Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi sulh bo‘yicha qandaydir "maxfiy muzokaralar" mavzusi ijtimoiy tarmoqlarda shunchalik qunt bilan targ‘ib qilinmoqdaki, ehtimol, allaqachon aniq bo‘lgan narsani yana bir bor tushuntirish kerak: bu yolg‘onlarni G‘arb Rossiya jamiyatini parchalash va kelishuv mavzusida bir-birimizga qarama-qarshi qo‘yish uchun aytmoqda.
Aslida Kiyev rejimi o‘z xo‘jayinlari bilan yashirin muzokaralar olib bormoqda. Ular, asosan, Kiyev qanday qilib u ozmi-ko‘pmi munosib ko‘rinadigan tarzda taslim bo‘lishi mumkinligini muhokama qilmoqda, deb yozadi RIA Novosti kolumnisti Viktoriya Nikiforova.
Ukraina Qurolli kuchlari Moskvani egallash arafasida ekanligiga ishonchi komil bo‘lgan aholiga hududning kamida 20 foizini qanday sotish kerak. Buning evaziga nima va’da qilish kerak. Tabiiyki, agar Zelenskiy bu muzokaralarning borishini aytsa, uni o‘zinikilar parchalab tashlaydi, shuning uchun yuqori martabali muzokarachilar burchaklarga yashirinishga majbur bo‘ladi.
Amerikalik egalar ham bu vaziyatda juda odobsiz ko‘rinadi. Birinchidan, ular Kiyevni ma’nosiz urushga tortishdi. Keyin esa, u yuz minglab kvadrat kilometrlarni va odamlarni yo‘qotganda, ular ochiqchasiga birlashishdi. Bularning barchasi Afg‘onistondagi sharmandalikni eslatib yuboradi, mana endi “Madrid saroyining sirlari” (asar nomi) boshlanadi.
G‘arb bilan munosabatlarimizda esa bari ochiq. U yerda hayratlanarli surbetlik bilan yana bir ajoyib kelishuv g‘oyasini aytishdi: LBS bo‘ylab jangovar harakatlar to‘xtaydi, Rossiya barcha ozod qilingan hududlarni o‘ziga oladi. G‘arb ularni rus deb tan olmaydi, lekin Ukrainaning qolgan dumini NATOga qabul qiladi.
Urushdan keyingi Germaniya namuna sifatida ko‘rsatilgan: o‘shanda amerikaliklar Germaniyani tan olishmadi va Sem amakining yadro soyaboni faqat G‘arbiy Germaniyani qamrab olishi sharti bilan GDRni NATOga qabul qilishdi. Bu ittifoqning hududiy muammolari hal etilmagan mamlakatlarni o‘z safiga qabul qilmaslik shartini chetlab o‘tdi.
Rossiya tomonining bu fikrga munosabati ham mutlaqo ochiq edi — yashiradigan hech narsamiz yo‘q.
Tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari Aleksandr Grushko o‘zining katta intervyusida shunday dedi: "NATO Rossiya bilan potensial qurolli to‘qnashuvga tayyorlanayotganini yashirishni to‘xtatdi." Mintaqaviy mudofaa rejalari tasdiqlandi va blokning barcha harbiy qo‘mondonliklari uchun aniq vazifalar ishlab chiqildi.
Rossiyaga qarshi harbiy operatsiyalarning mumkin bo‘lgan variantlari doimiy ravishda ishlab chiqilmoqda. Atlantika okeani bo‘ylab “sharqiy qanot”ga qo‘shinlar va qurollarni o‘tkazishning logistik yo‘llari sinovdan o‘tkazilmoqda. U yerda qurol-yarog‘ omborlari ham, xorijiy kuchlarning kontingentlari joylashtirilgan.
Sovuq urush tugaganidan beri eng katta manyovr bo‘lgan Steadfast Defender 22-yanvardan 31-maygacha bo‘lib o‘tdi va birinchi marta Rossiya o‘ylab topilgan davlat emas, balki dushman sifatida paydo bo‘ldi.
Bizning diplomatlarimiz an’anaviy odob-axloq qoidalariga amal qilishadi, lekin agar biz buni G‘arbdagi hamkasblarimiz uchun tushunarli bo‘lishi uchun oddiy qilib tushuntirsak, NATO biz bilan jang qilishga tayyorlanmoqda, demak bu Ukrainaning hech bo‘lmaganda bir qismini alyansga qo‘shish haqida gap bo‘lishi mumkin emasligini anglatadi.
G‘arbga adab bilan rad etish — vazir o‘rinbosarining bayonoti shunday ko‘rinadi.
