https://oz.sputniknews.uz/20221229/sergey-lavrov-ukrainada-adekvat-siyosatchilar-borligini-aytish-qiyin-31144118.html
Sergey Lavrov: Ukrainada adekvat siyosatchilar borligini aytish qiyin
Sergey Lavrov: Ukrainada adekvat siyosatchilar borligini aytish qiyin
Sputnik O‘zbekiston
Moskva Vladimir Zelenskiyning “tinchlik formulasiga” qanday munosabatda? Ukraina bilan prinsipial ravishda muzokaralar olib borish mumkinmi? Rossiya YeXHTda o‘z... 29.12.2022, Sputnik O‘zbekiston
2022-12-29T15:52+0500
2022-12-29T15:52+0500
2023-04-05T18:42+0500
analitika
sergey lavrov
ukraina
muzokaralar
rossiya tiv
rossiya tiv rahbari
rossiya
https://cdn1.img.sputniknews.uz/img/07e6/0c/1d/31144946_0:0:3163:1779_1920x0_80_0_0_6cb53d95eb7abb6d387b1338dc237e45.jpg
TOShKENT, 29 dek - Sputnik. Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov tugayotgan yilni sarhisob qilar ekan, RIA Novosti agentligiga bergan intervyusida bugungi kunning dolzarb masalalarida to‘xtalib o‘tdi. - Sizningcha, hozir Ukrainada Moskva muzokaraga tayyor bo‘ladigan siyosiy kuch yoki siyosatchi bormi va yaqin kelajakda bunday raqam paydo bo‘lishi mumkinmi?-Ukrainalik siyosatchilarning hozirgi "to‘dasi" muzokara olib borishga qodir emasligi hammaga yaxshi ma’lum bo‘lgan. Ularning aksariyati - ochiq rusofoblardir.Eslatib o‘tamiz, maxsus harbiy operatsiya boshlangan vaqtidayoq Vladimir Zelenskiy muzokaralar stoliga o‘tirish tashabbusi bilan chiqdi. Biz buni rad etmadik va uning vakillari bilan uchrashuvga kelishib oldik. Muzokaralarning bir necha raundlari o‘zaro maqbul kelishuvlarni topish mumkinligini ko‘rsatdi. Biroq fevral oyida boshlangan muzokara jarayoni Zelenskiy muhim qarorlar qabul qilishda mutlaqo mustaqil emasligini ko‘rsatdi. Aprel oyida esa, jangovar harakatlarni davom ettirishdan manfaatdor bo‘lgan anglo-sakslar talabiga binoan u tezda muzokaralarni to‘xtatdi va o‘z pozitsiyasini keskinlashtirdi.Albatta, bunday sharoitda hech kim bilan gaplashmaymiz. Kiyev rejimi nazorati ostidagi hududlarda adekvat siyosatchilar qolganmi yoki yo‘qligini aytish qiyin, ayniqsa, o‘zgacha fikrni bostirish va o‘zgacha fikrdagilarga nisbatan suddan tashqari repressiya amaliyoti keng tarqalgan. Keyinroq Kiyevda qandaydir sog‘lom siyosiy arbob paydo bo‘lishi mumkinmi? Yashasak ko‘ramiz.- YeXHTdagi vaziyatni hisobga oladigan bo‘lsak, Moskva tashkilotdagi vakolatini saqlab qolish zarur deb hisoblaydimi? Undagi a’zoligimizni to‘xtatib qo‘yish masalasi tug‘ilishi mumkinmi?– Ochiq aytaman: YeXHTda ishlar yaxshi ketmaydi. Tashkilot teng huquqli muloqot va hamkorlik platformasi sifatida yaratilgan, biroq so‘nggi bir necha yil ichida u chuqur inqirozga uchradi. G‘arb YeXHTni o‘zining jamoaviy manfaatlarini ilgari surish vositasi sifatida qabul qiladi va uni targ‘ibot janglari maydoniga aylantirdi. 