Markaziy Osiyoda ko‘krak bezi saratoni ko‘paymoqda

Sputnik Qirg‘iziston radiosi “Maxsus aksent” ko‘rsatuvida tibbiyot fanlari doktori, onkolog-mammolog Alisher Qahhorov (O‘zbekiston) so‘nggi yillarda Markaziy Osiyo mamlakatlarida ko‘krak bezi saratoni (KBS) bilan kasallanishning ko‘payishi kuzatilayotganini ta’kidladi.

“Dunyoda ko‘krak bezi saratoni bilan kasallanishning eng yuqori ko‘rsatkichlari Belgiya (113,2 foiz), Lyuksemburg (109,3 foiz, Niderlandiya (105,9 foiz), Janubiy Koreya (100,5 foiz), Fransiya (99,1 foiz), Avstraliya (94,5) kabi mamlakatlarda kuzatilmoqda. Buyuk Britaniya (93,6), Irlandiya (90,3), Skandinaviya mamlakatlarida (taxminan 90 foiz)

O‘zbekistonda, masalan, 90-yillarning oxiridan boshlab ushbu ko‘rsatkich o‘sib kelmoqda. Ko‘krak bezi saratoni har 100 ming kishiga 7,9 tani tashkil etgan bo‘lsa, 2020-yilga kelib bu allaqachon 9,1taga yetgan. Ushbu turdagi xavfli o‘smalardan o‘lim darajasi ham o‘sib bormoqda - 2010-yilda bu ko‘rsatkich 100 ming aholiga 3,5 ni tashkil etgan bo‘lsa, 2020-yilda esa 4,4ga chiqdi. Qozog‘istonda raqamlar bundan ham ko‘p”, deydi Qahhorov.

Uning so‘zlariga ko‘ra, bu o‘sishning turli sabablari bo‘lib, ular orasida irsiy omilni o‘z ichiga olgan muammolar ham bor. Lekin asosiy omil bu - inson turmush tarzining o‘zgarib borayotgani.

"Bu "G‘arbcha turmush tarzi" deb ataladi. Ko‘rapsizmi, Yevropada bu raqamlar juda yuqori va bu u yerdagi ayollar o‘zlarining tabiiy vazifalarini bajarmayapti. Ya’ni ular deyarli tug‘maydilar va emizmaydilar. Afsuski, Osiyoda ham kamroq tug‘ish modaga aylanib bormoqda, abortlar soni ortib bormoqda va bu ayol organizmida gormonal va boshqa buzilishlarga olib kelmoqda. Natijada, bizda ko‘krak bezi saratoni bilan kasallanish ko‘paymoqda", - dedi onkolog.

Tibbiyot fanlari doktori, KRSU onkologiya va radiatsiya terapiyasi kafedrasi professori, plastik jarroh Qiyal Makiyeva o‘zbekistonlik hamkasbining so‘zlarini tasdiqladi.

"Qirg‘iziston ham bundan mustasno emas, ko‘krak bezi saratoni ham mamlakatimizda barqaror yetakchi o‘rinni egallaydi: saraton kasalligiga chalinganlarning 19,2 foizi ko‘krak bezi saratoni bilan og‘rigan bemorlardir. Kasallik o‘sishda davom etmoqda - har 100 ming aholiga 12 ta holat. O‘z vaqtida davolash, ahvolimiz, afsuski, achinarli. Ayollar ko‘pincha saratonning uchinchi yoki to‘rtinchi bosqichida shifokorlarga murojaat qilishadi. Bu tuzalib ketish imkoniyatini deyarli bermaydi ", - dedi Makiyeva.

U ko‘krak bezi saratoni dastlabki bosqichlarida deyarli 100 foiz davolanayotgani, shuning uchun ham kasallikni halokatli oqibatlarga olib kelmasdan oldin aniqlash uchun respublikada yaxshi diagnostikani joriy etish zarurligini ta’kidladi.

Markaziy Osiyoda ko‘krak bezi saratoni ko‘paymoqda – onkolog sababini aytdi