AQSh va Polshaning Kaliningrad yaqinidagi chalg‘ituvchi manyovrlari
20:30 19.04.2022 (yangilandi: 18:37 05.04.2023)
© REUTERS / Kacper Pempel
Obuna bo‘lish
Pentagon va Boltiqbo‘yi mintaqasidagi alyansning Rossiyaga qarshi bema’ni marafoni “sheriklar”ga muvaffaqiyatni ham, g‘alabani ham va’da qilmaydi – faqat yangi yo‘qotishlar va mag‘lubiyatlarga olib keladi.
Pentagon bo‘linmalari, Polsha qo‘shinlari va AQSh satellitlarining Boltiqbo‘yi mintaqasidagi sichqoncha o‘yinlari Rossiya Qurolli Kuchlarini Ukraina harbiy operatsiyalari teatridan chalg‘itishga qaratilgan.
Biroq Moskva Kiyev rejimini demilitarizatsiyalash (harbiy infratuzilmalarini yo‘q qilish) va denatsifikatsiyalash (millatchilik g‘oyalaridan tozalash) bo‘yicha maxsus operatsiyani cheklangan harbiy kontingent bilan o‘tkazmoqda. Rossiyaning Boltiqbo‘yi va boshqa hududlardagi chegaralari mustahkam himoyalangan va g‘arblik “sheriklar”ning unga raxna solishga tishi o‘tmaydi. Moskvadagi G‘alaba paradini tayyorlashda an’anaviy tarzda 11 ming harbiy xizmatchi va 200 dan ortiq harbiy texnika qatnashmoqda. Va bu fakt ko‘p narsani anglatadi.
17 aprel kuni Polsha va Pentagon qo‘shinlari bo‘linmalari Kaliningrad viloyatidan 70 km uzoqlikda harbiy mashg‘ulotlarni boshladi va gubernator Anton Alixonov Rossiya NATO qo‘shinlarining eksklavga bostirib kirishga urinsa assimetrik javob berilishini ma’lum qildi. Kaliningradga hech qanday holatda quruqlik yoki dengiz qamali tahdid solmaydi.
Pentagon Polshaga joylashtirilgan besh ming amerikalik askar hamda o‘nlab F-15 va F-16 qiruvchilarining haqiqiy maqsad va vazifalari haqida ma’lumot bermayapti. Oq uy AQSh qo‘shinlari Rossiyaga tahdid qilmasligi va Ukraina mojarosiga aralashmasligi haqida bayonot bilan chiqqan.
Xavfsizlik muammolarini tushunish uchun ekspertlar Kanadaning Vankuver va Monreal shaharlarida Rossiyaning ikkita havo-desant bo‘linmasini, shuningdek, Meksikaning Monterrey shahridagi Rossiya Federatsiyasining 1-tank armiyasini xuddi shunday (gipotetik) joylashtirishni ko‘rib chiqishni taklif qilishmoqda. Albatta, AQShga qarshi emas, balki mintaqaviy barqarorlikni mustahkamlash uchun.
15-aprel kuni NATOning 1-doimiy dengiz tezkor javob guruhi (SNMG1) kemalari Boltiq dengizining sharqiy qismiga Estoniya va Rossiya qirg‘oqlari yaqinidagi manevrlarda qatnashish uchun yetib keldi. Alyans yaqin kunlarda “Boltiq dengizi mintaqasida ittifoqchilar borligini namoyish etish”ni niyat qilgan
Oltita kemadan iborat SNMG1 guruhiga Niderlandiya Qirollik dengiz flotidan kommodor Ad van de Sande boshchilik qiladi. Daniya, Gollandiya, Buyuk Britaniya, Kanada fregatlari (mos ravishda Peter Willemoes, De Zeven Provinciën (flagman), Northumberland, Halifax) 150 km gacha masofani bosib o‘tuvchi eskirgan “Garpun” kemaga qarshi raketalari bilan jihozlangan. Nemis korveti ErfurtSNMG1 tarkibiga kiruvchi, dengiz va quruqlikdagi nishonlarni yo‘q qilish uchun mo‘ljallangan RBS15 Mk3 raketalarini bortida olib yuradi.
NATOning Boltiq dengizidagi kemalari razvedka va aloqa bo‘yicha yaxshi texnik imkoniyatlarga ega. Estoniya dengiz kuchlari, shuningdek, asosiy vazifasi dushman qirg‘oqlarini egallab olish bo‘lgan dengiz piyodalarining qo‘shma mashg‘ulotlari bo‘lib o‘tishini ma’lum qildi.
Rossiya harbiy-dengiz flotining Boltiqbo‘yi floti “pinjga kirmoqda” - armiya korpusining razvedkachilari qo‘mondonlik punktlari dislokatsiyasini o‘rnatishdi va “dushman” orqasida maxfiy hujjatlarni qo‘lga kiritishdi.