2022-yilda tashkilotning amaldagi raisi Polsha bo‘lib, o‘zining ochiq aksil-Rossiyaga bo‘lgan munosabatiga ega edi. Bizning bahomizga ko‘ra, polyaklar faqat bir narsada muvaffaqiyat qozonishdi – ular YeXHT faoliyati samaradorligini nolga tushirishdi.Bu biz uchun kutilmagan hol emas edi. Axir, umuman olganda, G‘arb davlatlari - va ular, asosan, YeXHT va NATO a’zolari - Vena tashkiloti faoliyati tamoyillarini, unda qabul qilingan asosiy hujjatlarning ruhi va harfini uzoq vaqt va maqsadli ravishda buzgan. - shu jumladan, eng yuqori darajada - Yevropa xavfsizligi sohasida. Masalan, NATOning kengayishi, uning harbiy infratuzilmasini Rossiya chegaralariga yaqinlashtirish, boshqalarning xavfsizligi hisobiga o‘z xavfsizligini mustahkamlamaslik majburiyatini qo‘pol ravishda buzadi. Hozir biz sobiq hamkorlarimizning g‘arazli, uzoqni o‘ylamaydigan siyosati samarasini ko‘rapmiz, ularning obro‘-e’tibori butunlay so‘ndi. Va saboqlardan biri shundaki, agar biz birgalikda ishlashga qaytsak, bu yangi asosda amalga oshirilishi kerak, chunki eski yondashuvlar endi ishlamaydi.– Umumiy harakatlar rejasi (SVPD) atrofidagi vaziyatni qanday baholaysiz? Hujjatdagi ishlarni tiklash jarayonida "qaytib bo‘lmaydigan nuqta" o‘tdimi? Agar shunday bo‘lsa, bu mintaqada va umuman xalqaro maydonda keskinlashuvning yangi bosqichi xavfi bilan to‘lami?- Rossiya diplomatiyasi mag‘lubiyatga moyil emas. Aynan g‘arbliklar hamma narsa yo‘qolib ketdi, deyishadi. Ular yana dunyoni Eron tahdididan qo‘rqitmoqchi. To‘g‘ri, ular Qo‘shma Shtatlar BMT Xavfsizlik Kengashining 2231-rezolyutsiyasidagi o‘z majburiyatlarini buzgan holda “yadroviy bitim”ni buzishga qaror qilmaguncha, SVPD samarali ishlaganini eslashni yoqtirmaydilar. Bu 2018-yilning may oyida bo‘lgandi. Texnik nuqtayi nazardan, ushbu tarixiy kelishuvlarni “qayta boshlash” bo‘yicha muzokaralar asosiy yondashuvlar belgilab olinadigan bosqichga yetdi va mas’uliyatli qarorlar qabul qilish vaqti keldi. Biz bunday rivojlanishga tayyormiz. Prezident Vladimir Putin bir necha bor ta’kidlaganidek, tinchlik sari eng qisqa va samarali yo‘l - barcha ishtirokchilar o‘z majburiyatlariga qat’iy rioya qilishidir. Hamma narsa shu asosda qurilgan.Biz oddiy va tushunarli modelni taklif qildik: Qo‘shma Shtatlar va Eron bir vaqtning o‘zida va bosqichma-bosqich bir-biriga qarab harakat qilmoqda, asta-sekin SVPDning barcha talablarini bajarishga qaytadi. Barcha tafsilotlar eng kichik detallargacha ishlab chiqilgan. Agar siyosiy iroda bo‘lsa, bunday ssenariyni amalga oshirishimiz mumkin.Yana bir narsa shundaki, shartnomani amalga oshirish marra chizig‘iga yetganda amerikaliklar va yevropaliklar Erondagi ichki siyosiy vaziyatni tebratib larzaga keltirish orqali, shartnomani amalga oshirishni sekinlashtirishdi. Noyabr oyida esa ular MAGATE Boshqaruvchilar kengashida Eronga qarshi rezolyutsiya bilan nishonlandi, bu rezolyutsiya nafaqat Xitoy, balki bir qator boshqa davlatlar tomonidan ham qo‘llab-quvvatlanmadi. Bundan tashqari, g‘arbliklar BMT Xavfsizlik Kengashida Rossiyaga Eron "dronlari"ni yetkazib bergani munosabati bilan shov-shuv ko‘tardilar. Odatdagidek, hamma narsa "ehtimol" uslubida, ular faktlarni keltira olmaydilar va harakat qilmaydilar.Shu bilan birga, hayot SVPDning oqilona alternativasi yo‘qligini isbotladi. Biz mashhur “B rejasi” va boshqa nomaqbul variantlar haqida taxmin qilishni mas’uliyatsizlik deb hisoblaymiz. Ularga o‘tish keskinlashuvga, qurollanish