Rossiya va AQShning Jenevadagi muzokaralariga tayyorgarlik ko‘rish paytida qiziqib, agar hamkorlar kelishuvga erishishmasa, nima bo‘ladi deb faraz qilishardi. Va bu oldindan ehtimoldan uzoq emas deb tasavvur qilinardi.
Kelishuvga erishishmadi, keyin esa, ammo, hech qanday qo‘rqinchli narsa ro‘y bermadi. “Kulgingiz qistaydi, lekin amerikaliklar yana sanksiya kiritishmoqchi”. Kulgiga moyil yoki, hech bo‘lmaganda, “jahannamiy sanksiyalarga” tayyorgarlik o‘rishga sovuqqon munosabat sanksiyalar qabul qilingani bilan bog‘liq emas. Kongressda AQSh deputatlar orasida, ehtimol, sanksiya to‘g‘risidagi jo‘shqin gaplar hamkasblariga yoqadi.
U avvalgilariga qaraganda yanada tahdidliroqday. Agar Rossiya Ukrainaga bostirib kirsa (bizga bu haqda birinchi marta aytishayotgani yo‘q), u Vashintondan turli choralarni qabul qilib oladi.
SWIFT dan uzib qo‘yishadi (bu haqda bir necha yildirki aytib kelishadi, lekin hozirgacha uzib qo‘yishmagan).
Uchta yoki undan ko‘proq bankka sanksiya kiritish. O‘n ikkita moliyaviy muassasalar ro‘yxati keltirilayotganda (Sberbank, VTB, Gazprombank, Rossiya to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalar jamg‘armasi, Alfa-bank, Rosselxozbank va h.), Oq uy ma’muriyati uchta, eng aybdorlarni tanlayotgani o‘ziga xos usul. Yoki uning taqdiri ko‘proq Kremlni xafa qilishi mumkinlari. Masalan, Alfa-bank – garchi rahbariyati Londonda bo‘lsada, lekin tarsillatib yopish kuch ishlatarlar uchun dahshatli zarba bo‘ladi.
Vanihoyat prezident, bosh vazir, tashqi ishlar va mudofaa vazirlariga qarshi sanksiyalar. Bu munosabatlarni umuman uzishni anglatlar bo‘lardi. Har qanday diplomatiya diplomatik agent o‘z davlati nomidan gapirishiga asoslangan. Agar AQSh kongressi va ma’muriyati endi Rossiya prezidenti hech kim va uni chaqirishning umuman iloji yo‘q turgan bo‘lsa, unda ular o‘zaro manfaatlarga doir masalalarni kim bilan hal qilishadi? Navalniy bilanmi? Gozman bilanmi? Shenderrovich bilanmi? Hatto kulgili emas.
Shu bilan birga, do‘zaxiy sanksiyalar – bu shunchaki xalq deputatlarining ijodiy fantaziyasi emas (ular nimalarni orzu qilishlari mumkin), u AQSh ma’muriyati tomonidan qo‘llab-quvvatlangan. Benihoya qo‘rqinchli eshitiladi, biroq Vashington nimani istashini tushunish g‘oyat mushkul. U yerda yagona iroda degan narsa allaqachon qolmagan.
Garchi Jenevadagi muzokaralarda qatnashgan Sherman loyiha qo‘llab, gap faqat bevosita harbiy hujum haqida bormasligi, biroq bevosita hujum bo‘lmagan taqdirda mumkinligiga oydinlik kiritgan, ammo Rossiya siyosati “biror yo‘l bilan barbom qiladi (ukrain hukumatini – tahr.) yoki ukrain xalq so‘ramagan o‘zgarishlarn amalga oshirishga majburlaydi”. Oddiy qilib aytadigan bo‘lsak, sanksiyalar harbiy harakat bo‘lishi yoki bo‘lmalisiga qaramay qo‘llanadi.
Ukrain hukumati pozitsiyasining barbod bo‘lishi izchil davom etmoqda-ku (bu uchun Zelenskiy bor) va hamisha Moskva bunda aybdor deb aytish mumkin.
AQSh sanksiyalari turli munosabatlarga sabab bo‘lishi mumkin – kulgi, qo‘rquv, nafrat va hokazo. Sanksiya kirituvchilar, ya’ni AQSh hukumati nuqtayi nazaridan sanksiya tushunchasining o‘zi etimologik jihatdan izohlanishi mumkin – lotinchadan sanctio “buzilmas qonun”, “mustahkam qaror”. Sancire fe’li “yoritish, mustahkam qilish”, buzilmas deb e’lon qilish va sacer sifat “muqaddas”dan kelib chiqadi.
Qo‘shma Shtatlar hukumati irodasi muqaddas va mustahkam, bu bahslashib bo‘lmaydigan muqaddas narsalar asosiga qo‘yilgan, unga qarshi chiqadiganlar esa kufrlik qilishadi. Zamonaviy huquq uchun nomuayan sanksiyalar xos emasligi aytiladi, biroq AQSh kongressi va ma’muriyati nima xos va xos emasligini yaxshiroq bilishadi.