https://oz.sputniknews.uz/20240415/garb-rossiyani-tinchlikka-majburlamoqchi-43440195.html
G‘arb Rossiyani "tinchlikka majburlamoqchi"
G‘arb Rossiyani "tinchlikka majburlamoqchi"
Sputnik O‘zbekiston
G‘arb, deyarli boy berilgan Ukraina mojarosini o‘z foydasiga hal qilish, va imkon qadar Rossiyani yakkalab qo‘yish maqsadida Shveysariyada 100dan ortiq davlat ishtirokida... 15.04.2024, Sputnik O‘zbekiston
2024-04-15T22:30+0500
2024-04-15T22:30+0500
2024-04-15T21:30+0500
rossiya
analitika
kolumnistlar
g‘arb
nato
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/03/19/031994_0:0:3153:1774_1920x0_80_0_0_0859217eeaa766b790d929978dd12530.jpg
Shu kunlarda G‘arbda Rossiyani "tinchlikka majburlash" urinishlari kuchayib bormoqda va ikki oy ichida o‘zining eng yuqori cho‘qqisiga chiqadi. Shveysariyada 16-17 iyun kunlari Lyutsern yaqinidagi ko‘ldagi hashamatli Burgenstok kurortida Ukraina bo‘yicha konferensiya, ikkinchi nomi "tinchlik sammiti" bo‘lib o‘tishi e’lon qilindi. Shveysariya hukumati 100 ga yaqin davlatlarni yig‘ishga bel bog‘lagan. Uchrashuvning asl tashabbuskorlari Kiyev va Vashington bu yerda eng yuqori lavozimli amaldorlarni ko‘rmoqchi.Ilgari dunyoning turli mamlakatlarida bir necha uchrashuvlar o‘tkazilgan bo‘lsa, joriy yil boshidan Shveysariya rasmiylari konferensiyaga bevosita tayyorgarlik ko‘ra boshladi. Uning sanalari tasodifan tanlanmagan: bir kun oldin, 15-kuni Rimda G7 yig‘ilishi yakunlanadi. Ya’ni, kollektiv G‘arbning asosiy davlatlarining barcha rahbariyati allaqachon yig‘iladi va ular faqat Alp tog‘lari bo‘ylab uchib o‘tishlari kerak bo‘ladi. Lyutsernda esa ularga Yevropa Ittifoqi va NATO davlatlari rahbarlari qo‘shiladi. Bu taxminan 35 ta davlat - 32 NATO a’zosi va Yaponiya bilan Avstriya. Ammo sammit ular uchun o‘tkazilmayapti – ular o‘z uchrashuvlarida bir necha bor Ukraina masalasini muhokama qilishgan. Konferensiyaning maqsadi Rossiyaga Ukrainadagi harbiy harakatlarni tugatish uchun umumiy shartlar, talablar va ideal holda ultimatum qo‘yish uchun Global Janub mamlakatlarning maksimal sonini birlashtirish. Zelenskiy shunday dedi: “Biz sammitda 80 dan 100 tagacha davlat ishtirok etishini kutmoqdamiz. ” Ya’ni, G‘arb va Kiyev uchun sammit muvaffaqiyatining dastlabki formulasi ishtirokchilar tarkibida bo‘ladi: agar 40 G‘arb mamlakatlari uchun (NATO mamlakatlari, Atlantikadan tashqari Yevropa va Yaponiya, Janubiy Koreya, Avstraliya, Yangi Zelandiya) kamida 41 g‘arbiy bo‘lmaganlar bo‘ladi. Tashkilotchilar muvaffaqiyatga erisha oladimi?Sof arifmetik jihatdan, ehtimol, ha - yuqori amaldorlar darajasida bo‘lmasa ham, Global Janubning 40 ta davlati o‘z vakillarini yuboradi. Ba’zi yuqori amaldorlar ham bo‘ladi, chunki Global janubda Atlantikaparast va aqldan ozgan Argentina prezidenti Miley kabi odamlar ham bor. Afrikaning ba’zi rahbarlari ham keladi - G‘arb pozitsiyasiga qo‘shilgan qit’adagi bir nechta mamlakatlardan. Ammo bularning barchasi ortiqcha - sammit tashkilotchilari uchun Global Janubning faqat bir nechta davlatlarining mavjudligi masalasi fundamental ahamiyatga ega. Hatto eng yuqori darajada bo‘lmasa ham, lekin hech bo‘lmaganda vazirlar darajasida: birinchidan, biz "butun dunyo biz bilan" deb aytishimiz uchun, ikkinchidan, ko‘plab g‘arbiy bo‘lmagan davlatlar aynan shu mamlakatlarga qarab ish qiladi. (ya’ni, Janubning asosiy davlatlari ham shunday qilsa, ular taklifni qabul qiladilar). Xo‘sh, G‘arb kimlarni jalb qilishga urinmoqda? Xitoy, Hindiston, Braziliya, Janubiy Afrika va Saudiya Arabistoni - hatto Shveysariya Tashqi ishlar vazirligi ham ular