poygasiga, qaytarilmas oqibatli ochiq to‘qnashuvga olib keladi.Eron atrofidagi vaziyatni uzoq muddatli normallashtirish uchun Rossiya Fors ko‘rfazi hududida Kollektiv xavfsizlikni ta’minlash konsepsiyasini ilgari surdi. O‘tgan yili u "ko‘rfaz" davlatlarining poytaxtlariga ko‘rib chiqish uchun taqdim etilgan. Bu yerda hal qiluvchi so‘z mintaqa mamlakatlariga tegishli bo‘lib, ular qarama-qarshiliklarni yengib o‘tishlari va ishonchni saqlash va xavfsizlik xavflarini kamaytirish uchun mustahkam arxitekturani yaratishlari kerak.- Rossiya yaqin oylarda Armaniston va Ozarbayjon tinchlik shartnomasini imzolashini umid qiladimi va unga Tog‘li Qorabog‘ maqomi ham kiradimi?- Bu savolni muzokara olib borayotgan tomonlarga, ya’ni Boku va Yerevanga murojaat qilish mantiqan to‘g‘riroq. Aynan ular aloqalar dinamikasini belgilaydilar va kelajakdagi tinchlik shartnomasining mazmunini belgilaydilar. Ozarbayjon va Armaniston bilan strategik sheriklik va ittifoqchilik munosabatlariga ega bo‘lgan Rossiya bu jarayonga har tomonlama – ozarbayjonlik va armanistonlik do‘stlarimiz manfaatdor bo‘lgan shakl va hajmda yordam bermoqda.
ukraina
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2022
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Yangiliklar
uz_UZ
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik O‘zbekiston
info@sputniknews-uz.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
analitika, sergey lavrov, ukraina, muzokaralar, rossiya tiv, rossiya tiv rahbari, rossiya
analitika, sergey lavrov, ukraina, muzokaralar, rossiya tiv, rossiya tiv rahbari, rossiya
Sergey Lavrov: Ukrainada adekvat siyosatchilar borligini aytish qiyin
15:52 29.12.2022 (yangilandi: 18:42 05.04.2023) Moskva Vladimir Zelenskiyning “tinchlik formulasiga” qanday munosabatda? Ukraina bilan prinsipial ravishda muzokaralar olib borish mumkinmi? Rossiya YeXHTda o‘z a’zoligini to‘xtatib qo‘yish haqida o‘ylayaptimi yoki yo‘qmi ? - javoblar maqolamizda.
TOShKENT, 29 dek - Sputnik. Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov tugayotgan yilni sarhisob qilar ekan, RIA Novosti agentligiga bergan intervyusida bugungi kunning dolzarb masalalarida to‘xtalib o‘tdi.
- Sizningcha, hozir Ukrainada Moskva muzokaraga tayyor bo‘ladigan siyosiy kuch yoki siyosatchi bormi va yaqin kelajakda bunday raqam paydo bo‘lishi mumkinmi?
-Ukrainalik siyosatchilarning hozirgi "to‘dasi" muzokara olib borishga qodir emasligi hammaga yaxshi ma’lum bo‘lgan. Ularning aksariyati - ochiq rusofoblardir.
Eslatib o‘tamiz, maxsus harbiy operatsiya boshlangan vaqtidayoq Vladimir Zelenskiy muzokaralar stoliga o‘tirish tashabbusi bilan chiqdi. Biz buni rad etmadik va uning vakillari bilan uchrashuvga kelishib oldik. Muzokaralarning bir necha raundlari o‘zaro maqbul kelishuvlarni topish mumkinligini ko‘rsatdi. Biroq fevral oyida boshlangan muzokara jarayoni Zelenskiy muhim qarorlar qabul qilishda mutlaqo mustaqil emasligini ko‘rsatdi. Aprel oyida esa, jangovar harakatlarni davom ettirishdan manfaatdor bo‘lgan anglo-sakslar talabiga binoan u tezda muzokaralarni to‘xtatdi va o‘z pozitsiyasini keskinlashtirdi.
