkin: UPS PSU tomonidan berilgan tomosni tan oladi va “yangi cherkov”ning bir bo‘lagiga ayanadi.“Yevropa birdamligi” tashabbusini katta ehtimol bilan ko‘llab-quvvatlanadi. 25-noyabr kuni prezident saytida e’lon qilingan petitsiya allaqachon 25 mingdan ortiq imzo to‘pladi. Bu Zelenskiy uni ko‘rib chiqishi uchun yetarli.Ukraina g‘arbida UPSni taqiqlashmoqda- bunga jumladan Lvov viloyati va Chernigov shaha kengashi chaqirishmoqda.Qamalga olingan qal’aBu mustaqil cherkov imtiyozi. Ammo arxiyereylar: “Tarixdan dunyoni tayyorlash (“mirovarenie” marosimi) XV asr o‘rtasidan Kiyev metropoliyasida boshlangan. Keyinchalik muqaddas yog‘ Kiyev-Pecher lavrasida tayyorlangan”, deya aniqlik kiritishdi. 1917-yildan so‘ng buni to‘xtatishgan, uni Moskvadan olib kelishgan.Savol tug‘iladi: UPS rahbariyati to‘liq mustaqilikni yaratmayaptimi? De-fakto endi bunday emas. “Mirovarenie” masalasini avval ham - may oyida mahalliy soborda muhokama qilishgan edi.“Ajralib chiqish haqida gapirishga hali erta. Hali Moskva patriarxiga UPS tomonidan avtokefaliyani (alohida bo‘lishni) taqdim etish haqida so‘rov kelmagan. Nazarimda, hozir ham, bahorda ham kanonik cherkov u yerga keluvchi odamlarni xavfsizligini o‘ylashgan”, - deydi cherkov tarixi doktori, Pravoslav Muqaddas-Tixanovskiy gumanitar universiteti professori Vladislav Petrushko.U mayda mahalliy sobor UPS ning Moskva patriarxatidan ozod deb e’lon qilinganini eslatib o‘tdi. Ammo aslida ruhoniylar va dindorlar faqat 1990-yilda berilgan cherkov maqomlarini tasdiqlashdi.“”Mirovarenie”- avtokefaliyaning aniq belgisi sifatida UPS ehtiyotkorlik bilan tarixiy an’analarga sodiq qoldi”, - deya qo‘shimcha qiladi professor.Poroshenko va uning ittifoqdoshlarining rejalari haqida gapiradigan bo‘lsak, ikkita cherkovning birlashishida UPS bo‘ysunmas. PSU bilan muloqot faqat “diniy ajralishdan tavba qilishdan so‘ng” mumkin bo‘ladi“Qonun tashqarisida qoladi”Eskpertlar ikkita ssenariyni taxmin qilishmoqda. Ulardan biri amalga oshirilyapti.“UPS millatchi kuchlarning katta bosimi ostida qolgan. Va shunga qaramay, ular imkoni boricha kanonlar doirasida faoliyat yuritishga harakat qilishapti”, - deydi Rossiya Fanlar Akademiyasi Yevropa instituti direktori o‘rinbosari, siyosiy fanlar doktori Roman Lunkin.“Qoidalar bo‘yicha ishlash” yanada qiyinlashmoqda. Hukumat bosimni kuchaytirmoqda. Bunga Kiyev-Pecher va boshqa ibodatxonalardagi tintuvlar dalil bo‘lishi mumkin.“Rohiblarda Patriarx Kirillning tabriklari yozilgan qog‘ozlarini yoki boshqa o‘quv adabiyotlarini topib, ular shunchaki rus tilida bo‘lgani uchun jinoiy ishlar qo‘zg‘atishayotganini ham ko‘rapmiz”, - deydi Lunkin.Agar Oliy rada UPSni taqiqlash to‘g‘risida qonunni ma’qullasa bu siyosatchilarning ikkinchi ssenariyga o‘tishlarining alomati bo‘ladi.Natijada yirik, asosiysi Ukrainadagi yagona kanonik pravoslav cherkov qonundan tashqarida qoladi. Ommaviy qatag‘onlar boshlanadi. Keyin esa - PSU bilan birlashish.
kiyev
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
kolumnistlar, kiyev, moskva
kolumnistlar, kiyev, moskva
Kiyev eng oxirgi chorani qo‘llashga qaror qilmoqda
Oliy rada Ukraina pravoslav cherkovini taqiqlash qonunini ko‘rib chiqishga tayyorlanmoqda.
