TOShKENT, 19 noya — Sputnik. Butun dunyoda qizamiq xavfi ortib bormoqda. Bu haqida Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti xabar berdi.
2022 yilda qizamiq bilan kasallanish 18 foizga, o‘lim darajasi 2021-yilga nisbatan 43 foizga oshgan. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) va AQSh Kasalliklarni nazorat qilish va oldini olish markazlari hisobotiga ko‘ra, kasallikning yirik epidemiyalari 37 mamlakatda sodir bo‘lgan.
Hozirda kasallanganlar soni 9 millionga yaqin, vafot etganlar soni esa 136 ming nafarni tashkil etadi, ularning aksariyati bolalardir. Biroq, qizamiqga qarshi vaksinaning ikki dozasi bilan qizamiq infeksiyasining oldini olish mumkin.
2022 yilda butun dunyo bo‘ylab emlash qamrovi 2021-yilga nisbatan bir oz oshgan bo‘lsa-da, qizamiqga qarshi vaksina dozasini o‘tkazib yuborgan bolalar soni 33 millionni tashkil etdi, ulardan deyarli 22 millioni birinchi dozani, yana 11 millioni ikkinchi dozani olmagan.
Dunyo bo‘ylab birinchi dozada vaksina qo‘llanilishi 83% ni tashkil etdi, bu aholini yuqumli kasalliklardan himoya qilish uchun zarur bo‘lgan 95% dan ancha kam.
“Qizamiqning avj olishi va o‘lim holatlarining ko‘payishi hayratlanarli, ammo afsuski, so‘nggi yillarda biz emlash darajasining pasayishini hisobga olsak, bu kutilmagan emas”, – dedi AQSh Kasalliklarni nazorat qilish va oldini olish markazlari ning Global immunizatsiya bo‘limi direktori Jon Vertefey.
Uning so‘zlariga ko‘ra, qizamiq bilan kasallanish holatlari, qayerda sodir bo‘lishidan qat’i nazar, emlashdan yetarli darajada foydalanilmagan mamlakatlar va jamoalar uchun xavf tug‘diradi.
Qizamiq bilan kasallanish va o‘limning oldini olish bo‘yicha shoshilinch va maqsadli harakatlarni amalga oshirish zarur.
JSST ma’lumotlariga ko‘ra, 2022-yilda qizamiqga qarshi emlashning birinchi dozasini o‘tkazib yuboradigan 22 million bolaning yarmidan ko‘pi bor-yo‘g‘i 10 ta davlatda – Angola, Braziliya, Kongo Demokratik Respublikasi, Efiopiya, Hindiston, Indoneziya, Madagaskar, Nigeriya, Pokiston va Filippin.
Ma’lumot uchun, qizamiq eng yuqumli virusli kasalliklardan biri bo‘lib, u havo tomchilari orqali yuqadi. Qizamiq o‘rta otit, meningit, pnevmoniya, ko‘rlik va karlik kabi asoratlar tufayli xavflidir. Kasallik o‘limga olib kelishi mumkin.