TOShKENT, 17 apr — Sputnik. Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi (YeOII) mamlakatlarida asosiy polimerlar va sintetik kauchuklar ishlab chiqarish 2035-yilga borib ikki baravar ko‘payib, yiliga 20 million tonnadan ziyodni tashkil etishi mumkin. Bu haqda Yevroosiyo taraqqiyot banki (YeOTB) hisobotida ma’lum qilindi.
Ular Yevroosiyo mintaqasida neft-kimyo sanoati yuqori sur’atlarda rivojlanayotganini ta’kidlamoqda.
“Yevroosiyo mintaqasi xalqaro mehnat taqsimotidagi mavqeyini yaxshilashi mumkin. Ayni paytda mintaqa jahon neft-kimyo sanoatining atigi 2,1 foizini tashkil qiladi va birinchi navbatda xom ashyo (asosan neft va gaz) yetkazib beruvchisi sifatida joylashgan. Biroq, mintaqa uni global polimer ishlab chiqarish markaziga aylantirish uchun barcha shart-sharoitlarga ega”, — deyiladi Yevroosiyo taraqqiyot bankining “Yevrosiyo neft va gaz-kimyo sanoati: qayta ishlashni chuqurlashtirish istiqbollari” hisobotida.
Mutaxassislarning prognozlariga ko‘ra, YeOIIda asosiy polimerlar va sintetik kauchuklar ishlab chiqarish har yili 5,8 foizga oshadi.
Ma’lumotlarga ko‘ra, 2022-yilda neft-kimyo mahsulotlari ishlab chiqarish qariyb 10 million tonnani tashkil etgan. Davlat va xususiy investitsiyalar hisobidan ishlab chiqarish quvvatlarini faolroq ishga tushirishni nazarda tutuvchi maqsadli ssenariyga ko‘ra, 2035-yilga borib mahsulot ishlab chiqarish hajmi 20 million tonnadan oshishi, ya’ni deyarli ikki baravar ko‘payishi kerak.
Mintaqaning kuchli xomashyo salohiyati qayd etilgan: jami tasdiqlangan neft zaxiralari 115 milliard barrel (jahon zahiralarining 7% dan ortig‘i), gaz - 62,8 trillion m3 (jahon zahiralarining qariyb 30%).
Shu bilan birga, neft-kimyo sanoatini rivojlantirishning tarixiy tajribasi, jumladan, ishlab chiqarish va sohaning ilmiy-texnik bazasini yaratish, shuningdek, neft-kimyo loyihalarini rivojlantirishga qaratilgan faol davlat siyosati yaxshi shart-sharoitdir. Xususan, bugungi kunda umumiy qiymati 200 milliard dollardan ortiq bo‘lgan 20 dan ortiq yirik neft-kimyo loyihasi amalga oshirilmoqda.
Bundan tashqari, hisobotda Yevroosiyo mintaqasi istiqbolli Osiyo bozorlariga geografik jihatdan yaqinligidan dalolat beradi. YeOIIdan polimer mahsulotlari eksporti 2035-yilga borib 3,2 baravarga oshib, 10,4 million tonnaga yetishi mumkin.
YeOIIning neft-kimyo salohiyatini ochish uchun ekspertlar 5 ta ustuvor chora-tadbirlarni taklif etishmoqda:
Yevroosiyo mintaqasining tabiiy tortishish markazlarida yirik uglevodorodlar (neft, gaz) manbalari yaqinida neft-kimyo klasterlarini yaratish va jadal rivojlantirish;
butun neft-kimyo sanoatining drayveri sifatida Yevroosiyo mintaqasida innovatsion va kichik hajmdagi neft-kimoni rivojlantirishni rag‘batlantirish;
yopiq siklli ishlab chiqarishni shakllantirishning global tendensiyasini hisobga olgan holda;
polimer mahsulotlarini istiqbolli bozorlar – Yaqin Sharq va Osiyo-Tinch okeani mintaqasi mamlakatlariga yetkazib berish uchun transport-logistika yechimlarini taqdim etish;
sohaga investitsiyalarni jalb qilish uchun ko‘p tomonlama rivojlanish banklarining xalqaro maqomidan foydalanish.