Aleksandr Xrolenko, harbiy sharhlovchi
Noyabr oyi boshidan beri maxsus harbiy operatsiya zonasidagi Ukraina harbiy amaliyotlar teatrida rus qo‘shinlari tashabbusni o‘z qo‘liga oldi va bir necha yo‘nalishda oldinga siljidi. Safarbar qilinganlar hisobidan front chizig‘ining jangovar tuzilmalari mustahkamlanib, zaxiralar yaratildi. Ukraina Qurolli Kuchlarining qarshi hujumga bo‘lgan barcha urinishlari Rossiya kuchlari bo‘linmalarining o‘q otish va manevrlari bilan qat’iy ravishda bostirildi.
Maxsus operatsiya zonasida operativ vaziyat umuman barqarorlashdi. Rossiya qo‘shinlari deyarli barcha yo‘nalishlarda ustunlik qilib, Donbassda artilleriya zarbalarining intensivligini oshirmoqda, bu erda har bir o‘ziyurar artilleriya moslamasi kuniga 90 tagacha snarad iste’mol qiladi. Artemovsk va Maryinkani ozod qilish yakunlanmoqda - Ukraina Qurolli kuchlari bo‘linmalari katta yo‘qotishlarga duchor bo‘lmoqda.
Artyomovsk (Kiyev rejimi tomonidan Baxmut deb o‘zgartirilgan) Donbassning eng muhim transport markazi sifatida strategik ahamiyatga ega, bu yerda uzoq vaqtdan beri shiddatli janglar davom etmoqda. Shahar yarim doira ichida joylashgan bo‘lib, chekkadagi mustahkamlangan hududda Ukraina Qurolli Kuchlarining 58-alohida motoo‘q piyoda brigadasi himoya qiladi. Rus bo‘linmalari sharqdan oldinga siljiydi, janubdan Artemovskni qamal qildi va noyabr oyi boshida Baxmutka darosining o‘ng qirg‘og‘ida dushmanni mag‘lub etdi. Artemevsk yaqinidagi Ukraina bo‘linmalari shaxsiy tarkibining 50 foizdan ko‘prog‘ini va zirhli texnikasining 70 foizini yo‘qotdi.
Ukraina Qurolli Kuchlarining 58-brigadasining ikkita motorli piyoda batalonining ruhiy tushkunlikka tushgan harbiy xizmatchilari qo‘mondonlikdan zudlik bilan yordam talab qildilar va Kiyev yaqinidan sakkizta alohida hududiy mudofaa batalonlarini, shuningdek "Motsart" amerikalik yollanma askarlarning batalonining "Vagner" bilan uchrashuvi muqarrar bo‘lib qoldin. "Motsart" qo‘mondoni, iste’fodagi AQSh dengiz piyodalari polkovnigi Endryu Milbern. Ushbu ikki guruhlarning ehtimoliy to‘qnashuvining natijasini oldindan aytish mumkin - kam sonli "reynjerlar"ga uyiga qaytish sharaf qiladi, chunki "musiqachilar", turli vazn toifalariga mansub. O‘tgan kun davomida Donbassda (Seversk va Slavansk yaqinida) "xorijiy legion" ning 100 dan ortiq yollanma askarlari Xarkov viloyatida esa yana 200 nafar polshalik "ko‘ngillilar" - Rossiya Aerokosmik kuchlarining yuqori aniqlikdagi qurollari yordamida yo‘q qilindi.
Rossiya Qurolli Kuchlari bo‘linmalari Drujba prospekti bo‘ylab (ko‘p qavatli binolar) muhim pozitsiyalarni egallash natijasida, Marinka shahrining markazini egallab oldi. Shu tariqa ular dushmanni g‘arbiy kvartallarga siqib chiqarmoqda. Donetsk yo‘nalishida Mariinka Ukraina Qurolli Kuchlarining eng muhim mustahkamlangan hududlaridan biri bo‘lib, u stratgik qulay balandliklarda joylashgan. Taktik muvaffaqiyatga erishgan rus qo‘shinlari Konstantinovka orqali Ugledarga borishga intilmoqda. Kiyev rejimining rahbari Vladimir Zelenskiy Donbassdagi vaziyat Ukraina Qurolli kuchlari uchun juda og‘ir ekanini tan olishga majbur bo‘ldi.