Shubhasiz, Kiyev muloqotga tayyor emas. Zelenskiy har xil g‘oyalar va “tinchlik formulalarini” ilgari surar ekan, G‘arb yordamida qo‘shinlarimizni Rossiya hududidan Donbass, Qrim, Zaporoje va Xerson viloyatidan olib chiqib ketish, Rossiyani "xalqaro tribunallarda aybdor qilish", tovon puli to‘lashga erishish va shunga o‘xshash kabi xom xayollarni orzu qiladi.
Albatta, bunday sharoitda hech kim bilan gaplashmaymiz. Kiyev rejimi nazorati ostidagi hududlarda adekvat siyosatchilar qolganmi yoki yo‘qligini aytish qiyin, ayniqsa, o‘zgacha fikrni bostirish va o‘zgacha fikrdagilarga nisbatan suddan tashqari repressiya amaliyoti keng tarqalgan. Keyinroq Kiyevda qandaydir sog‘lom siyosiy arbob paydo bo‘lishi mumkinmi? Yashasak ko‘ramiz.
- YeXHTdagi vaziyatni hisobga oladigan bo‘lsak, Moskva tashkilotdagi vakolatini saqlab qolish zarur deb hisoblaydimi? Undagi a’zoligimizni to‘xtatib qo‘yish masalasi tug‘ilishi mumkinmi?
– Ochiq aytaman: YeXHTda ishlar yaxshi ketmaydi. Tashkilot teng huquqli muloqot va hamkorlik platformasi sifatida yaratilgan, biroq so‘nggi bir necha yil ichida u chuqur inqirozga uchradi. G‘arb YeXHTni o‘zining jamoaviy manfaatlarini ilgari surish vositasi sifatida qabul qiladi va uni targ‘ibot janglari maydoniga aylantirdi. 2022-yilda tashkilotning amaldagi raisi Polsha bo‘lib, o‘zining ochiq aksil-Rossiyaga bo‘lgan munosabatiga ega edi. Bizning bahomizga ko‘ra, polyaklar faqat bir narsada muvaffaqiyat qozonishdi – ular YeXHT faoliyati samaradorligini nolga tushirishdi.
Bu biz uchun kutilmagan hol emas edi. Axir, umuman olganda, G‘arb davlatlari - va ular, asosan, YeXHT va NATO a’zolari - Vena tashkiloti faoliyati tamoyillarini, unda qabul qilingan asosiy hujjatlarning ruhi va harfini uzoq vaqt va maqsadli ravishda buzgan. - shu jumladan, eng yuqori darajada - Yevropa xavfsizligi sohasida.
Masalan, NATOning kengayishi, uning harbiy infratuzilmasini Rossiya chegaralariga yaqinlashtirish, boshqalarning xavfsizligi hisobiga o‘z xavfsizligini mustahkamlamaslik majburiyatini qo‘pol ravishda buzadi. Hozir biz sobiq hamkorlarimizning g‘arazli, uzoqni o‘ylamaydigan siyosati samarasini ko‘rapmiz, ularning obro‘-e’tibori butunlay so‘ndi. Va saboqlardan biri shundaki, agar biz birgalikda ishlashga qaytsak, bu yangi asosda amalga oshirilishi kerak, chunki eski yondashuvlar endi ishlamaydi.
– Umumiy harakatlar rejasi (SVPD) atrofidagi vaziyatni qanday baholaysiz? Hujjatdagi ishlarni tiklash jarayonida "qaytib bo‘lmaydigan nuqta" o‘tdimi? Agar shunday bo‘lsa, bu mintaqada va umuman xalqaro maydonda keskinlashuvning yangi bosqichi xavfi bilan to‘lami?
- Rossiya diplomatiyasi mag‘lubiyatga moyil emas. Aynan g‘arbliklar hamma narsa yo‘qolib ketdi, deyishadi. Ular yana dunyoni Eron tahdididan qo‘rqitmoqchi. To‘g‘ri, ular Qo‘shma Shtatlar BMT Xavfsizlik Kengashining 2231-rezolyutsiyasidagi o‘z majburiyatlarini buzgan holda “yadroviy bitim”ni buzishga qaror qilmaguncha, SVPD samarali ishlaganini eslashni yoqtirmaydilar. Bu 2018-yilning may oyida bo‘lgandi.
