TOShKENT, 22 avg — Sputnik. Ozarbayjon prezidenti Ilhom Aliyevning O‘zbekistonga davlat tashrifi arafasida Toshkentda O‘zbekiston-Ozarbayjon biznes-forumi bo‘lib o‘tdi. Tadbirning ochilishida O‘zbekiston investitsiyalar, sanoat va savdo vaziri Laziz Qudratov va Ozarbayjon Iqtisodiyot vaziri Mikail Jabborov so‘zga chiqdi.
Laziz Kudratov na uzbeksko-azerbaydjanskom biznes-forume v Tashkente
© Press-slujba MIPT RUz
“Oxirgi 5-yil ichida O‘zbekiston va Ozarbayjon o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 3 barobarga oshdi. Joriy yil boshidan buyon o‘zaro tovar ayirboshlash hajmi yana 20 foizga oshdi, – dedi Laziz Qudratov.
Vazir, shuningdek, yaqin bir-ikki yil ichida o‘zaro tovar ayirboshlash hajmini 1 milliard dollarga yetkazish maqsadi borligini qo‘shimcha qildi.
Shu bois bugungi kunning eng muhim ustuvor yo‘nalishi tovar ayirboshlash va sanoat kooperatsiyasini oshirishdan iborat.
O‘zbekiston Statistika agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, 2024-yilning birinchi olti oyida O‘zbekiston va Ozarbayjon o‘rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 101,9 million dollarni tashkil qilgan.
Hamkorlikning ustuvor yo‘nalishlari
Erkin savdo rejimi tufayli o‘zaro tovar yetkazib berish hajmi kengaymoqda, qo‘shma korxonalar soni ko‘paymoqda. Vazirlik ma’lumotlariga ko‘ra, ayni paytda O‘zbekistonda Ozarbayjon kapitali ishtirokidagi 236 ta korxona muvaffaqiyatli faoliyat yuritmoqda. Shu bilan birga, Ozarbayjon sarmoyalari har yili o‘rtacha 40 foizga oshadi.
Uzbeksko-azerbaydjanskiy biznes-forum v Tashkente
© Press-slujba MIPT RUz
O‘z navbatida, Ozarbayjondagi O‘zbekiston sarmoyalari qishloq xo‘jaligi, maishiy texnika va qurilish materiallari ishlab chiqarishdagi klasterlarni ifodalaydi.
“O‘zbekiston va Ozarbayjon turli sohalarda – energetika, shaharsozlik, mashinasozlik, to‘qimachilik va ipakchilik, qishloq xo‘jaligida faol hamkorlik qilmoqda, – dedi Qudratov.
Shu bilan birga, vazir mamlakatlar o‘rtasidagi hamkorlikning ustuvor yo‘nalishlarini qayd etdi. Gap birinchi navbatda o‘zaro savdoni ko‘paytirish va diversifikatsiya qilish, shuningdek, import o‘rnini bosishni amalga oshirish haqida bormoqda. Bunga har ikki davlat hududlarida mahsulot sotishni kuchaytiruvchi infratuzilmani yaratish, shuningdek, tovarlarni maxsus elektron platformalarda joylashtirish yordam beradi.
Bu boradagi aniq qadamlar qatorida Laziz Qudratov Ozarbayjon va O‘zbekiston shaharlari – Boku, Shusha, Toshkent, Samarqandda savdo uylari, ko‘rgazma zallari, doimiy milliy pavilonlar ochish rejalashtirilganini ta’kidladi. Bundan tashqari, tomonlar sanoat kooperatsiyasini faol rivojlantirish, shuningdek, tog‘-kon sanoati sohasida loyihalarni amalga oshirish niyatida.
“Biz Ozarbayjon hududida foydali qazilmalarni o‘zlashtirish va qayta ishlash, jumladan, qurilish materiallari ishlab chiqarishga tayyormiz”, — deya qo‘shimcha qildi vazir.
Shuningdek, u Ozarbayjon kompaniyalarini O‘zbekistondagi rangli metallar, jumladan, mis konlarini o‘zlashtirish va qazib olishda ishtirok etishga taklif qildi.
Laziz Qudratov, shuningdek, energetika va neft-gaz sohalarida hamkorlikning yaxshi dinamikasini qayd etdi.
“Biz yashil energiya ishlab chiqarish va uni Ozarbayjon orqali Yevropa mamlakatlariga eksport qilish loyihasi ustida ishlayapmiz. Biz O‘zbekistondagi Usturt platosida SOCAR bilan birgalikda geologik qidiruv ishlarini boshlayapmiz. Bu energetika sohasidagi keng qamrovli strategik hamkorlikning boshlanishi, xolos”, — dedi vazir.
Mamlakatlar qishloq xo‘jaligida salohiyatni rivojlantirish uchun ham hamkorlik qilishi mumkin. Laziz Qudartovning ta’kidlashicha, mevali bog‘lar, issiqxona majmualari barpo etish, quritilgan mevalar yetishtirish, findiq yetishtirish borasida hozirdanoq ishlanmalar mavjud.
O‘z navbatida, Ozarbayjon iqtisodiyot vaziri Mikail Jabborov o‘zaro yuk tashish hajmi barqaror o‘sib borayotganini qayd etdi.
Mikail Djabbarov na uzbeksko-azerbaydjanskom biznes-forume v Tashkente
© Press-slujba MIPT RUz
“Yaxshi yo‘lga qo‘yilgan transport-logistika aloqasi biz kutgan natijalarni bermoqda. Hududda har ikki yo‘nalishda ham yuk tashishning barqaror o‘sishi 25-30 foizga kuzatilmoqda”, — dedi Mikoil Jabborov.