Kanonik Ukraina pravoslav cherkoviga bosim - hatto hibsga olishgacha yetib bordi. Bu nimaga olib keladi -
RIA Novosti materialida.
Ukraina milliy xavfsizligining Moskva patriarxatiga qarashli Ukraina pravoslav cherkovi (UPS) monastirlaridagi tintuv ishlari ikkinchi haftadan buyon davom etmoqda. U yerlardan “Ukrainaga qarshi adabiyot” va “Rus olamining propagandasi”ni qidirishmoqda. “Hamkorlar” sifatida hibsga olingan ruhoniylarni Rossiya bilan harbiy asirlarga almashishga tayyor.
Yigirma uchinchi noyabr kuni Oliy radaga Rus pravoslav cherkovini taqiqlash to‘g‘risida qonun loyihasi kiritildi. Bu sobiq prezident Potr Poroshenkoning “Yevropa birdamligi” partiyasi tashabbusi.
“Maqsad- Ukraina milliy xavfsizligiga tahdidlarning oldini olish va tartibni ta’minlash. Axir uzoq paytlardan RPCh oshkora tarzda Ukrainaga qarshi va diversion faoliyat olib borgan”, - deydi partiya hamraisi Irina Gerashenko.
Qonun kanonik, tashkiliy va boshqa masalalarda RPCh tarkibiga kiruvchi yoki har qanday shaklda bo‘ysunishini tan olgan diniy tashkilotlar va muassasalarga to‘liq taqiq qo‘yishni nazarda tutadi.
Har qanday diniy tashkilot Ukrainadan tashqarida yetakchi markazga ega bo‘lishi, shuningdek, mamlakatda faoliyati taqiqlangan xorijiy tuzilmaning bir qismi bo‘lishi mumkin emas. Bunday aloqalarga faqat “markaziy ijro hokimiyatining roziligi” bilan erishish mumkin bo‘ladi.
Bunday tashkilot tomonidan foydalaniladigan davlat mulki bilan bog‘liq barcha kelishuvlar muddatidan avval tugatiladi.
Ekspertlar yana bir muhim omilga e’tibor qaratishmoqda: diniy tashkilotlar nomlarini yangicha tartibga solish taklif qilinyapti.
Avvalombor, yagona qonuniy cherkov 2018-yil oxirida o‘sha paytdagi davlat rahbari Potr Poroshenko va Konstantinopol Patriarxi Vartolomey tomonidan kanonik UPSga qarshi tuzilgan (o‘zini mustaqil deb e’lon qilgan) Ukraina cherkovi - PSU bo‘ladi.
Boshqa barcha jamiyatlar “pravoslav” so‘zidan faqatgina Ukraina pravoslav cherkoviga bo‘ysungandagina foydalanishlari mumkin bo‘ladi.
Natijada, UPS hukuqiy maqomidan ayriladi, chunki rasman u Moskva patriarxati yurisdiksiyasi tarkibida turadi, uning asosiy monastiri- Kiyev-Pecher lavrasi esa davlatga tegishli.
Bundan tashqari, ehtimol Poroshenkoning uzoq niyat qilgan orzusi amalga oshishi mumkin: UPS PSU tomonidan berilgan tomosni tan oladi va “yangi cherkov”ning bir bo‘lagiga ayanadi.