bilan yaqin aloqada ekanligini e’lon qilib, ularni alohida ta’kidladi. Darhaqiqat, agar yuqorida aytib o‘tilgan "Katta beshlik" ning barchasi Burgenstokda vakillik qilsa, G‘arb sammitda qanday deklaratsiya qabul qilinganidan qat’i nazar, piar uchun jiddiy asosga ega bo‘lar edi. Hatto yakuniy hujjat mutlaqo mavhum bo‘lsa va hech qanday tarzda Putinga ultimatumga o‘xshamasa ham. G‘arb dunyoning asosiy davlatlari o‘zaro munosabatlarni muhokama qilishi muhimligini va "Rossiya tahdidi"ga birgalikda qarshi turishga va hatto "Rossiyani izolyatsiya qilish" haqida gapirishadi.Biroq, bu umidlar ro‘yobga chiqmaydi - barcha Katta beshlik mamlakatlari BRIKS va ShHT (yoki bir vaqtning o‘zida ikkala tashkilot) a’zolaridir. Shuning uchun, agar ular Burgenstokda uchrashuvga rozi bo‘lishsa, u yerda G7 va BRIKS sammiti bo‘lib o‘tayotgani ma’lum bo‘lar edi, oxirgi tashkilot Rossiyadan tashqari barcha davlatlar tomonidan taqdim etilgan. Buni tasavvur qilishning iloji yo‘q, hatto BRIKS mamlakatlari eng yuqori darajada taqdim etilmagan bo‘lsa ham. Ularning Shveysariya sammitida qatnashishining yagona sababi umumiy rezolyutsiyani yumshatish, ya’ni undan yaqqol aksilrossiya yo‘nalishini olib tashlash istagi bo‘lishi mumkin. Ammo, ta’kidlanganidek, bu holatda, konferensiyada qatnashish faktining o‘zi ham G‘arbning foydasiga o‘ynaydi - va buni Global Janub davlatlari tushunadi. Agar Lula va Modi o‘z vakillarini yuborsa, "tinchlik sammiti"da Rossiyaga qarshi deklaratsiya, ultimatum haqida gapirmasa ham bo‘ladi - yoki ular faqat G‘arb va ikki-uch o‘nta jamoaviy davlatlar tomonidan imzolanadi. ularga qo‘shilgan kollektiv janubning asosiy bo‘lmagan davlatlari. Ya’ni, hatto ularning targ‘ibot qiymati ham minimal bo‘ladi.Tarixda "Rossiyani tinchlikka majburlash"ga o‘xshash holatlar bo‘lgan. Misol uchun, 1878-yilda Berlinda bo‘lib o‘tgan kongressda Yevropa kuchlarining bizga kollektiv bosimi, bu Rossiya-Turkiya urushi natijalaridan keyin erishgan yutuqlarimizni (shu jumladan Bolqondagi pozitsiyalarimizni yomonlashini) sezilarli darajada pasaytirdi. Ammo keyin Evropa Rossiyani urush bilan tahdid qildi va imperator Aleksandr II yangisini boshlashni xohlamadi. Endi vaziyat tubdan boshqacha: Rossiya allaqachon G‘arb bilan bilvosita urush holatida va uni o‘zining tarixiy hududida olib bormoqda. G‘arb tomonidan hech qanday ultimatum yoki "tinchlikka majburlash" urinishlari biz uchun zarracha ahamiyatga ega emas va anglo-sakslar endi Rossiyaning global izolyatsiyasini tashkil qilish uchun kuch va qobiliyatga ega emaslar. Dunyo o‘zgardi - va Rossiya o‘z g‘arbiy yerlarini G‘arb qo‘lidan tortib olib, o‘z manfaatlarini himoya qila oladi.
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Potr Akopov
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/1392/76/13927642_0:1:98:99_100x100_80_0_0_00c551183c830fa4010e178dbf4136ec.jpg
Potr Akopov
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/1392/76/13927642_0:1:98:99_100x100_80_0_0_00c551183c830fa4010e178dbf4136ec.jpg
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Potr Akopov
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/1392/76/13927642_0:1:98:99_100x100_80_0_0_00c551183c830fa4010e178dbf4136ec.jpg
rossiya, analitika, kolumnistlar, g‘arb, nato
rossiya, analitika, kolumnistlar, g‘arb, nato
G‘arb Rossiyani "tinchlikka majburlamoqchi"
G‘arb, deyarli boy berilgan Ukraina mojarosini o‘z foydasiga hal qilish, va imkon qadar Rossiyani yakkalab qo‘yish maqsadida Shveysariyada 100dan ortiq davlat ishtirokida yangi "Tinchlik sammiti"ga tayyorlanmoqda.
