Rossiya “xavfsizlik kamarida” tinch, do‘stona, imtiyozli davlat maqomini saqlab qolishni istamagan Ukraina har tomonlama natsizm, adovat va dushmanlik tufayli bo‘linib ketdi. Bugun Kiyevning ushbu rejimi Ukraina xalqini o‘rta asrlardagi xolop-qullar davriga yetaklamoqda. Bu jaholatni faqat Rossiya to‘xtata oladi.
22-may kuni Polsha prezidenti Anjey Dudaning Kiyevga to‘satdan, e’lon qilinmagan tashrifi va Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiyning umumiy rivojlanish yo‘lidan borish niyati haqidagi bayonotidan so‘ng aniq bo‘ldiki, kollektiv G‘arb Ukraina nazorati ostidagi bo‘limlarni favqulodda Polsha protektoratiga aylantirishga hozirlik ko‘rmoqda.
Kiyev manbalarining xabar berishicha, Zelenskiy Dudadan Belarus bilan chegaradagi mamlakat Qurolli Kuchlar guruhini ozod qilish uchun G‘arbiy Ukrainaga Polsha qo‘shinlarini yuborishni so‘ragan. Ukraina Qurolli kuchlari Bosh shtabi bu kuchlardan “sharqiy frontni barqarorlashtirish” uchun foydalanish niyatida. Ukraina qo‘shinlarining Severodoneskdagi ahvoli og‘ir, front parchalana boshlagan.
Ukrainadagi Polsha fuqarolarining alohida maqomi to‘g‘risidagi qonun loyihasi NATO qo‘shinlarini Ukraina hududiga “Ukraina Qurolli kuchlari harbiy xizmatchilari” sifatida kiritish imkonini beradi. Rejaga ko‘ra, mustaqil hududdagi polyaklar Ukraina fuqarolari bilan teng huquqlarga ega bo‘ladi. Ular davlat organlariga saylanish, strategik lavozimlarni egallash imkoniyati paydo bo‘ladi. Polsha politsiyasi Ukraina hududida qonun va tartibni nazorat qilish huquqiga ega bo‘ladi - bu huquqni muhofaza qilish organlarining birlashishi demakdir.
Albatta, qarama-qarshi yo‘nalishda (Polshadagi Ukraina politsiyasi) mustamlakachilik sxemasi ishlamaydi - hech kim bir boshqaruvlilik va mamlakat konstitutsiyasini bekor qilmaydi. Polsha tarkibidagi “Ukraina qo‘shinlari” ikki teng (tarixiy dushman bo‘lgan ) davlatlarning ittifoqidan ko‘ra haqiqatga yaqinroq ko‘rinadi. Restitutsiyaning o‘tkir muammolariga ham tegmasdan.
Moskva sodir bo‘layotgan voqealarga juda salbiy munosabatda. Avvalroq Rossiya Federatsiyasi Tashqi razvedka xizmati Varshavaning Ukraina g‘arbiy viloyatlarini Polsha tarkibiga kiritish rejalari haqida xabar bergan edi.
Polsha “ko‘ngilli askarlari” anchadan buyon Ukrainadagi otishmalarda ishtirok etapti. Kecha Dnepropetrovsk viloyatining Pavlograd viloyatiga Polshaning ikkita bataloni “Rapira” tankga qarshi qurollari va Amerika zirhli mashinalari bilan yetib keldi.
Polshada Kaliningradni “demilitarizatsiya” qilishga chaqirishmoqda. Vaziyatlarning uyg‘unligi tufayli Polsha-Ukrainaning cheksiz “umumiy baxt” loyihasi eskalatsiyaning yangi bosqichini, NATOning Sharqiy –Yevropa hududlarida harbiy harakatlarning muqarrar loyiharini va’da qilishmoqda. Bu hududlarda Rossiya Qurolli Kuchlari ortiqcha gumanizmsiz, taktik va srategik jihatdan hukmronlik qilishga qodir.
