Kolumnistlar

Zahiralar tugamoqda: neft narxi 74 dollarga chiqadi

© chinarhotel.comNaftalanskaya neft
Naftalanskaya neft - Sputnik Oʻzbekiston, 1920, 30.04.2021
Obuna boʻlish
NovostiTelegram
Dunyoning yetakchi moliyaviy ekspertlari yil oxiriga qadar jahon bozorida neft narxi 74 dollargacha koʻtarilishini bashorat qilishmoqda. Sabab - zahiralar tugashi va iqtisodlar tiklanishi.
TOSHKENT, 30 apr — Sputnik. Yanvar oyidan boshlab neft narxi 30%ga oshdi, yaʼni hozir uning narxi krizisgacha boʻlgan davrdagi narx bilan tenglashdi, demak dunyoda iqtisod qayta tiklanmoqda, energiya manbaalariga talab oshmoqda.
Yil oxiriga qadar Brent navi narxi yana kamida 10%ga oshishi mumkin. Pandemiya davrida treyderlar neft omborxonalari muammosi qiziqtirgan boʻlsa, hozir vaziyat butunlay boshqacha.

Inqirozgacha boʻlgan davr

2020 yilda neft sanoati yubir necha pasayish toʻlqinlarni his qildi. Bunga talab keskin kamayishi, ortiqcha neft qazib olish, pandemiya va lokdaunlar sabab boʻldi. Oʻtgan yilning mart oyida neft narxi 2 baravar pastga – barreliga 30 dollargacha tushib ketgan edi.
Lekin kuz mavsumining oxirida vaktsinalar sinovi muvaffaqiyatli yakunlanishi hamda Jo Baydenning AQSH prezidenti saylovlarida gʻolib chiqishi – bozorni yuqoriga koʻtardi. Yanvar oyiga kelib neft narxlari soʻnggi 8 oyda eng yuqori darajaga koʻtarildi. OPEK+ neft qazib olish miqdorini cheklashga qaror qilganidan soʻng nefft narxi yana yuqoriga koʻtarildi. Fevral oyida Brent navi qiymati 65 dollardan oshib ketdi. Bu esa krizisgacha boʻlgan narxlarga teng boʻldi.

Talab oshmoqda

Nabirayuщaya oborotы vaktsinatsiya sdelala svoye delo. Nesmotrya na vspыshki koronavirusa v ryade stran, prognozы po sprosu na neft suщestvenno uluchshili. Mirovaya ekonomika vosstanavlivayetsya.
V kontse marta Mejdunarodnoye energeticheskoye agentstvo (MEA) predskazalo uvelicheniye sprosa v etom godu do 96,5 milliona barreley v sutki i vozmeщeniye okolo 60% proshlogodnix pandemiynыx poter.
Iqtisod
Bloomberg Rossiyaning neft urushidagi asosiy kuzirini aytdi
Vdobavok posle rezkogo umensheniya dobыchi v SSHA i dopolnitelnыx dobrovolnыx ogranicheniy Saudovskoy Aravii v ramkax sdelki OPEK+ globalnыe postavki sokratilis na dva milliona barreley v den. Kartel v aprele urezayet dobыchu na 7,9 milliona barreley, v maye — na 7,3, v iyune — na 6,6, v iyule — na 5,76. Vse eto razogrevayet tsenы na sыrye.

Zahiralar tugamoqda

Yana bir faktor, pandemiya vaqtida jamlangan zahiralar tugagani maʼlum boʻldi. Rivojlangan davlatlarning neft saqlash omborlarida pandemiya vaqtida jamlangan zahiralarning 20% qolgani maʼlum boʻldi. Oʻtgan yilning iyul oyida zahiralar miqdori 249 million barrel boʻlgan boʻlsa, fevralda ularning miqdori 57 barrelni tashkil qildi.
B uham OPEK+ ishtirokchilari qazib olinayotgan neft hajmini qisqartirish haqidagi qarori natijasi boʻlgan. MEA xabariga koʻra, pandemiya vaqtida jamlangan zahiralarning asosiy qismi – Xitoyda qolgani maʼlum boʻldi. Amerikadagi omborlarda esa – bor yoʻgʻi 1,28 milliard barrel qolgan. Bu krizisgacha boʻlgan davrga mos. Hafta oxirida ushbu koʻrsatgich 27%ga kamayib 50,7 milliona barrelni tashkil qildi.

Neft supertsikli

Fevral oyida JP Morgan tahlilchilari navbatdagi neft supertsikli boshlanishini maʼlum qilishgan edi. Dunyoning eng yirik banklaridan birining iqtisodchilari neft supertsiklini quyidagi belgilarga koʻra aniqlashgan: qishloq xoʻjalik mahsulotlari narxi oshishi, metall va neft narxi 50 dollardan oshgani.
Oʻtgan 100 yil davomida tovar-xom-ashyo birjasida 4ta supertsikl boʻlgan. Ulardan eng oxirgisi 1996 yilda boshlagan boʻlib 12 yil davomida oʻsib borgan va 2008 yilda rivojlanish choʻqqisiga yetgan. Soʻnggi supertsiklga uglevodorodlarning asosiy isteʼmolchisi boʻlgan Xitoy iqtisodining oʻsishi qoʻl kelgan.
Hozirgi supertsikl esa – pandemiyadan soʻnggi tiklanishga bogʻliq boʻlmoqda. Unda davlatlarning yumshoq pul-kredit va byudjet siyosati (eng past asosiy stavka, foiz stavkalari va boshqa imtiyozlar), dollar narxi tushishi, inflyatsiya tezlashishi va ekologik choralar muhim rol oʻynaydi.
Neftyanaya kachalka - Sputnik Oʻzbekiston, 1920, 10.02.2021
Analitika
Neft naqadar uzoq qimmatlashishda davom etadi?
Shu bilan birga vaziyat 2000 yillar oʻrtasiga oʻxshash: xom-ashyo bozorlarida kotirovkalar koʻp yillik maksimumga chiqqan. Masalan Xitoy katta miqdorda makkajoʻxori va soya sotib olganidan soʻng AQShda qishloq xoʻjalik mahsulotlari narxi rekord darajasida oʻsish namoyish qildi. Mahsulotlar global zahiralari kamayishi esa – defitsit xavfi tugʻdirmoqda.
Neft esa “Pandemiya chuquridan” ishonch bilan chiqmoqda, “chunki global taklif miqdori kamayib bormoqda” deb xabar qilmoqda JP Morgan. Mahsulot bozorida narxlar oshishini Goldman Sachs Group, Bank of America va Ospraie Management mutaxassislari ham bashorat qilmoqda.
Xususan, Goldman Sachs neftning Brent navi uchun 4-kvartalda 65 dollar narx belgiladi. Lekin qora oltin narxi hizir 67 dollar ekanini hisobga olganda, yil oxiriga kelib u yanada balandroq boʻlishi mumkin. Citigroup bashoratiga koʻra yil oxiriga qadar Brent narxi 74 dollar va undan balandga koʻtarilishi mumkin.
Yangiliklar lentasi
0