https://oz.sputniknews.uz/20221014/putin-markaziy-osiyo---rossiya-sammitida-nima-dedi---asosiy-fikrlar-29137992.html
Putin "Markaziy Osiyo - Rossiya" sammitida nima dedi - asosiy fikrlar
Putin "Markaziy Osiyo - Rossiya" sammitida nima dedi - asosiy fikrlar
Sputnik O‘zbekiston
Rossiya prezidenti o‘z nutqida aynan hozir MO davlatlari va Rossiya o‘zaro aloqalarni rivojlantirishi, xavfsizlik borasida harakatlarni muvofiqlashtirishi kerakligi... 14.10.2022, Sputnik O‘zbekiston
2022-10-14T17:31+0500
2022-10-14T17:31+0500
2022-10-14T17:31+0500
rossiya
markaziy osiyo
qozog‘iston
qirg‘iziston
turkmaniston
tojikiston
o‘zbekiston
vladimir putin
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e6/0a/0e/29138410_0:148:3115:1900_1920x0_80_0_0_bd8e10758506c9cefafa6e765a46cac8.jpg
TOShKENT, 14 okt - Sputnik. Ayni damda Ostonda bo‘lib o‘tayotgan "Markaziy Osiyo - Rossiya" sammitida Rossiya, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkimaniston va O‘zbekiston prezidentlari ishtirok etishmoqda. Sammitda so‘zga chiqqan Rossiya prezidenti Vladimir Putin ushbu yangi formatdagi muloqot o‘zaro aloqalarni chuqurlashtirishga xizmat qilishiga ishonch bildirdi. "Dunyoda tobora murakkablashib borayotgan va Markaziy Osiyo hududidagi oddiy bo‘lmagan vaziyat hamda chetdan turib bizning oramizda ko‘p sohalarda integratsiyani buzishga qaratilgan intilishlar - bizni o‘zaro munosabatlarimizning barcha mexanizmlarini faollashtirishga undamoqda.Rossiya o‘z navbatida Markaziy osiyolik do‘stlarimiz bilan ko‘p tomonlama hamkorlikni mustahkamlash, xususan, yangi ishlab chiqarish va ta’minot zanjirlarini yaratishda ishtirok etish, qo‘shma korxonalarning uzluksiz ishlashini ta’minlash, muqobil logistika sxemalarini barpo etish uchun ochiq.Shuningdek, Rossiya Markaziy Osiyo davlatlarining keng ko‘lamli import o‘rnini bosuvchi mahsulotlar ishlab chiqarish zanjirlari va loyihalariga qo‘shilishidan manfaatdor. Ishonchim komilki, bu barchamizning iqtisodiyotini rivojlantirish va yangi vakolatlarni egallashga xizmat qiladi", - dedi Rossiya prezidenti.Iqtisodiy hamkorlikRossiya va MOning beshta ruspublikasi bilan hamkorligi yaxshi rivojlanmoqda. Xususan, so‘nggi 5-yil ichida Rossiya va MO davlatlari orasida tovar ayirboshlash 2 barobarga oshib, 37,1 milliard dollarni tashkil etdi. 2022-yilning yarim yilida bu ko‘rsatgich yana 16 % oshdi. Undan tashqari, Rossiya MO davlatlarida yetakchi sarmoya kirituvchi: to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalarimizning umumiy hajmi qariyb besh milliard dollarni tashkil etadi.Rossiya va MO o‘rtasida G‘arb operatorlarining ortiqcha ishtirokini istisno qilish maqsadida moliyaviy hisob-kitob mexanizmlarini qayta konfiguratsiya qilish jarayoni boshlandi. SWIFT o‘rniga biz yangi tashkil etilgan moliyaviy xabarlar tizimidan foydalanishga o‘tmoqdamiz. Kredit tashkilotlari o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri korrespondent hisob raqamlari ochish amaliyotini kengaytirmoqdamiz.Energetik xavfsizlikRossiya va MOning besh davlati orasida energiya xavfsizligi sohasida hamkorligi chuqurlashmoqda. Gap ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish, AES qurish, raqamli texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha hamkorlik haqida bormoqda. Xususan, mamlakatimiz Markaziy Osiyoning