TOShKENT, 30 okt — Sputnik. Oktabrning oxirgi yakshanbasi, ya’ni bugun — avtomobil transporti haydovchilari kuni. O‘zbekistonlik uzoq masofaga haydovchi (dalnoboyshik) Misha amaki o‘z tajribasi va sarguzashtlari haqida Sputnik muxbiriga so‘zlab berdi.
"Albatta men yoshligimdan dalnoboyshik bo‘lib ishlashni orzu qilmaganman. Ittifoq tarqalib ketishi bilan, pullar qadrsizlanib ketdi. Turmush o‘rtog‘im bilan hisob raqamimizda to‘plagan barcha mablag‘larimizdan ajralib qoldik. Zavodlar yoppasiga yopilishni boshladi. Men bir necha yil ish qidirib u yoqqa bu yoqqa boshimni suqib yurgan vaqtlarim, bir tanishim Rossiyaga yuk mashinasida borib kelishni taklif qilib qoldi. Shunday qilib men ushbu sohaga kelib qoldim", — deb hikoyasini boshlaydi Misha amaki.
Boshida bu oson ish bo‘lib ko‘ringan edi, bir hafta rulga o‘tirsang hamon to‘la pul bo‘ladi deb o‘ylardik. Aslida esa, ancha murakkab va xavfli ish bo‘lib chiqdi.
"Bugungi kunda ko‘pchillik ushbu sohaga faqat pul uchun kelmoqda, chunki mamlakatda yaxshi ish topish qiyin. Imkoni borlar Rossiyaga jo‘nab ketmoqda. Keta olmaydiganlar esa, bir iloj qilib O‘zbekistonda moslashib olishmoqda. O‘zbekistondagi o‘rtacha 100 $ oylik bilan solishtirganda o‘zoq masofaga yuruvchi haydovchining 800-1000$ oyligi katta mablag‘ bo‘lib ko‘rinishi mumkin", — deydi suhbatdosh.
Lekin bu faqat yuzaki qaraganda. Ushbu oylik butun kabinaga, ya’ni reysga chiqqan ikkala haydovchiga to‘lanadi. Shuning uchun ko‘p haydovchilar hamroh olish yoki olmaslikni yaxshilab o‘ylab ko‘rishadi. Bir o‘zi yo‘lga chiqib ko‘proq pul ishlashni, albatta, hamma xoxlaydi, lekin yo‘lda turli voqealar bo‘lishi mumkin: mashina buzilishi yoki jinoyatchilarga duch kelish kabi. O‘shanda hamrohnig yordami kerak bo‘ladi.
"Mening hamkasabalarim bir o‘zi yo‘lga chiqqanda turli noxush voqealar ko‘p bo‘lgan. Asosiy xavf — jinoyatchilarda emas, mashina buzilib qolishida. Ayrim hamkasabalarim mashinasi buzilib, sovuqdan halok bo‘lgan. Yo bo‘lmasa yo‘l yoqasidagi oshxonalardan birida ovqatlanib zaharlanish hollari ham uchrab turadi. Birovdan yordam kutish amri mahol. Axir bizning tashqi ko‘rinishimiz xorda kuylaydigan yigitchalarnikidek emas", — deb so‘zini davom ettirdi haydovchi amaki.
Hozir albatta vaziyat bunchalik qiyin emas. Haydovchilarda zamonaviy aloqa vositalari bor, GPS kuzatish uskunalari va boshqalar. Hamma joyda yordamga chaqirish imkoni bor. 90 — yillarda esa, har bir qatnov ruletkaga o‘xshash edi. Boy bo‘lib yoki bir tiyinsiz qaytib kelishini hech kim bilmas edi.
"90-yillar Rossiya va Qozog‘iston yo‘llarida jinoyatchilik avj olgan vaqtlar edi. Eng qimmatbaho yuklarni o‘zbek maxsus xizmatlari xodimlari kuzatib borishar edi. Menga qurol bilan ham pichoq bilan ham po‘pisa qilishgan. Pul telefon va boshqa qo‘lga ilinadigan narsalarni ham olib tortib olishgan, lekin ularning hammasidan hayot afzal-ku. Bermaslikning iloji yo‘q edi. Berib yana yo‘limizni davom ettiraverar edik", — deydi amaki.
Bugungi kunda esa uzoq masofaga yuruvchilarning asosiy muammosi — bu nazorat va boshqaruv organlari bo‘lib qolmoqda.
"Jinoyatchilar yo‘llardan allaqachon yo‘qolgan, bemalol yuraverish mumkin. Lekin ayrim yo‘l patrul va bojxona nazorati xodimlari bizdan pul undirmoqchi bo‘lishadi. Yo‘llarning yomon ahvoldaligi ham juda ko‘p muammo tug‘diradi. Qozog‘istonda yo‘llar umuman yo‘q desa ham bo‘ladi. Faqat graviy to‘kilgan yo‘nalishlar bor. Rossiya yo‘llari esa — bu turli tuman chuqurliklar jamlanmasi. Markaziy shaharlarda yaxo‘i, lekin biroz chetga chiqsang — boshlanadi", — deydi Misha amaki.
Yaqin kunda Misha amaki Chelyabinskka o‘zbek matolarini olib yo‘lga chiqadi. Yoshi ancha katta bo‘lgani uchun hamrohi bilan birga yo‘lga chiqishga qaror qilgan. Misha amaki hali o‘z ishini tashlash niyati yo‘q. Boshqa mamlakatda unga ish yo‘q, oilani esa — boqish kerak, deydi Misha amaki.