Shu kunlarda G‘arbda Rossiyani "tinchlikka majburlash" urinishlari kuchayib bormoqda va ikki oy ichida o‘zining eng yuqori cho‘qqisiga chiqadi.
Shveysariyada 16-17 iyun kunlari Lyutsern yaqinidagi ko‘ldagi hashamatli Burgenstok kurortida Ukraina bo‘yicha konferensiya, ikkinchi nomi "tinchlik sammiti" bo‘lib o‘tishi e’lon qilindi. Shveysariya hukumati 100 ga yaqin davlatlarni yig‘ishga bel bog‘lagan. Uchrashuvning asl tashabbuskorlari Kiyev va Vashington bu yerda eng yuqori lavozimli amaldorlarni ko‘rmoqchi.
Sammit G‘arbning o‘tgan yilgi Global Janub davlatlarini Rossiyaga qarshi ovoz berishga jalb qilishga urinishining yakuni sifatida rejalashtirilgan.
Ilgari dunyoning turli mamlakatlarida bir necha uchrashuvlar o‘tkazilgan bo‘lsa, joriy yil boshidan Shveysariya rasmiylari konferensiyaga bevosita tayyorgarlik ko‘ra boshladi. Uning sanalari tasodifan tanlanmagan: bir kun oldin, 15-kuni Rimda G7 yig‘ilishi yakunlanadi. Ya’ni, kollektiv G‘arbning asosiy davlatlarining barcha rahbariyati allaqachon yig‘iladi va ular faqat Alp tog‘lari bo‘ylab uchib o‘tishlari kerak bo‘ladi. Lyutsernda esa ularga Yevropa Ittifoqi va NATO davlatlari rahbarlari qo‘shiladi. Bu taxminan 35 ta davlat - 32 NATO a’zosi va Yaponiya bilan Avstriya.
Ammo sammit ular uchun o‘tkazilmayapti – ular o‘z uchrashuvlarida bir necha bor Ukraina masalasini muhokama qilishgan. Konferensiyaning maqsadi Rossiyaga Ukrainadagi harbiy harakatlarni tugatish uchun umumiy shartlar, talablar va ideal holda ultimatum qo‘yish uchun Global Janub mamlakatlarning maksimal sonini birlashtirish.
Ya’ni, allaqachon barcha mumkin bo‘lgan sanksiyalarni qo‘ygan, istak va talablarini shakllantirgan va Ukrainani shunchaki qo‘llab-quvvatlayotgan va qurollantirayotgan G‘arb nomidan emas, balki "butun dunyo" nomidan. Shu sababli sammitning aksariyat qismini g‘arbdan tashqari davlatlar tashkil etishi juda muhim.
Zelenskiy shunday dedi: “Biz sammitda 80 dan 100 tagacha davlat ishtirok etishini kutmoqdamiz. ” Ya’ni, G‘arb va Kiyev uchun sammit muvaffaqiyatining dastlabki formulasi ishtirokchilar tarkibida bo‘ladi: agar 40 G‘arb mamlakatlari uchun (NATO mamlakatlari, Atlantikadan tashqari Yevropa va Yaponiya, Janubiy Koreya, Avstraliya, Yangi Zelandiya) kamida 41 g‘arbiy bo‘lmaganlar bo‘ladi. Tashkilotchilar muvaffaqiyatga erisha oladimi?
Sof arifmetik jihatdan, ehtimol, ha - yuqori amaldorlar darajasida bo‘lmasa ham, Global Janubning 40 ta davlati o‘z vakillarini yuboradi. Ba’zi yuqori amaldorlar ham bo‘ladi, chunki Global janubda Atlantikaparast va aqldan ozgan Argentina prezidenti Miley kabi odamlar ham bor. Afrikaning ba’zi rahbarlari ham keladi - G‘arb pozitsiyasiga qo‘shilgan qit’adagi bir nechta mamlakatlardan.
Ammo bularning barchasi ortiqcha - sammit tashkilotchilari uchun Global Janubning faqat bir nechta davlatlarining mavjudligi masalasi fundamental ahamiyatga ega. Hatto eng yuqori darajada bo‘lmasa ham, lekin hech bo‘lmaganda vazirlar darajasida: birinchidan, biz "butun dunyo biz bilan" deb aytishimiz uchun, ikkinchidan, ko‘plab g‘arbiy bo‘lmagan davlatlar aynan shu mamlakatlarga qarab ish qiladi. (ya’ni, Janubning asosiy davlatlari ham shunday qilsa, ular taklifni qabul qiladilar).