yagona energetika tizimini tiklashda amaliy yordam ko‘rsatishga tayyor, bu esa, shubhasiz, mintaqadagi barcha davlatlarning energiya xavfsizligini oshiradi.Neftni tashish yo‘nalishlarini kengaytirish, shuningdek, Kaspiy dengizida energiya resurslarini birgalikda o‘zlashtirish, arzon va toza tabiiy gaz motor yoqilg‘isi bilan ta’minlash, quvurlarni qurish yoki kengaytirish, ko‘mir savdosi va uni tashish hajmini oshirish kabi sohalarda katta istiqbollar ochilmoqda. Transport yo‘laklari Rossiya tomonidan amalga oshirilayotgan eksport va importni qayta yo‘naltirish butun Katta Yevroosiyo bo‘ylab transport yo‘laklarini rivojlantirishni rag‘batlantiradi. MO hududi orqali o‘tuvchi yangi Trans-Yevrosiyo yo‘laklarini: sharq-g‘arb, shimol-janub, Yevropa-g‘arbiy Xitoy yo‘nalishlarini tashkil etish asosiy vazifadir. Axborot texnologiyalarini joriy etish va sun’iy intellektni qo‘llash, shuningdek, yuk va yuklarni uzluksiz tashish uchun chegara postlarini rivojlantirish yuk oqimini sezilarli darajada tezlashtirishi mumkin.YeOIIYevroosiyo Iqtisodiy Ittifoqi orqali hamkorligimiz uchun keng imkoniyatlar ochilmoqda. YeOIIga a’zo davlatlar iqtisodiyoti barqarorligi va ularning makroiqtisodiy barqarorligini ta’minlash bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar qabul qilingan. Ushbu chora-tadbirlarning amalga oshirilishi, bizning hisob-kitoblarga ko‘ra, yalpi ichki mahsulot hajmini 2,5 foizga yoki qariyb 49 milliard dollarga oshirish imkonini beradi.Yevroosiyo taraqqiyot banki ham YeOII davlatlarining milliy iqtisodiyotlarini samarali qo‘llab-quvvatlamoqda. Kelgusi besh yil ichida uning investitsiyalarining umumiy hajmi qariyb o‘n bir milliard dollarni tashkil etadi.Shuni alohida ta’kidlaymanki, Rossiya Yevroosiyo Iqtisodiy Hamjamiyatida bizning uyushmaga a’zo bo‘lmagan davlatlar bilan hamkorlikning turli shakllarini juda foydali deb biladi.Epidemiologik xavfsizlik Yana bir muhim masala – epidemiologik va sanitariya xavfsizligi sohasidagi hamkorlikni takomillashtirish. Pandemiya mintaqaviy darajada fuqarolarimiz salomatligi va farovonligini ta’minlash, shuningdek, mintaqa davlatlarining texnologik mustaqilligini mustahkamlashga xizmat qiladigan kompleks chora-tadbirlar tizimini ishlab chiqish zarurligini yaqqol tasdiqladi. Masalan, MDH infratuzilmasi uchun tadqiqot laboratoriyasini yaratish imkoniyati haqida o‘ylash kerak.Axborot xavfsizligi Shuningdek, biz axborot xavfsizligi sohasida qo‘shma texnologik resurs yaratishni ustuvor vazifa deb bilamiz. Hamdo‘stlik doirasida shahar muhitini (“aqlli shahar”) va davlat boshqaruvini (“elektron hukumat”) raqamlashtirish, tarmoq xavfsizligini ta’minlash, raqamli ta’lim sohalarida loyihalarni amalga oshirishni boshlashni taklif qilamiz.Hurmatli hamkasblar, men o‘rta muddatli istiqbolda birgalikda e’tiborni qaratish maqsadga muvofiq bo‘lgan aniq sohalarnigina sanab o‘tdim. Yig‘ilish yakunlari bo‘yicha tasdiqlaydigan Bayonotda bunday ishlarning tafsilotlari atroflicha o‘z aksini topgan va vakolatli idoralarga ushbu muhim hujjat ijrosini birinchi o‘ringa qo‘yish, o‘zaro tizimli hamkorlikni yo‘lga qo‘yishni taklif qilishni taklif etaman. “Markaziy Osiyo - Rossiya” formatidagi keyingi faoliyatni muvofiqlashtirishni mamlakatlarimiz tashqi ishlar vazirliklari o‘z zimmasiga olishi mumkin, men