Endi esa ushbu kolleksiya Toshkentdagi Fotografiya uyida namoyish etilib, tomoshabinlarga o‘sha davrning madaniy va turmush merosini his etish imkonini bermoqda.
Tadbir doirasida uch tilda nashr etilgan "XIX asrda O‘zbekiston" kitobi taqdimoti ham bo‘lib o‘tdi, bu esa ko‘rgazmaning xalqaro ahamiyatini yanada urg‘ulaydi. Ushbu voqea tarixchilar, etnograflar va Markaziy Osiyo tarixi bilan qiziquvchilar uchun qimmatli manba bo‘lib xizmat qiladi.
Toshkentda birinchi marta o‘tkazilayotgan bu ko‘rgazma Turkiyaning Toshkentdagi elchixonasi hamda sulton Abdulhamid II nomidagi Yulduz texnika universitetining ilmiy va amaliy tadqiqotlar markazi hamkorligida tashkil etildi. V. Orden tomonidan olingan va ehtiyotkorlik bilan to‘plangan ushbu suratlar XIX asrdagi O‘zbekiston hayoti va madaniyatining yaxlit qiyofasini shakllantiradi.
Asl suratlar: O‘tmishga nazar
V. Orden suratlari hujjatlilik darajasi va detallarga bo‘lgan diqqat bilan ajralib turadi. Ular orqali o‘sha davr jamiyatining urf-odatlari, oilaviy munosabatlar va har xil ijtimoiy qatlamlar, yuqori tabaqalardan tortib oddiy hunarmand va dehqonlar hayotini ko‘rish mumkin. Bu suratlar O‘zbekiston XIX asrining jamiyat va xo‘jalik hayotining to‘liq manzarasini ochib beradi, bu esa zamonaviy tomoshabinga tarixiy davr muhitini his etish va o‘sha davr ruhini tuyish imkonini beradi.
Turk xalqlarining madaniy merosi va boy tarixiga bag‘ishlangan bu ko‘rgazma "Kunstkameradan V. Orden fotosuratlari" kitobi taqdimoti bilan ham qo‘shilib, tadqiqotchilar, jumladan, professor A. Melek Ozetgin, professor Yefim Rezvan, professor Ilyas Kemaloglu, professor Aleksandr Kolesnikov va dotsent Ayshe Ersay Yukselning mehnatlariga bag‘ishlanadi. Kitobning uch tilda – o‘zbek, turk va ingliz tillarida chop etilishi ko‘rgazmaning xalqaro ahamiyatini va madaniy qiymatini yanada oshiradi.
Kunstkameraning merosi va tarixni saqlashda fotosuratning roli
Rossiyaning eng qadimiy muzeylaridan biri bo‘lgan Kunstkamera asrlar davomida etnografik va tarixiy materiallarni to‘plab kelgan, bu esa V. Orden suratlari kolleksiyasini olimlar va tarixchilar uchun alohida qimmatli manbaga aylantiradi. Ordenning suratlari XIX asr O‘zbekiston hayotining kam o‘rganilgan jihatlarini yoritib, ilmiy tadqiqotlar uchun muhim manbaga aylangan. Ular nafaqat O‘zbekiston, balki butun Markaziy Osiyo madaniy va ilmiy merosining muhim qismi hisoblanadi.
Ko‘rgazma va unga ilova qilib nashr etilgan kitob O‘zbekistonning ko‘p qirrali tarixi va madaniy boyligini aks ettiradi. Tomoshabinlar va tadqiqotchilar uchun bu avval ommaga ochilmagan noyob suratlar bilan tanishishning ajoyib imkoniyati bo‘lib, tadbirning ahamiyatini oshiradi.