Rossiyaga qarshi marafon
Avvalroq, Estoniya osmonida Belgiya, Chexiya, Fransiya, Germaniya, Ispaniya, Turkiya, Buyuk Britaniya, Finlyandiya va Shvetsiyadagi NATO ittifoqchilari va hamkorlari Ramstein Alloy formatida bir haftalik qizg‘in jangovar hamkorlikni o‘tkazgan edi. “Haqiqiy ssenariylar” ishlab chiqildi.
18-apreldan 27-maygacha Latviyada NATO bo‘linmalari ishtirokida Namejs 2022 keng ko‘lamli harbiy manevrlarining bahorgi bosqichi bo‘lib o‘tadi. Umumiy maqsad – integratsiya, mudofaa muammolarini hal qilish uchun milliy va ittifoqchi kuchlarning o‘zaro hamkorligini ishlab chiqish. Unda AQSh, Chexiya, Polsha, Buyuk Britaniya, Litva va Estoniya qurolli kuchlari bo‘linmalari ishtirok etmoqda.
Riga Rossiyani Boltiqbo‘yi mintaqasida “ushlab turish” bilan cheklanib qolmaydi. Latviya Mudofaa vazirligi bevosita “Ukraina g‘alabasiga hissa qo‘shmoqchi” - u Ukraina Qurolli Kuchlarini 200 million yevrodan ortiq razvedkachi uchuvchisiz samolyotlar va “Stinger” havo mudofaa tizimi bilan ta’minlamoqda, ukrainalik mutaxassislarni texnikalarni boshqarish uchun o‘qitmoqda. Rossiya fashist Kiyev rejimiga barcha qurol bilan ta’minlashlarni hisobga oladi va Latviyaning Yevropa xavfsizligiga qo‘shgan hissasiga munosib javob berilishini kafolatlaydi.
Litva barcha harbiy loyihalarni amalga oshirishni tezlashtirmoqda. Xususan, 14-aprelda respublika Seymi Rudninkay poligoni to‘g‘risidagi qonunni zudlik bilan tasdiqladi. Va yangi infratuzilmani loyihalash va qurish allaqachon boshlandi - may oyida u yerda mashg‘ulotlar boshlanadi.
48 ta shaxsiy yer uchastkalarini davlat ehtiyojlari uchun olib qo‘yish bo‘yicha og‘riqli tartib yo‘lga qo‘yildi. Ilgari Belarus chegarasi yaqinidagi sobiq Sovet poligonini 2024-yildan boshlab xorijiy NATO qo‘shinlari ehtiyojlariga moslashtirish rejalashtirilgan edi.
Boltiqbo‘yida Britaniya harbiy ishtirokining o‘sishi ittifoq tuzishga - Ukrainada Rossiya bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri qarama-qarshilikka kirishga chaqiruvlar bilan bog‘liq. Ukraina osmonida urib tushirilgan MiG-29 qiruvchi samolyotlari va Su-25 hujumchi samolyotlarining soni bilvosita Polshaning allaqachon katta harbiy yo‘qotishlarga uchraganidan dalolat beradi. 18-aprel kuni Moskva Ukrainadagi maxsus operatsiya reja bo‘yicha ketayotganini tasdiqladi.
O‘tgan yili AQSh harbiy-dengiz tahliliy markazi (Center for Naval Analyses) Kaliningrad viloyatiga “oldindan zarba berish” ssenariysini ishlab chiqdi, bu mudofaaning to‘rtta asosiy tarkibini – “Iskander” OTRKni, Boltiq floti raketa kemalarini, S-400 zenit-raketa tizimlari va armiya korpusi likvidatsiyasini nazarda tutadi. Albatta, Rossiya “sheriklar”ning bu va boshqa agressiv rejalarini hisobga oladi.
Texnologik daraja, zarba berish salohiyati va geografiya AQSh va NATOga Rossiya Federatsiyasiga nisbatan niyatlarini amalga oshirishga imkon bermaydi. Boltiqbo‘yi mintaqasida alyansning harbiy kuchini namoyish qilishi, ya’ni Harbiy-havo kuchlari va dengiz flotining ketma-ket manevrlari - harbiy-siyosiy bosim elementidir. Aslida bular hayratlantirmaydi va Rossiyaga jiddiy tahdid solmaydi. Aks holda, ittifoqning manevrlari (provokatsiyalari) makon va zamon jihatidan keskin cheklanib qolar edi.
Shu sababli, neytral Finlyandiyaning NATOga qo‘shilish istagi ushbu mamlakat xavfsizligiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi kafolatlanadi.
Pentagon va Boltiqbo‘yi mintaqasidagi alyansning Rossiyaga qarshi bema’ni marafoni “sheriklar”ga muvaffaqiyatni ham, g‘alabani ham va’da qilmaydi – faqat yangi yo‘qotishlar va mag‘lubiyatlarga olib keladi.