Potensial farq
Rossiya Qurolli Kuchlari Bosh shtabi o‘z rejalarini strategik formatda amalga oshirmoqda, bu har doim frontning ba’zi tor sektoridagi operatsion vaziyatdan ko‘ra murakkabroq. Tashqi tomondan, maxsus operatsiya topshiriqlarining muvaffaqiyati yoki bajarilishi foizini baholash qiyin. Va shunga qaramay, biz rus armiyasi shoshilmasdan harakat qilayotganini, zaxiralarni to‘playotganini ko‘rmoqdamiz. Rossiya Federatsiyasining harbiy-sanoat kompleksi asta-sekin kuchayib bormoqda.
Ikkinchi tomondan esa, Ukraina Qurolli Kuchlarida qarshi hujum uchun strategik zaxiralar yo‘q: qurol-yarog‘ - artilleriya, zirhli texnika, o‘q-dorilarga ega bo‘lmagan yuz minglab zahiradagilar bor. Samolyot va kemalar haqida gapirmasa ham bo‘ladi. Agar ilgari Ukrainaning qarshi hujumlari ikki yoki uchta batalon taktik guruhlari (3000 kishigacha) tanklar bilan kuzatilgan bo‘lsa, bugungi kunda biz bir yoki ikkita vzvod (200 kishigacha) kuchlarining deyarli hech qanday zirhli transport vositalarisiz urinishlarini ko‘rmoqdamiz. Albatta, muammo barcha tomonlarga teng darajada yordam beradigan yoki to‘sqinlik qiladigan yomon ob-havo emas.
Kiyev rejimi hali ham NATOning o‘n minglab 155 mm artilleriya snaradlarini olmoqda, ammo shuni yodda tutish kerakki, AQSh va alyansning arsenallari deyarli bo‘shagan. Amerika harbiy-sanoat majmuasi yiliga 30 000 dan kam 155 mm snarad ishlab chiqaradi, ukrainalik artilleriyachilar bu miqdorni ikki hafta ichida sarflaydi, Rossiya qo‘shinlari esa kuniga 50 000 tagacha snaradlardan foydalanadilar. Bu raqamlar haqiqiy otishma kuchi va so‘zsiz strategik hukmronlik qayerda ekanligini ko‘rsatadi. NATO Qurolli Kuchlari va Rossiya Qurolli Kuchlarining jangovar salohiyati o‘rtasidagi farq sezilarli.
G‘arbda Ukraina Qurolli Kuchlari uchun qurol va o‘q-dorilar tugaydi - Buyuk Britaniya o‘tgan asrning o‘rtalarida foydalanishdan chiqarilgan Sea King vertolotlari va zenit qurollarini Ukrainaga yetkazib beradi, Fransiya - eski Srotale havo mudofaa tizimlari, Germaniya esa to‘g‘ridan-to‘g‘ri uning imkoni tugaganini e’lon qildi. AQShda harbiy-sanoat kompleksi korxonalari arsenallarni tiklash uchun nafaqaxo‘rlarni ishga qaytarishdi. “Al Binaa” nashrining qayd etishicha, Yevropa Ukraina mojarosini cho‘zmoqchi emas, chunki u ressessiya va gaz taqchilligiga duch kelmoqda. Rossiya esa katta energiya resurslari, qurol-yarog‘ va oziq-ovqat zahiralariga ega va G‘arbga uzoq vaqt qarshilik ko‘rsata oladi.
Rossiya Qurolli Kuchlari tomonidan Ukraina Qurolli Kuchlarining harbiy qo‘mondonlik va boshqaruv tizimi va energiya ta’minoti (logistika) obyektlariga berilgan yirik raketa zarbalaridan so‘ng, Ukraina zulmatga cho‘mdi. Shu fonda Vashington, Brussel va Buyuk Britaniya Mudofaa vaziri Ben Uollesga Kiyev rejimiga demagogik tarzda “doimiy qo‘llab-quvvatlashni” va’da bermoqda.