Xo‘sh, G‘arb kimlarni jalb qilishga urinmoqda?
Xitoy, Hindiston, Braziliya, Janubiy Afrika va Saudiya Arabistoni - hatto Shveysariya Tashqi ishlar vazirligi ham ular bilan yaqin aloqada ekanligini e’lon qilib, ularni alohida ta’kidladi. Darhaqiqat, agar yuqorida aytib o‘tilgan "Katta beshlik" ning barchasi Burgenstokda vakillik qilsa, G‘arb sammitda qanday deklaratsiya qabul qilinganidan qat’i nazar, piar uchun jiddiy asosga ega bo‘lar edi. Hatto yakuniy hujjat mutlaqo mavhum bo‘lsa va hech qanday tarzda Putinga ultimatumga o‘xshamasa ham. G‘arb dunyoning asosiy davlatlari o‘zaro munosabatlarni muhokama qilishi muhimligini va "Rossiya tahdidi"ga birgalikda qarshi turishga va hatto "Rossiyani izolyatsiya qilish" haqida gapirishadi.
Biroq, bu umidlar ro‘yobga chiqmaydi - barcha Katta beshlik mamlakatlari BRIKS va ShHT (yoki bir vaqtning o‘zida ikkala tashkilot) a’zolaridir. Shuning uchun, agar ular Burgenstokda uchrashuvga rozi bo‘lishsa, u yerda G7 va BRIKS sammiti bo‘lib o‘tayotgani ma’lum bo‘lar edi, oxirgi tashkilot Rossiyadan tashqari barcha davlatlar tomonidan taqdim etilgan. Buni tasavvur qilishning iloji yo‘q, hatto BRIKS mamlakatlari eng yuqori darajada taqdim etilmagan bo‘lsa ham.
BRIKSning maqsadi — Atlantika loyihalarida ishtirok etmaslik va G‘arbning global hukmronligiga jamoaviy alternativani yaratishdir. Va "Rossiyaga butun dunyo bo‘ylab bosim" yaratishga urinish - bu sof anglo-sakson loyihasi bo‘lib, BRIKS va ShHTning asosiy davlatlaridan hech biri u bilan birga o‘ynamaydi.
Ularning Shveysariya sammitida qatnashishining yagona sababi umumiy rezolyutsiyani yumshatish, ya’ni undan yaqqol aksilrossiya yo‘nalishini olib tashlash istagi bo‘lishi mumkin. Ammo, ta’kidlanganidek, bu holatda, konferensiyada qatnashish faktining o‘zi ham G‘arbning foydasiga o‘ynaydi - va buni Global Janub davlatlari tushunadi.
Shu sababli, na Si Szinpin, na Katta beshlik davlatlarining boshqa rahbarlarining aksariyati Burgenstokda bo‘lmaydi va Xitoy delegatsiyasi umuman bo‘lmaydi. Braziliya va Hindiston vazirlar darajasida vakillik qilishlari mumkin, ammo ularning yakuniy qarori haqida gapirishga hali erta.
Agar Lula va Modi o‘z vakillarini yuborsa, "tinchlik sammiti"da Rossiyaga qarshi deklaratsiya, ultimatum haqida gapirmasa ham bo‘ladi - yoki ular faqat G‘arb va ikki-uch o‘nta jamoaviy davlatlar tomonidan imzolanadi. ularga qo‘shilgan kollektiv janubning asosiy bo‘lmagan davlatlari. Ya’ni, hatto ularning targ‘ibot qiymati ham minimal bo‘ladi.
Tarixda "Rossiyani tinchlikka majburlash"ga o‘xshash holatlar bo‘lgan. Misol uchun, 1878-yilda Berlinda bo‘lib o‘tgan kongressda Yevropa kuchlarining bizga kollektiv bosimi, bu Rossiya-Turkiya urushi natijalaridan keyin erishgan yutuqlarimizni (shu jumladan Bolqondagi pozitsiyalarimizni yomonlashini) sezilarli darajada pasaytirdi. Ammo keyin Evropa Rossiyani urush bilan tahdid qildi va imperator Aleksandr II yangisini boshlashni xohlamadi.
Endi vaziyat tubdan boshqacha: Rossiya allaqachon G‘arb bilan bilvosita urush holatida va uni o‘zining tarixiy hududida olib bormoqda. G‘arb tomonidan hech qanday ultimatum yoki "tinchlikka majburlash" urinishlari biz uchun zarracha ahamiyatga ega emas va anglo-sakslar endi Rossiyaning global izolyatsiyasini tashkil qilish uchun kuch va qobiliyatga ega emaslar. Dunyo o‘zgardi - va Rossiya o‘z g‘arbiy yerlarini G‘arb qo‘lidan tortib olib, o‘z manfaatlarini himoya qila oladi.
