NATOning tajovuzkor strategiyasi, dunyodagi harbiy-siyosiy voqealar mantig‘i va Rossiyaning milliy manfaatlari uzoq xorijda Rossiya Mudofaa vazirligining harbiy bazalari tarmog‘i faoliyatini qayta tiklashga undamoqda. Ozodlik oroli esa asosiy ustuvorliklardan biriga o‘xshamoqda, fikr bildirdi Sputnik harbiy sharhlovchisi Aleksandr Xrolenko.
27 iyun kuni Moskvada Rossiya va Kuba mudofaa vazirlari Sergey Shoygu va Alvaro Lopes o‘rtasida harbiy va harbiy-texnik hamkorlikning keng ko‘lamli masalalari bo‘yicha muzokaralar bo‘lib o‘tdi.
Kuba delegatsiyasining ko‘p sonli tarkibi Gavananing Moskva bilan mudofaa va xavfsizlik sohasida aloqalarni mustahkamlashga jiddiy niyatini aks ettirdi.
Muzokaralar chog‘ida Sergey Shoygu AQShning uzoq muddatli noqonuniy savdo-iqtisodiy blokadasi sharoitida Moskva Ozodlik oroliga yordam berishga tayyorligini ta’kidladi.
Kuba mudofaa vazirligi rahbari Gavana G‘arbning Rossiyaga nisbatan sanksiyalariga qarshi ekanini ta’kidladi.
Rossiya-Kuba munosabatlari rivojlanish yo‘lida. Ikki davlat o‘rtasidagi siyosiy muloqotning yuqori sur’atiga erishildi.
Iyun oyi boshida Kuba Bosh vaziri Manuel Marrero Rossiyaga rasmiy tashrif bilan keldi. Avvalroq Rossiyaning bir necha yuqori darajadagi delegatsiyalari, Xavfsizlik kengashi kotibi Nikolay Patrushev, tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov, Davlat dumasi raisi Vacheslav Volodin Kubaga tashrif buyurgan edi.
2022 yil noyabr oyida Rossiya va Kuba prezidentlari Vladimir Putin va Migel Dias-Kanelem Bermudes o‘rtasida Moskvada bo‘lib o‘tgan muzokaralar ikki davlat o‘rtasidagi harbiy va harbiy-texnik hamkorlikni sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqdi.
Kuba Rossiyaning Karib dengizi mintaqasidagi eng muhim ittifoqchisi bo‘lib qolmoqda. Gavana Ukrainadagi maxsus harbiy operatsiya sabablarini to‘liq tushunishini namoyish etmoqda va Moskva bilan birgalikda Amerikaning “qoidalariga asoslangan tartib”iga qarshi BMT Nizomini himoya qilmoqda. Ya’ni, neokolonializm, ayrim mamlakatlar va xalqlarning qullikka aylanishi hisobiga kollektiv G‘arbning mavjudligiga qarshi chiqmoqda.
Kuba Qurolli Kuchlari delegatsiyasi bugun Rossiya Qurolli Kuchlari Bosh shtabi Harbiy akademiyasiga tashrif buyurdi. Eslatib o‘tamiz, so‘nggi o‘n yilliklar davomida minglab kubalik ofitserlar Rossiyaning ixtisoslashtirilgan universitetlari va harbiy akademiyalarida tahsil oldilar – bu o‘zaro hamkorlikni sezilarli darajada osonlashtiradi.
Rossiya va Kuba, o‘zlarining rus razvedka yo‘ldoshlaridan ma’lumotlarni yig‘ish uchun Ozodlik orolida allaqachon yo‘lga qo‘yilgan mobil stansiyadan tashqari, harbiy va harbiy-texnik sohalarda qator loyihalarni amalga oshirishni rejalashtirmoqda.
Siyosiy jihatdan Moskva va Gavana harbiy sohadagi hamkorlikni maksimal darajada oshirishga tayyor. Kuba Rossiyaning yangi harbiy texnikasining mijozi sifatida manfaatdor. 1980-yillardagi eski sovet qurollari uzoq vaqtdan beri yangilanishga muhtoj, ehtiyot qismlar va boshqa harbiy texnikani yetkazib berish bo‘yicha shartnomalar muhokama qilinmoqda.
Tarix takrorlanmoqda
G‘arb Moskva va Gavana (AQSh qirg‘oqlaridan 160 km uzoqlikda joylashgan) o‘rtasidagi yaqinlashuvdan, Kuba bazalarida Rossiya dengiz floti kemalari va suv osti kemalarining doimiy (strategik) bo‘lish ehtimolidan xavotirda.
Aytilishicha, rossiyalik harbiylar allaqachon diplomatlar niqobi ostida 2002-yilda yopilgan Lurdes bazasiga o‘tkazilmoqda emish.
Amerikaliklarda Kubada rus garnizonlarining paydo bo‘lishi dahshat uyg‘otadi. Fransiyadaning “Le Figaro” nashri jiddiy yo‘sinda xabar bermoqda: “Rossiya Kubaga qaytmoqda. Gavana va Moskvani umumiy dushman birlashtirdi”.
Shimoliy Atlantika alyansi Rossiyaning Karib dengizi mintaqasidagi yakuniy maqsadini – “AQSh hududiga juda yaqin masofadan yadroviy zarba berish imkoniyati” deb hisoblaydi.
Haqiqatan ham, rus qo‘shinlari va zarba qurollarining paydo bo‘lishi amerikaliklarning Yevropadagi tajovuzkor tashabbuslari va harakatlarini “bekor qilgan” bo‘lar edi.
Moskva NATO qurolli kuchlarining Rossiya chegaralariga yaqinlashayotganiga Lotin Amerikasida raketalarni joylashtirish orqali javob berishga qodir. Kubada gipertovushli “Kinjal”lar o‘rnatilganidan so‘ng, Vashington va AQShning boshqa yirik qo‘mondonlik (texnologik) markazlariga parvoz vaqti atigi 3 daqiqani tashkil qiladi – bu juda samarali “to‘xtatuvchi” haqiqat.
Ozodlik orolida Rossiya strategik raketa tashuvchilarining (samolyotlar va suv osti kemalari) ehtimoliy joylashtirilishi, Rossiya Havo-kosmik kuchlari va Rossiya harbiy-dengiz kuchlarining Shimoliy Atlantika hududida faolroq patrullik qilishlari dunyoning turli mintaqalarini beqarorlashtirish bo‘yicha Pentagon va NATOning “alohida” sa’y-harakatlarini sekinlashtirishga xizmat qiladi.
Avvalroq Rossiya tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari Sergey Rabkov rossiyalik qo‘shinlarni Kubaga joylashtirish imkoniyatini ma’lum qilgandi. AQSh Kubadagi shunga o‘xshash vaziyatda “buni tartibga solishga” va’da bergan edi, ammo “Karib dengizi 2.0 inqirozi” ning texnologik darajasi amerikaliklarni ko‘p qutbli dunyo haqiqatiga og‘riqli qaytarishni va’da qilmoqda.
E’tibor beramiz, Xitoy ham Lotin Amerikasida iqtisodiy va harbiy-siyosiy faolligini oshirmoqda. Rossiya ham proksi-urushlarni amalga oshirishni biladi.
Qanday bo‘lmasin, Rossiya maxsus harbiy operatsiyasi AQSh va NATOning harbiy-texnologik zaifligini aniq ko‘rsatmoqda, shu bilan birga Moskvaning teng va bo‘linmas xavfsizlikning yangi xalqaro tizimini shakllantirish bo‘yicha takliflari “amalda” qolmoqda.