Rossiyaning nafaqat Ukraina, balki Shimoliy Atlantika alyansi kelajagi haqida ham o‘z qarashlari bor. Grushko Moskvaning NATOni 1991-yil chegaralariga qaytarish haqidagi taklifini eslatib o‘tdi: “2021 yil dekabr oyida Brusselga taqdim etilgan xavfsizlik kafolati shartnomasi loyihasi NATO tomonidan rad etildi. O‘ylaymanki, bugungi kunda G‘arbdagi fikrlaydigan odamlar bundan juda afsusdalar."
Diplomat yana bir bor alyans egallashi kerak bo‘lgan to‘g‘ri pozitsiyani eslatdi: "Agar NATO Sovet rahbariyatiga va’da qilinganidek, Oder-Neyse chegarasida to‘xtaganida edi, Rossiya va blok o‘rtasidagi yagona aloqa zonasi Kirkenes mintaqasidagi (Norvegiya) uzunligi 100 kilometrdan sal ko‘proq bo‘lgan chegara bo‘lar edi.”
Ko‘rib turganimizdek, tomonlarning pozitsiyalari — G‘arb va Rossiya — aniq va shubhasiz ko‘rsatilgan.
"Madrid saroyi sirlarini" izlashning hojati yo‘q. Alyans Ukrainadan qolgan hamma narsani o‘z ichiga olish uchun sharqqa tomon kengaymoqchi. Moskva ittifoqni uyga qaytishga taklif qiladi.
Gap shundaki, Rossiyaga keskinlashuvning navbatdagi bosqichidan oldin muhlat emas, haqiqiy mustahkam tinchlik kerak. Biz amerikaliklar Ukrainani tashlab ketishni rejalashtirmayotganini juda yaxshi ko‘rapmiz. Iqtisodiyotni pul bilan to‘ldirish, o‘g‘irlikdan jinni bo‘lgan elitani tozalash, harbiy zavodlarni ishga tushirish va armiyani tayyorlash uchun ular Kiyevga sulh joriy qilmoqchi.
Ukrainaliklar uylariga qaytganda, yangi harbiy zahira paydo bo‘ladi. NATO bo‘linmalari bilan jangovar muvofiqlashtirish bo‘ladi. Va bir lahza kutgandan so‘ng, bu revanshistlar to‘plami yana Rossiyaga qarshi yuguradi.
Moskva buning teskari yondashuvini yoqlaydi, bu Rossiya prezidenti tomonidan bir necha bor aytilgan. Sobiq Ukraina SSR hududi qo‘shilmaslik, neytral va maksimal darajada demilitarizatsiya qilinishi kerak. NATO a’zolari u yerda hech qanday shaklda bo‘lmasligi kerak — na tana go‘shti, na qo‘g‘irchoq (chuchelo). Bu Rossiyaga xavfsizlik kafolatini beradi va shu bilan birga Yevropani uchinchi jahon urushiga tortilishidan himoya qiladi.
Ammo Vashington Yevropa hududida keng ko‘lamli urush g‘oyasi haqida shunchaki g‘azablantirmoqda.Bu qanchalik qulay bo‘ladi — raqiblaringizni o‘chirish va shu bilan birga ularni qurol-yarog‘ingiz va qarzlaringiz bilan to‘ldirish, ularni o‘ta katta qarzlarga tortish. Keyin, qarzni to‘lash sifatida, barcha eng jozibali Yevropa aktivlarini tortib olish. Eng muhimi esa , o‘zingiz kurashishingiz shart emas. Yevropa hamma narsani qiladi - u “Verunchik, sama-sama-sama!” tamoyili bo‘yicha yechinadi va taslim bo‘ladi.
Shuning uchun Oq uyning diktanti bilan yozilgan G‘arbning barcha "tinchlik rejalari" yangi urushga tayyorgarlik kabi ko‘rinadi. Xo‘sh, boshqa tomon o‘zaro hamkorlikka tayyor bo‘lmasa-da, Rossiya o‘z qarashlarini sobiq hamkorlariga harbiy yo‘l bilan yetkazadi.
Sobiq Ukraina SSR qoldiqlarini NATOga jalb qilish alyansga a’zo barcha mamlakatlar uchun o‘ta xavflidir. Aleksandr Grushko bu haqda shunday dedi: "Ukrainaning Yevro-Atlantika integratsiyasi nafaqat Yevropa xavfsizligi arxitekturasi qoldiqlarini yo‘q qiladi, balki alyansning o‘zini ham uning vayronalari ostida ko‘mib yuboradi." "U sizni vayronalar ostida ko‘mib tashlaydi" — bu hatto eng ahmoq fuqarolar ham tushunishi uchun hech qanday diplomatik aylanmalarsiz aytildi. Ularda hamma narsani anglab, ketish uchun hali ham imkoniyat bor.