“Yevropa birdamligi” tashabbusini katta ehtimol bilan ko‘llab-quvvatlanadi. 25-noyabr kuni prezident saytida e’lon qilingan petitsiya allaqachon 25 mingdan ortiq imzo to‘pladi. Bu Zelenskiy uni ko‘rib chiqishi uchun yetarli.
Ukraina g‘arbida UPSni taqiqlashmoqda- bunga jumladan Lvov viloyati va Chernigov shaha kengashi chaqirishmoqda.
Bu mustaqil cherkov imtiyozi. Ammo arxiyereylar: “Tarixdan dunyoni tayyorlash (“mirovarenie” marosimi) XV asr o‘rtasidan Kiyev metropoliyasida boshlangan. Keyinchalik muqaddas yog‘ Kiyev-Pecher lavrasida tayyorlangan”, deya aniqlik kiritishdi. 1917-yildan so‘ng buni to‘xtatishgan, uni Moskvadan olib kelishgan.
Savol tug‘iladi: UPS rahbariyati to‘liq mustaqilikni yaratmayaptimi? De-fakto endi bunday emas. “Mirovarenie” masalasini avval ham - may oyida mahalliy soborda muhokama qilishgan edi.
“Ajralib chiqish haqida gapirishga hali erta. Hali Moskva patriarxiga UPS tomonidan avtokefaliyani (alohida bo‘lishni) taqdim etish haqida so‘rov kelmagan. Nazarimda, hozir ham, bahorda ham kanonik cherkov u yerga keluvchi odamlarni xavfsizligini o‘ylashgan”, - deydi cherkov tarixi doktori, Pravoslav Muqaddas-Tixanovskiy gumanitar universiteti professori Vladislav Petrushko.
U mayda mahalliy sobor UPS ning Moskva patriarxatidan ozod deb e’lon qilinganini eslatib o‘tdi. Ammo aslida ruhoniylar va dindorlar faqat 1990-yilda berilgan cherkov maqomlarini tasdiqlashdi.
“”Mirovarenie”- avtokefaliyaning aniq belgisi sifatida UPS ehtiyotkorlik bilan tarixiy an’analarga sodiq qoldi”, - deya qo‘shimcha qiladi professor.
Poroshenko va uning ittifoqdoshlarining rejalari haqida gapiradigan bo‘lsak, ikkita cherkovning birlashishida UPS bo‘ysunmas. PSU bilan muloqot faqat “diniy ajralishdan tavba qilishdan so‘ng” mumkin bo‘ladi
“Qonun tashqarisida qoladi”
Eskpertlar ikkita ssenariyni taxmin qilishmoqda. Ulardan biri amalga oshirilyapti.
“UPS millatchi kuchlarning katta bosimi ostida qolgan. Va shunga qaramay, ular imkoni boricha kanonlar doirasida faoliyat yuritishga harakat qilishapti”, - deydi Rossiya Fanlar Akademiyasi Yevropa instituti direktori o‘rinbosari, siyosiy fanlar doktori Roman Lunkin.
“Qoidalar bo‘yicha ishlash” yanada qiyinlashmoqda. Hukumat bosimni kuchaytirmoqda. Bunga Kiyev-Pecher va boshqa ibodatxonalardagi tintuvlar dalil bo‘lishi mumkin.
“Rohiblarda Patriarx Kirillning tabriklari yozilgan qog‘ozlarini yoki boshqa o‘quv adabiyotlarini topib, ular shunchaki rus tilida bo‘lgani uchun jinoiy ishlar qo‘zg‘atishayotganini ham ko‘rapmiz”, - deydi Lunkin.
Agar Oliy rada UPSni taqiqlash to‘g‘risida qonunni ma’qullasa bu siyosatchilarning ikkinchi ssenariyga o‘tishlarining alomati bo‘ladi.Natijada yirik, asosiysi Ukrainadagi yagona kanonik pravoslav cherkov qonundan tashqarida qoladi. Ommaviy qatag‘onlar boshlanadi. Keyin esa - PSU bilan birlashish.