tushunganimdek, navbatdagi sammitni o‘tkazish bo‘yicha takliflar tayyorlaydi.Afg‘oniston mavzusi Xulosa o‘rnida, yaqinda bo‘lib o‘tgan Osiyoda hamkorlik va ishonch choralari bo‘yicha kengash va Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi sammitlarida atroflicha muhokama qilingan Afg‘onistondagi vaziyat haqida bir necha so‘z.Qochqinlar oqimi, terrorchilik tahdidlari va ekstremistik mafkuraning tarqalishi bilan to‘lib-toshgan janubiy chegaralarimizda chindan ham keskinlik o‘chog‘i yonmoqda. Ayni paytda G‘arb, birinchi navbatda Amerika, Britaniya razvedka xizmatlari Tolibonga qarshi bo‘lgan tuzilmalarni oziqlantirib, ularni ayrim mamlakatlarimiz chegaralarini o‘qqa tutishni maqsad qilgan.Iqtisodiy tanazzul sharoitida Tolibon hukumati Afg‘oniston uchun an’anaviy bo‘lgan pul topishning ayrim turlariga, jumladan, giyohvand moddalar savdosiga rozi bo‘lishga majbur. Buni hamma biladi. Xorijiy razvedka xizmatlarining bosimi ostida toliblar shimolda terrorchilarning tayanch nuqtalari paydo bo‘lishiga ko‘z yummoqda. Transchegaraviy jihodiy aloqalar barchamiz uchun tahdiddir.Albatta, Afg‘onistondagi amaldagi hokimiyat bilan ishlashimiz kerak, siz mening pozitsiyamni bilasiz. Lekin bu boradagi ishlarimizni puxta tahlil qilish va muvofiqlashtirish mavzusi ham shu.Bu barcha davlatlarimiz uchun nihoyatda muhim va sizni ishontirib aytmoqchimanki, Rossiya bu sohada avvalgidek siz bilan juda yaqin aloqada bo‘lishga tayyor va ishlaydi.E’tiboringiz uchun raxmat", - dedi Putin.
qozog‘iston
qirg‘iziston
tojikiston
o‘zbekiston
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
rossiya, markaziy osiyo, qozog‘iston, qirg‘iziston, turkmaniston, tojikiston, o‘zbekiston, vladimir putin
rossiya, markaziy osiyo, qozog‘iston, qirg‘iziston, turkmaniston, tojikiston, o‘zbekiston, vladimir putin
Putin "Markaziy Osiyo - Rossiya" sammitida nima dedi - asosiy fikrlar
Rossiya prezidenti o‘z nutqida aynan hozir MO davlatlari va Rossiya o‘zaro aloqalarni rivojlantirishi, xavfsizlik borasida harakatlarni muvofiqlashtirishi kerakligi haqida gapirdi. Batafsil maqolamizda.
TOShKENT, 14 okt - Sputnik. Ayni damda Ostonda bo‘lib o‘tayotgan "Markaziy Osiyo - Rossiya" sammitida Rossiya, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston, Turkimaniston va O‘zbekiston prezidentlari ishtirok etishmoqda.
Sammitda so‘zga chiqqan Rossiya prezidenti Vladimir Putin ushbu yangi formatdagi muloqot o‘zaro aloqalarni chuqurlashtirishga xizmat qilishiga ishonch bildirdi.
"Dunyoda tobora murakkablashib borayotgan va Markaziy Osiyo hududidagi oddiy bo‘lmagan vaziyat hamda chetdan turib bizning oramizda ko‘p sohalarda integratsiyani buzishga qaratilgan intilishlar - bizni o‘zaro munosabatlarimizning barcha mexanizmlarini faollashtirishga undamoqda.
Bizningcha, aynan hozir bizning davlatlarimiz o‘zaro ittifoqchilik va strategik hamkorlikni hamda o‘z iqtisodlarimizning barqarorligini ta’minlash uchun birgalikda, kelishilgan va muvofiqlashtirilgan qadamlar qo‘yish vaqti kelgan.
Rossiya o‘z navbatida Markaziy osiyolik do‘stlarimiz bilan ko‘p tomonlama hamkorlikni mustahkamlash, xususan, yangi ishlab chiqarish va ta’minot zanjirlarini yaratishda ishtirok etish, qo‘shma korxonalarning uzluksiz ishlashini ta’minlash, muqobil logistika sxemalarini barpo etish uchun ochiq.