Iqtisodiy rivojlanishni rag‘batlantirish
Har ikki respublika rahbarlarining qarori bilan O‘zbekiston-Ozarbayjon sarmoyaviy kompaniyasi - kapitali 500 million dollar bo‘lgan qo‘shma korxona tashkil etildi. Kompaniya direktori Nazim Gadjiyev ta’kidlaganidek, uning asosiy vazifasi O‘zbekiston va Ozarbayjonda muhim loyihalarni amalga oshirayotgan xususiy kompaniyalarning aksiyadorlik hissasiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri sarmoya kiritish orqali har ikki respublikaning iqtisodiy rivojlanishini rag‘batlantirishdan iborat.
U kompaniya turli sohalardagi ko‘plab biznes loyihalarga sarmoya kiritish orqali investitsiya portfelini diversifikatsiya qilish niyatida ekanligini ta’kidladi.
“Bizning investitsiya siyosatimizga muvofiq, biz yiliga 12 foiz minimal daromadli loyihalarni ko‘rib chiqamiz va 5-yildan 8-yilgacha bo‘lgan muddatga 1 million dollardan 25 million dollargacha bo‘lgan loyihalarga sarmoya kiritishga tayyormiz”, — dedi Nozim Gadjiyev.
Shu bilan birga, u kompaniya kredit bermasligini, balki to‘g‘ridan-to‘g‘ri sarmoya kiritib, 49 foizgacha aksiyadorlik ulushini qo‘lga kiritib, yangi biznes loyihalarda ham, mavjud kompaniyalarda ham sherik bo‘lishini ta’kidladi.
Ayni paytda kompaniya O‘zbekiston va Ozarbayjon iqtisodiyotining turli tarmoqlarida umumiy qiymati 600 million dollardan ortiq bo‘lgan 15 dan ortiq investitsiya loyihasining sarmoyaviy tahlilini o‘tkazmoqda.
Ulardan qo‘shma investitsiya kompaniyasining ulushi 130 million dollardan ortiq bo‘lishi kutilmoqda. Ahamiyatli investitsiya loyihalari orasida Nazim Gadjiyev uchtasini qayd etdi. O‘zbekiston-Ummon va O‘zbek-Abu-Dabi investitsiya kompaniyalari, shuningdek, yuzdan ortiq maktabni boshqaradigan yetakchi operatsion kompaniyalardan biri ishtirokida Toshkent shahrida yirik xalqaro maktab qurish loyihasi butun dunyo bo‘ylab amalga oshirilmoqda.
Gadjiyevning so‘zlariga ko‘ra, loyiha qiymati 40 million dollardan oshadi.
“Ozarbayjonda O‘zbekistonning TST Textile kompaniyasi bilan birgalikda paxta-to‘qimachilik klasterini yaratish loyihasini amalga oshirishda ishtirok etishni rejalashtirganmiz, – deydi Nozim Gadjiyev. — Loyihada qariyb 6 ming gektar maydonda paxta yetishtirish, shuningdek, Mingachevir sanoat parkida 11 gektar maydonda to‘qimachilik ishlab chiqarishni tashkil etish ko‘zda tutilgan.Ushbu loyihaning umumiy qiymati 50 million dollardan oshadi”.
Uchinchi loyiha esa ishlab chiqarilgan quyosh energiyasini sanoat korxonalariga sotishdir.
U Saudiyaning yirik guruhiga kiruvchi FAS Energy kompaniyasi bilan birgalikda har ikki respublika hududida amalga oshiriladi. Ushbu loyiha 200 million dollarga tushadi.
V Tashkente sostoyalsya Uzbeksko-Azerbaydjanskiy Biznes-forum.
© Ministerstvo investitsiy, promishlennosti i torgovli respubliki Uzbekistan
Forum yakunlari bo‘yicha tomonlar bir qator hujjatlarni imzolashdi, jumladan:
2023-2025 yillarga mo‘ljallangan savdo-iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy va madaniy-gumanitar sohalarda amaliy hamkorlikni kengaytirish bo‘yicha “Yo‘l xaritasi”;
Toshkent shahrida xususiy maktablar filiallari tarmog‘ini yaratish bo‘yicha kelishuv;
Jizzax shahri va Ozarbayjonning Quba viloyati o‘rtasida qardosh shahar munosabatlarini o‘rnatish to‘g‘risidagi protokol;
Shahrisabz va Ozarbayjonning Belokan viloyati o‘rtasida qardosh shahar munosabatlarini o‘rnatish to‘g‘risidagi protokol;
O‘zbekiston Respublikasi investitsiya bloklarida geologiya-qidiruv ishlarini olib borish loyihasini amalga oshirishning asosiy tamoyillari to‘g‘risidagi bitim;
Ozarbayjonda “O‘zto‘qimachiliksanoat” uyushmasi ko‘rgazma zalining vakolatxonasini ochish bo‘yicha kelishuv;
Yangi Namangan shahri, ko‘p qavatli uylar va biznes markazini barpo etish to‘g‘risidagi memorandum;
Logistika markazi va omborlarni muzlatish vositalarini yaratish bo‘yicha memorandum.
V ramkax uzbeksko-azerbaydjanskogo biznes-foruma v Tashkente proxodit vistavka “Made in Azerbaijan”
© Sputnik / Zafar Xalilov
O‘zbekiston-Ozarbayjon biznes-forumi doirasida Toshkentda “Made in Azerbaijan” ko‘rgazmasi ham ochildi. Unda meva, sabzavot, shirinliklar, neft mahsulotlari, mashhur ozarbayjon gilamlari va, albatta, bu mehmondo‘st mamlakatning sayyohlik salohiyati namoyish etildi.