TOShKENT, 21 sen — Sputnik. Nyu-Yorkda BMT Bosh Assambleyasining yuqori darajadagi haftaligi doirasida Markaziy Osiyoning barcha beshta davlati prezidentlari nutq so‘zladi.
Prezidentlar xalqaro va mintaqaviy kun tartibidagi eng dolzarb masalalar haqida gapirib, muhim tashabbuslarni ilgari surishdi.
O‘zbekiston prezidenti Afg‘onistondagi vaziyatga katta e’tibor qaratib, barcha mamlakatlarni afg‘on muammosini hal etishda birlashishga chaqirdi.
Shuningdek, diniy bag‘rikenglik, ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash, yoshlar siyosati va ekologiya masalalariga to‘xtalib o‘tdi.
Xususan, O‘zbekiston rahbari BMT Bosh kotibining suv resurslari bo‘yicha maxsus vakili lavozimini ta’sis etish va BMT Bosh Assambleyasining “Markaziy Osiyo global iqlim tahdidlari qarshisida: umumiy farovonlik yo‘lida hamjihatlik” rezolyutsiyasini qabul qilish tashabbusini ilgari surdi.
Qirg‘iziston prezidenti o‘z nutqida davlat chegaralari, muzliklarning erishi va Markaziy Osiyodagi geosiyosiy vaziyat masalalariga to‘xtalib o‘tdi.
Shuningdek, u tog‘li davlatlarning keng koalitsiyasini yaratish tashabbusini ilgari surdi va BMT Xavfsizlik kengashini isloh qilish, o‘z respublikasini 2027-2028 yillarga BMT Xavfsizlik Kengashining doimiy bo‘lmagan a’zoligiga nomzodini ilgari surdi.
Qozog‘iston prezidenti ham rivojlanayotgan mamlakatlarga BMT Xavfsizlik Kengashida ishtirok etishiga ruxsat berish orqali uni isloh qilish zarurligi haqida gapirdi.
“Men o‘rta kuchlar va kengashdagi barcha rivojlanayotgan mamlakatlarning ovozi kuchaytirilishi va aniq eshitilishi kerakligiga aminman. Xavfsizlik kengashi boshi berk ko‘chadan chiqa olmayotgandek, boshqa davlatlar, jumladan, Qozog‘iston ham tinchlik va xavfsizlikni saqlashda ko‘proq rol o‘ynashi uchun u ko‘proq vakillikka aylanishi kerak”, — dedi u.
Qozog‘iston prezidenti davlatlarni Qozog‘iston Shanxay hamkorlik tashkilotining amaldagi raisi sifatida ilgari surgan adolatli tinchlik va totuvlik yo‘lida jahon birligi tashabbusiga qo‘shilishga chaqirdi.
Tojikiston prezidenti BMT Barqaror rivojlanish maqsadlari sammitida nutq so‘zlab, xalqaro moliya tizimini qayta qurish zarurligini ma’lum qildi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, mamlakatlar 2030-yilgi kun tartibini amalga oshirish uchun rivojlanayotgan, kam rivojlangan va orol mamlakatlari uchun qulay xalqaro iqlim yaratish uchun mas’uliyatli pul-kredit siyosatini amalga oshirishi va makroiqtisodiy siyosatni muvofiqlashtirishni kuchaytirishi kerak.
Turkmaniston prezidenti BMT Bosh Assambleyasining 78-sessiyasi yalpi majlisida so‘zlagan nutqida tinchlikni saqlash uchun ochiq va halol muloqot o‘rnatish uchun BMT salohiyatidan foydalanish muhimligini ta’kidladi.
"Buni faqat BMT shafeligida, ochiq va halol muloqotda amalga oshirish mumkin. Biz bunday muloqotga erishish oson bo‘lmasligini bilamiz. Shunga qaramay, bu zarur", — dedi Turkmaniston rahbari.
Uning so‘zlariga ko‘ra, BMT salohiyatidan, siyosiy va diplomatik vositalaridan, ma’naviy nufuzidan izchil va qat’iyat bilan foydalanish zarur, uning siyosiy va diplomatik vositalari, ma’naviy obro‘-e’tibori hozirgi voqea va tendensiyalarga mutanosib, mafkurasiz baho berish, jahon siyosatidagi ishonchsizlik va qarama-qarshilik keskinligini bartaraf etish, murosaga kelish va manfaatlarni o‘zaro hisobga olish istiqbollarini belgilashga harakat qiladi.