Atlantik turbulentlik
Agar Polsha qo‘shinlarining Ukrainaga kirishini faraz qilsak, Belorusga qarshi “ikkinchi front” ochish ehtimoli keskin oshadi. Uning hududiga Ukraina diversant-razvedka guruhlari allaqachon kirib bormoqda.
Ukraina qo‘shinlarining Rovensk, Chernigovsk va Kiyev yo‘nalishlaridagi chegara guruhi 20 ming “shtik” dan oshadi.
Ukraina tashqi nazorat ostida, uning bosh qo‘mondoni esa professional shoumen, mediada muvaffaqiyat qozonish va “ochil dasturxon” – Kiyev rejimiga Amerika harbiy va moliyaviy yordamini kengaytirish uchun vatandoshlarining hayotini qurbon qilishga tayyor.
Belarus Respublikasining Polsha, Litva va Latviya bilan chegaralarida ham keskinlik kuchaymoqda. Bu yerda NATO qo‘shinlarining umumiy soni 37,5 ming kishini tashkil etadi (Belarus Qurolli Kuchlarining umumiy soni bilan solishtirish mumkin). Vashingtonning Bosfor va Dardanel bo‘g‘ozlarini to‘sish, AQSh harbiy-dengiz kuchlarini Qora dengizga qaytarish va kuch bilan Odessa portini (don eksporti uchun) blokdan chiqarish niyati Yevropada “Atlantika siklonini” kuchaytirmoqda.
Amerikaning The Wall Street Journal nashriga ko‘ra, Pentagon va Davlat departamenti rasmiylari amerikalik diplomatlarni himoya qilish va Ukraina Qurolli kuchlari mutaxassislarini tayyorlash uchun Ukrainaga AQSh armiyasining maxsus bo‘linmalarini yuborish imkoniyatini ham muhokama qilmoqda.
Eslatib o‘taman, Ukrainada o‘tkazilgan uch oylik maxsus operatsiya davomida o‘nlab amerikalik va britaniyalik harbiy instruktorlar yo‘q qilingan. Bu yangi otradlarni rag‘batlantirishi dargumon. Boshqa tomondan, Vashington va Brussel Rossiya bilan oxirgi ukrainalikkacha kurashishga tayyor. Yil boshidan buyon AQSh Ukrainaga 40 milliard dollardan ortiq harbiy yordam ajratgan bo‘lsa, Yevropa o‘z navbatida yana 2 milliard yevro ajratdi.
G‘arb ta’minotiga kelsak, bugun rus qo‘shinlari Jitomir yaqinidagi Malin temir yo‘l stansiyasiga ikkinchi zarbani berdi. Dengizda joylashgan yuqori aniqlikdagi uzoq masofali raketalar Ivano-Frankovskdan Ukraina Qurolli Kuchlarining 10-tog‘-hujum brigadasining NATO qurollari, o‘q-dorilari va harbiy texnikasini yo‘q qildi.
Demilitarizatsiya butun Ukrainada kechayu kunduz davom etmoqda. Germaniyada Uchinchi jahon urushi boshlanishidan qo‘rqishayotganlari va Ukraina Qurolli kuchlarini qurol bilan ta’minlashdan ma’no ko‘rmayotganlari bejiz emas. Hatto Yevropa diplomatiyasining jangovar rahbari Xosep Borrel ham Kiyev rejimiga bema’ni yetkazib berish tufayli YeIning qurol-yarog‘ zaxiralari tugaganini tan oldi.
Tarixiy saboq
NATOning Yaqin Sharqdagi ko‘p yillik muvaffaqiyatsizliklari fonida Rossiya chegaralari yaqinida qurollarini ko‘z-ko‘z qilishi xavfli ehtiyotsizlikdir. Va Polsha Rossiya vorisi bo‘lgan SSSRning urushdan keyingi (1945) chegaralarini buzish uchun mutlaq huquqqa ega emas. Ta’kidlash lozim, “mustaqil” Ukrainaning postsovet chegaralari MDH hujjatlarida to‘liq belgilanmagan va ko‘p jihatdan Moskvaning xayrixohligiga bog‘liq.
