TOShKENT, 3-iyun - Sputnik, Viktor Zvansev. Lugansk viloyatining chegarasida joylashgan Popasnya shahri Donbassdagi Ukraina guruhini ta’minlash uchun eng muhim shahar edi. Endi bu yerda rus qo‘shinlari va LXR armiyasining xalq militsiyasi. Bu yerda shiddatli janglar bo‘lib o‘tganiga qaramasdan, tinch aholining hammasi evakuatsiya qilinmagan. Ular Popasnayada qanday omon qolgani haqida - RIA Novosti xabarida.
Strategik shahar
Popasnya ko‘p jihatdan Mariupolni eslatadi: ko‘p qavatli binolarning yonib ketgan qoldiqlari, xususiy sektor ba’zi joylarda butunlay vayron bo‘lgan, hatto cherkov gumbazida ham snaraddan qolgan teshik bor. Jang boshlanishi bilan deyarli barcha tinch aholi chiqib ketgan. Ba’zi uylarda Ukraina harbiylari o‘q-otish nuqtalari qurgan.
Hovliga kirishda patronlar sochilib yotibdi, derazalar kitoblar va qoplar bilan himoyalangan. Ichkarida tashlab ketilgan harbiy kiyim, bo‘sh aroq shishalari va hovlida, skameykada sobiq uy egasining ilma-teshik qilingan oq-qora fotosurati bor: aftidan, "jangarilar" merganlikni mashq qilishgan.
Chaqiruv laqabi "Tulpan" bulgan Lugansk Xalq Respublikasi jangchisi turar joyni ko‘zdan kechirmoqda. Ammo saporlar kelishidan oldin u hech narsaga tegmaydi. Chekinayotgan Ukraina askarlari odatda hamma narsani minalashtirib ketadi. Ular hatto masofaviy videokamer ham qoldirishgan," - deb tushuntiradi u. "Shunday qilib, ular onlayn ravishda qo‘shinlarimiz harakatini kuzatishingiz va pozitsiyalarni buzishingiz mumkin".
Asli Luganskdan bo‘lgan "Tulpan" sakkiz yildan beri urushda.
“Ko‘pchilik ukrainaliklar, ayniqsa, mamlakatning markaziy va g‘arbiy qismlarida bu yerda umuman sulh bo‘lmaganini tushunmaydilar,” deydi jangchi, -O‘tgan vaqt davomida Pervomaysk va Staxanov aholi punktlari Popasnayadan doimiy o‘qqa tutilgan”.
Bu yerda janglar qonli kechdi. Ukraina Qurolli Kuchlarining pozitsiyalari balandlikda joylashgan bo‘lib, ularga hujum qilish har doim qiyin. Bundan tashqari, bu yerda muhim ta’minot temir yo‘l stansiyasi joylashgan.
Shaharda hamon otishmalar davom etmoqda. Snaradlar va minalar hamon portlamoqda. O‘tgan kuni ikki sabotajchi o‘ldirildi. Respublikachilarning fikricha, ular odatda taslim bo‘lmaydilar, oxirigacha kurashadilar.
"Ha, mahalliy aholi orasida sotqinlar bor, - deya qo‘shimcha qiladi "Tulpan". "Ular asosan biroz pul ishlab olishni xohlaydigan yosh yigitlar. Bundan tashqari, erlari frontning narigi tomonida bo‘lgan ayollar ham bor. Lekin bu yerning aholisining aksariyati Rossiya tomonida”.
"Allaqachon ketishgan"
Vladimir uzoq yillar davomida u Shimolda ishlagan, nafaqaga chiqqanidan so‘ng Popasnayaga ko‘chib o‘tgan. Jamg‘argan pullari evaziga uy qurgan. 2014-yilda ukrainalik harbiylar uning uyi yaqinida joylashib olishgan. Bir oy oldin esa bu hudud front chizig‘iga aylangan.
"O‘q otish hali ham to‘xtagani yo‘q, - deydi u. - Men garajning yerto‘lasida yashayapman. Lekin ketishdan foyda yo‘q".
Ukraina Qurolli Kuchlari askarlari mahalliy aholi bilan deyarli aloqa qilmasdi, oziq-ovqat bilan bo‘lishmadi, deb eslaydi Vladimir. Ular taklif qilishlari mumkin bo‘lgan maksimal narsa sigaret edi. Lekin egasi yo‘q uylarning qulfini ochishar, u yerdan maishiy texnikalarni olib ketishdi. Ular hatto mahalliy aholi mashinalarini ham musodara qilishgan - "armiya ehtiyojlari uchun".
"Ammo, sakkiz yil oldin, aholining deyarli yarmi hamma narsa qayerga ketayotganini tushunib, Rossiyaga jo‘nab ketdi", deb qo‘shimcha qiladi Vladimirning qo‘shnisi Andrey. Hatto o‘g‘li bilan telefonda gaplashgan qariyani "Ukraina askarlari pozitsiyasi koordinatalarini uzatganlikda" ayblab uch yilga qamashdi".
Sakkiz yil avval Lugansk viloyatida tuzilgan "Aydar" bataloni Popasnaya shahrida joylashgan edi.Lekin "ular Donbassdan odam yollashmagan. Ular hammasi begona joylardan kelgan va bu yerda hech kim va hech narsaga achinmagan", deb ta’kidlaydi "Tulpan".
Falokat yoqasida
LPR harbiylari omon qolgan uylarni aylanib chiqishadi, aholini qayta ro‘yxatga olishadi.
"Biz qo‘limizdan kelganicha yordam beramiz: oziq-ovqat, dori-darmonlar. Ba’zan biz ularni shifokor bilan bog‘laymiz yoki eng yaqin kasalxonaga olib boramiz ", deydi xalq militsiyasi vakili.
O‘tgan kuni 99 yoshli yolg‘iz buvi topildi. Ikki hafta davomida u ko‘chaga chiqmagan va deyarli hech narsa yemagan ekan. Sapporlar chaqirdik. Yozgi oshxona tomiga portlamay qolgan mina tiqilib qolgan ekan.
“Qizim saraton kasalligiga chalingan, Belgorod viloyatida davolanmoqda, – deydi keksa ayol, – u menga qanday yordam bera oladi? Menga qo‘shnilar qarashdi, endi ular ham ketishdi. Men ketishni istamayman - bu yer mening uyim".
Odamlar asta-sekin yerto‘lalardan chiqib ketishmoqda. Er osti, xavfsiz bo‘lsada, hali ham sovuq.
"Bir necha kun oldin, yana o‘q uzilganida, men odatdagidek yerto‘laga tushdim, - deydi Tatana. - Uyga snarad kelib tushdi, yong‘in chiqdi va yerto‘la eshigi yopilib qoldi. Baxtimga qo‘shnilar tezda olovni o‘chirib, yerto‘la eshigini ochishdi va meni ko‘chaga sudrab chiqishdi."
Hozir Tatyana uni qutqarib qolgan qo‘shnilari bilan yashaydi. Olovda ovqat pishirishadi, suv tashiydi. Don va makaron, tuzlangan bodringlar mavjud. Lekin bu yetarli emas, shahar gumanitar falokatga yuz tutmoqda.
Harbiylar muntazam ravishda yordam olib kelishga va’da berishdi. Biroq, eng muhimi Popasnayada vaziyat tezroq barqarorlashishi kerak.