TOShKENT, 30 yanv — Sputnik. Urganch – Xiva – Urganch shaharlararo trolleybus yo‘nalishi Markaziy Osiyoda yagona ekanligidan hamma ham xabardor emas. Mana 26-yildirki, u ikki Xorazm shaharlari o‘rtasida aholi uchun eng mashhur transport vositasi bo‘lib kelmoqda. Sputnik muxbiriga O‘zbekiston Transport vazirligi Markaziy Osiyodagi yagona shaharlararo trolleybus tizimi qanday ishlayotgani haqida so‘zlab berdi.
Ta’kidlash joizki, ushbu trolleybus infratuzilmasi 1997-yilda to‘liq tuzilib, 1998-yilda Xiva shahrining 2500-yilligi bayramida foydalanishga topshirilgan.
Ushbu transport turi mahalliy aholi orasida katta talabga ega. Ular har bir reys orasidagi intervallarni aniq bilishadi va na yomg‘ir, na qor, na issiqlik rejalarni bekor qilmasligiga ishonch bilan safarlarini rejalashtirishadi.
O‘zbekiston Statistika agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, so‘nggi yillarda Urganch – Xiva – Urganch yagona trolleybus yo‘nalishi bo‘yicha talab yil sayin ortib bormoqda va bu quyidagi infografikalarda ifodalangan.
Skolko passajirov polzuyetsya yedinstvennim v SA prigorodnim trolleybusnim marshrutom
© Sputnik
Statistik ma’lumotlar trolleybusga yo‘lovchilar oqimi mavjudligini tasdiqlaydi va yillik o‘sishni hisobga olsak, xizmat yuqori talabga ega.
Ushbu turdagi elektr transportining yo‘lovchilari orasida ko‘plab sayyohlar bor. Trolleybus haydovchilarining ta’kidlashicha, har bir reysda o‘rtacha 2-4 nafar xorijlik sayyoh bo‘ladi.
“Chet ellik mehmonlarga yashil trolleybuslarimiz juda yoqadi. Ular nafaqat trolleybus fonida, balki salonda ham suratga tushishadi va yo‘lda ham videoga olishadi. Ba’zida bizdan ham suratga tushishni so‘rashadi. Barcha yo‘lovchilar xursand bo‘lgani bizni ham quvontiradi”, — deydi trolleybus haydovchisi Oybek Sobirov.
E’tiborlisi, trolleybuslar Urganch davlat universiteti talabalari orasida juda mashhur. Ular muntazam yo‘lovchilarning muhim qismini tashkil qiladi.
“Urganch davlat universiteti rektori so‘zlariga ko‘ra, universitet yotoqxonalari yuqori talabga ega emas. Chunki ular trolleybusda bir shahardan ikkinchi shaharga o‘qish uchun borishadi. Ularda o‘qish joyigacha muntazam, xavfsiz va tez yetkazib olib boradigan transport vositasi borligini bilishadi, – deydi Transport vazirligi avtomobil va daryo transportini rivojlantirish boshqarmasi boshlig‘i Ruslan Ro‘zmetov.
© Sputnik
Shaharlararo trolleybus liniyasining umumiy uzunligi bir tomonga 35,6 km. Yo‘nalishning asosiy qismi deyarli to‘g‘ri chiziqli yo‘ldan iborat. Avtomobillar marshrutning bir yo‘nalishiga o‘rtacha 60-70 daqiqada yetib boradi.
Hozirda shahar ichida yo‘l haqi 2 ming so‘mni tashkil etadi. Ammo yo‘lovchi shahar tashqarisiga chiqsa, yo‘l haqini shahar atrofidagi yo‘l haqi — 4 ming so‘mdan to‘laydi. Joriy yil boshidan yo‘l haqini to‘lashning avtomatlashtirilgan tizimi joriy etildi. Kuniga o‘rtacha tashiladigan yo‘lovchilar soni 1700-2000 kishini tashkil etadi, bu yiliga o‘rtacha 700 ming yo‘lovchini tashkil etadi.
Bugungi kunda o‘zgaruvchan tokda ishlovchi sakkizta trolleybus har kuni yo‘lga chiqadi. Bitta trolleybus har doim jadvalga muvofiq, almashtirilgan taqdirda zaxirada saqlanadi. Boshqarmada jami 14 ta trolleybus mavjud (shundan 5 tasi yaroqsiz). Eng eski trolleybuslar ishlab chiqarilganiga 25-yildan oshgan.
Trolleybus liniyasining ish vaqti erta tongdan kechki 19:00 gacha. Belgilangan jadvalga ko‘ra, ikki shahardan har kuni to‘rtta trolleybus navbatma-navbat va paritet asosida harakatlana boshlaydi. Ya’ni, Xiva va Urganch shaharlarida har kuni 4 tadan poyezd qoladi. Barcha trolleybuslar to‘xtagandan so‘ng, aloqa liniyasi quvvatsizlantiriladi.
Transport vazirligi ma’lum qilishicha, yaqin kunlarda trolleybus transporti samaradorligini oshirish va rivojlantirish bo‘yicha qator chora-tadbirlarni amalga oshirish rejalashtirilgan.
“Xususan, trolleybuslarga zamonaviy texnik xizmat ko‘rsatish, ularni joriy ta’mirlash, yuvish joylarida zamonaviy sharoitlar yaratish ishlari tashkil etiladi. Qo‘shimcha qurilish-montaj ishlari olib boriladi. Shuningdek, trolleybuslarni GPS-navigatsiya moslamasi bilan jihozlash rejalashtirilgan. Xivada trolleybuslarni bir kechada qoldirish uchun yopiq avtoturargoh quriladi”, — dedi Ro‘zmetov.
Eslatib o‘tamiz, o‘tgan yilning dekabr oyida Vazirlar Mahkamasining tramvay va trolleybuslarda yo‘lovchi tashish tizimi samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi qarori qabul qilingan edi. Xususan, Samarqand va Xorazm viloyatlarida jamoat elektr transportida yo‘lovchilarga xizmat ko‘rsatish sifatini oshirish bo‘yicha quyidagi vazifalar ustuvor yo‘nalish sifatida belgilandi:
jamoat transporti infratuzilmasini modernizatsiya qilish va harakat tarkibini bosqichma-bosqich yangilash;
ilg‘or xorijiy tajriba asosida shahar jamoat transportini boshqarishning zamonaviy tizimlarini takomillashtirish;
respublikada “yashil transport” tizimining ulushini, samarali va ekologik toza transport turlarini ko‘paytirish;
jarayonlarni raqamli boshqarish tizimini joriy etish;
xodimlarning malaka va tajribasini oshirish bo‘yicha yetakchi xorijiy ta’lim va ilmiy tashkilotlar bilan hamkorlik qilish;
zamonaviy bilimlarga ega bo‘lgan professional kadrlar tayyorlash tizimini joriy etish.
Tegishli hujjat bilan jamoat elektr transporti samaradorligini oshirish va rivojlantirish bo‘yicha “Yo‘l xaritasi” ham tasdiqlandi. “Xorazm trolleybus boshqarmasi” davlat korxonasi joriy yil boshida Urganch shahar hokimligi tasarrufidan Transport vazirligining viloyat hududiy boshqarmasi tasarrufiga o‘tkazilgani samarali qadamlardan biri bo‘ldi.