Shuningdek, Rossiya Markaziy Osiyo davlatlarining keng ko‘lamli import o‘rnini bosuvchi mahsulotlar ishlab chiqarish zanjirlari va loyihalariga qo‘shilishidan manfaatdor. Ishonchim komilki, bu barchamizning iqtisodiyotini rivojlantirish va yangi vakolatlarni egallashga xizmat qiladi", - dedi Rossiya prezidenti.
Rossiya va MOning beshta ruspublikasi bilan hamkorligi yaxshi rivojlanmoqda. Xususan, so‘nggi 5-yil ichida Rossiya va MO davlatlari orasida tovar ayirboshlash 2 barobarga oshib, 37,1 milliard dollarni tashkil etdi. 2022-yilning yarim yilida bu ko‘rsatgich yana 16 % oshdi.
Undan tashqari, Rossiya MO davlatlarida yetakchi sarmoya kirituvchi: to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalarimizning umumiy hajmi qariyb besh milliard dollarni tashkil etadi.
Rossiya va MO o‘rtasida G‘arb operatorlarining ortiqcha ishtirokini istisno qilish maqsadida moliyaviy hisob-kitob mexanizmlarini qayta konfiguratsiya qilish jarayoni boshlandi. SWIFT o‘rniga biz yangi tashkil etilgan moliyaviy xabarlar tizimidan foydalanishga o‘tmoqdamiz. Kredit tashkilotlari o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri korrespondent hisob raqamlari ochish amaliyotini kengaytirmoqdamiz.
Rossiya va MOning besh davlati orasida energiya xavfsizligi sohasida hamkorligi chuqurlashmoqda. Gap ishlab chiqarish quvvatlarini yaratish, AES qurish, raqamli texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha hamkorlik haqida bormoqda. Xususan, mamlakatimiz Markaziy Osiyoning yagona energetika tizimini tiklashda amaliy yordam ko‘rsatishga tayyor, bu esa, shubhasiz, mintaqadagi barcha davlatlarning energiya xavfsizligini oshiradi.
Neftni tashish yo‘nalishlarini kengaytirish, shuningdek, Kaspiy dengizida energiya resurslarini birgalikda o‘zlashtirish, arzon va toza tabiiy gaz motor yoqilg‘isi bilan ta’minlash, quvurlarni qurish yoki kengaytirish, ko‘mir savdosi va uni tashish hajmini oshirish kabi sohalarda katta istiqbollar ochilmoqda.
Rossiya tomonidan amalga oshirilayotgan eksport va importni qayta yo‘naltirish butun Katta Yevroosiyo bo‘ylab transport yo‘laklarini rivojlantirishni rag‘batlantiradi.
MO hududi orqali o‘tuvchi yangi Trans-Yevrosiyo yo‘laklarini: sharq-g‘arb, shimol-janub, Yevropa-g‘arbiy Xitoy yo‘nalishlarini tashkil etish asosiy vazifadir. Axborot texnologiyalarini joriy etish va sun’iy intellektni qo‘llash, shuningdek, yuk va yuklarni uzluksiz tashish uchun chegara postlarini rivojlantirish yuk oqimini sezilarli darajada tezlashtirishi mumkin.
Yevroosiyo Iqtisodiy Ittifoqi orqali hamkorligimiz uchun keng imkoniyatlar ochilmoqda. YeOIIga a’zo davlatlar iqtisodiyoti barqarorligi va ularning makroiqtisodiy barqarorligini ta’minlash bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar qabul qilingan. Ushbu chora-tadbirlarning amalga oshirilishi, bizning hisob-kitoblarga ko‘ra, yalpi ichki mahsulot hajmini 2,5 foizga yoki qariyb 49 milliard dollarga oshirish imkonini beradi.
Yevroosiyo taraqqiyot banki ham YeOII davlatlarining milliy iqtisodiyotlarini samarali qo‘llab-quvvatlamoqda. Kelgusi besh yil ichida uning investitsiyalarining umumiy hajmi qariyb o‘n bir milliard dollarni tashkil etadi.
Shuni alohida ta’kidlaymanki, Rossiya Yevroosiyo Iqtisodiy Hamjamiyatida bizning uyushmaga a’zo bo‘lmagan davlatlar bilan hamkorlikning turli shakllarini juda foydali deb biladi.