Texnik nuqtayi nazardan, ushbu tarixiy kelishuvlarni “qayta boshlash” bo‘yicha muzokaralar asosiy yondashuvlar belgilab olinadigan bosqichga yetdi va mas’uliyatli qarorlar qabul qilish vaqti keldi. Biz bunday rivojlanishga tayyormiz. Prezident Vladimir Putin bir necha bor ta’kidlaganidek, tinchlik sari eng qisqa va samarali yo‘l - barcha ishtirokchilar o‘z majburiyatlariga qat’iy rioya qilishidir. Hamma narsa shu asosda qurilgan.
Biz oddiy va tushunarli modelni taklif qildik: Qo‘shma Shtatlar va Eron bir vaqtning o‘zida va bosqichma-bosqich bir-biriga qarab harakat qilmoqda, asta-sekin SVPDning barcha talablarini bajarishga qaytadi. Barcha tafsilotlar eng kichik detallargacha ishlab chiqilgan. Agar siyosiy iroda bo‘lsa, bunday ssenariyni amalga oshirishimiz mumkin.
Yana bir narsa shundaki, shartnomani amalga oshirish marra chizig‘iga yetganda amerikaliklar va yevropaliklar Erondagi ichki siyosiy vaziyatni tebratib larzaga keltirish orqali, shartnomani amalga oshirishni sekinlashtirishdi.
Noyabr oyida esa ular MAGATE Boshqaruvchilar kengashida Eronga qarshi rezolyutsiya bilan nishonlandi, bu rezolyutsiya nafaqat Xitoy, balki bir qator boshqa davlatlar tomonidan ham qo‘llab-quvvatlanmadi. Bundan tashqari, g‘arbliklar BMT Xavfsizlik Kengashida Rossiyaga Eron "dronlari"ni yetkazib bergani munosabati bilan shov-shuv ko‘tardilar. Odatdagidek, hamma narsa "ehtimol" uslubida, ular faktlarni keltira olmaydilar va harakat qilmaydilar.
Shu bilan birga, hayot SVPDning oqilona alternativasi yo‘qligini isbotladi. Biz mashhur “B rejasi” va boshqa nomaqbul variantlar haqida taxmin qilishni mas’uliyatsizlik deb hisoblaymiz. Ularga o‘tish keskinlashuvga, qurollanish poygasiga, qaytarilmas oqibatli ochiq to‘qnashuvga olib keladi.
Eron atrofidagi vaziyatni uzoq muddatli normallashtirish uchun Rossiya Fors ko‘rfazi hududida Kollektiv xavfsizlikni ta’minlash konsepsiyasini ilgari surdi. O‘tgan yili u "ko‘rfaz" davlatlarining poytaxtlariga ko‘rib chiqish uchun taqdim etilgan. Bu yerda hal qiluvchi so‘z mintaqa mamlakatlariga tegishli bo‘lib, ular qarama-qarshiliklarni yengib o‘tishlari va ishonchni saqlash va xavfsizlik xavflarini kamaytirish uchun mustahkam arxitekturani yaratishlari kerak.
- Rossiya yaqin oylarda Armaniston va Ozarbayjon tinchlik shartnomasini imzolashini umid qiladimi va unga Tog‘li Qorabog‘ maqomi ham kiradimi?
- Bu savolni muzokara olib borayotgan tomonlarga, ya’ni Boku va Yerevanga murojaat qilish mantiqan to‘g‘riroq. Aynan ular aloqalar dinamikasini belgilaydilar va kelajakdagi tinchlik shartnomasining mazmunini belgilaydilar. Ozarbayjon va Armaniston bilan strategik sheriklik va ittifoqchilik munosabatlariga ega bo‘lgan Rossiya bu jarayonga har tomonlama – ozarbayjonlik va armanistonlik do‘stlarimiz manfaatdor bo‘lgan shakl va hajmda yordam bermoqda.