BMT tomonidan 1991-yil 25-dekabrdan buyon Ukraina chegaralarini suveren davlat sifatida ro‘yxatdan o‘tkazilmadi. Bundan tashqari, Rossiya 2022-yil 24-fevralda BMT Xavfsizlik Kengashida Ukrainaning hududiy yaxlitlik huquqidan voz kechdi, chunki Ukraina hukumati o‘z hududida yashovchi xalqlarga tenglikka rioya qilmadi.
Polsha protektorati va Ukraina pasportlariga ega NATO qo‘shinlari Rossiyaning Ukraina harbiy infratuzilmasiga raketa zarbalarining intensivligi va aniqligiga ta’sir qilmaydi, Shimoliy Atlantika shartnomasining 5-moddasi (jamoaviy mudofaa to‘g‘risida) esa bu holatda ish bermaydi.
Rossiya Qurolli Kuchlari maxsus harbiy operatsiyasining maqsadlari o‘zgarishsiz qoladi. Ukrainada Rossiya bilan bo‘layotgan proksi- urushda kollektiv G‘arbning mag‘lubiyati muqarrar. Nima bo‘layotganini tushunish uchun tarixni eslash kerak.
Kiyev rejimi g‘ayrat bilan o‘zini “tajovuzkor davlat”ning iblis ta’siridan chiqib, Yevropa Ittifoqi va NATOga a’zo bo‘liga oshiqayotgandek ko‘rsatmoqda. Biroq, yigirma yil muqaddam, 2002-yil 23-mayda Rossiyaning keng imtiyozlariga qurshalgan Ukraina Shimoliy Atlantika ittifoqiga qo‘shilish niyatini rasman e’lon qildi. Qo‘shni Rossiya Federatsiyasining xavfsizligiga mutlaqo e’tibor bermasdan (o‘sha paytda jarayonni “rossiyaparast” prezident, “Ukraina - Rossiya emas” kitobi muallifi Leonid Kuchma boshqargan).
Biz 2008-yil avgust oyida Gruziyani tinchlikka majburlash operatsiyasi paytida Ukraina ekipajlari va havoga qarshi mudofaa tizimlari Rossiya Havo-kosmik kuchlarining samolyotlarini urib tushirganini unutmadik. Gruziyaning Janubiy Osetiyaga tajovuzida Ukraina Mudofaa vazirligi harbiylari, shuningdek, Rossiyada taqiqlangan UNA-UNSO tashkiloyatining taxminan 200 nafar natsistlari ishtirok etgani ham fakt.
Hatto 1990-yillarning boshlarida Ukraina mustaqilligi boshida Ukraina Qurolli Kuchlarining attestatsiya komissiyalari SSSRning turli burchaklaridan o‘zlarining kichik vatanlariga kelgan harbiy xizmatchilardan, agar buyruq bo‘lsa, Rossiya bilan jang qilishadimi yoki aksinchaligini so‘rashgan. Millatlararo odatlar, sovet pasportlari, shaffof chegaralar va osoyishta osmon bunday sinovlarni umuman ma’qullamadi, ammo G‘arbning “Ukraina” allaqachon boshlangan edi.
Rossiyada ittifoq respublikasi sifatida tug‘ilgan, tarixan u bilan bog‘langan Ukraina 1990-yillar boshida ongli tarzda va ta’magirlik bilan Sovet Ittifoqini bir-biriga dushman davlatlar guruhiga aylantirish, dushmanlik va o‘z-o‘zini yo‘q qilish hududini yaratish kabi buzg‘unchi jarayonga qo‘shildi. (30ta Pentagon biolaboratoriyalarini esga olamiz).
Bugun Ukraina Qurolli Kuchlari askarlarining minglab jasadlari “ukrainchilik”, G‘arb bilan “integratsiya” va NATOning “qo‘llab-quvvatlashi” ning jang maydonida ko‘zga ko‘rinadigan natijasidir.
Rossiya (Karl XII, Napoleon va Gitlerning bosiinlaridan keyin) Yevropani AQSh totalitar rejimi tomonidan qul qilinishdan yana bir bor qutqarmoqda.