Yana bir muhim masala – epidemiologik va sanitariya xavfsizligi sohasidagi hamkorlikni takomillashtirish. Pandemiya mintaqaviy darajada fuqarolarimiz salomatligi va farovonligini ta’minlash, shuningdek, mintaqa davlatlarining texnologik mustaqilligini mustahkamlashga xizmat qiladigan kompleks chora-tadbirlar tizimini ishlab chiqish zarurligini yaqqol tasdiqladi. Masalan, MDH infratuzilmasi uchun tadqiqot laboratoriyasini yaratish imkoniyati haqida o‘ylash kerak.
Shuningdek, biz axborot xavfsizligi sohasida qo‘shma texnologik resurs yaratishni ustuvor vazifa deb bilamiz. Hamdo‘stlik doirasida shahar muhitini (“aqlli shahar”) va davlat boshqaruvini (“elektron hukumat”) raqamlashtirish, tarmoq xavfsizligini ta’minlash, raqamli ta’lim sohalarida loyihalarni amalga oshirishni boshlashni taklif qilamiz.
Hurmatli hamkasblar, men o‘rta muddatli istiqbolda birgalikda e’tiborni qaratish maqsadga muvofiq bo‘lgan aniq sohalarnigina sanab o‘tdim. Yig‘ilish yakunlari bo‘yicha tasdiqlaydigan Bayonotda bunday ishlarning tafsilotlari atroflicha o‘z aksini topgan va vakolatli idoralarga ushbu muhim hujjat ijrosini birinchi o‘ringa qo‘yish, o‘zaro tizimli hamkorlikni yo‘lga qo‘yishni taklif qilishni taklif etaman.
“Markaziy Osiyo - Rossiya” formatidagi keyingi faoliyatni muvofiqlashtirishni mamlakatlarimiz tashqi ishlar vazirliklari o‘z zimmasiga olishi mumkin, men tushunganimdek, navbatdagi sammitni o‘tkazish bo‘yicha takliflar tayyorlaydi.
Xulosa o‘rnida, yaqinda bo‘lib o‘tgan Osiyoda hamkorlik va ishonch choralari bo‘yicha kengash va Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligi sammitlarida atroflicha muhokama qilingan Afg‘onistondagi vaziyat haqida bir necha so‘z.
Qochqinlar oqimi, terrorchilik tahdidlari va ekstremistik mafkuraning tarqalishi bilan to‘lib-toshgan janubiy chegaralarimizda chindan ham keskinlik o‘chog‘i yonmoqda. Ayni paytda G‘arb, birinchi navbatda Amerika, Britaniya razvedka xizmatlari Tolibonga qarshi bo‘lgan tuzilmalarni oziqlantirib, ularni ayrim mamlakatlarimiz chegaralarini o‘qqa tutishni maqsad qilgan.
Biz bu bilan bog‘liq xavf va tahdidlardan xabardormiz va shuning uchun Tolibon rahbariyati bilan aloqalarni zarur darajada ushlab turamiz. Afg‘onistonda fuqarolar urushi qayta tiklanishiga yo‘l qo‘ymaslik bizning manfaatlarimizga to‘g‘ri keladi.
Iqtisodiy tanazzul sharoitida Tolibon hukumati Afg‘oniston uchun an’anaviy bo‘lgan pul topishning ayrim turlariga, jumladan, giyohvand moddalar savdosiga rozi bo‘lishga majbur. Buni hamma biladi. Xorijiy razvedka xizmatlarining bosimi ostida toliblar shimolda terrorchilarning tayanch nuqtalari paydo bo‘lishiga ko‘z yummoqda. Transchegaraviy jihodiy aloqalar barchamiz uchun tahdiddir.
Albatta, Afg‘onistondagi amaldagi hokimiyat bilan ishlashimiz kerak, siz mening pozitsiyamni bilasiz. Lekin bu boradagi ishlarimizni puxta tahlil qilish va muvofiqlashtirish mavzusi ham shu.
Bu barcha davlatlarimiz uchun nihoyatda muhim va sizni ishontirib aytmoqchimanki, Rossiya bu sohada avvalgidek siz bilan juda yaqin aloqada bo‘lishga tayyor va ishlaydi.
E’tiboringiz uchun raxmat", - dedi Putin.
