Termizda bo‘lib o‘tgan xalqaro forumda olamshumul yangilik e’lon qilindi. Bir necha ming yillar davomida faqat tarixiy kitoblarda nomi tilga olingan – Oks Iskandariya shahri topilgani dunyoga ma’lum qilindi.
Oks Iskandariyasi, ya’ni Amudaryo bo‘yidagi Iskandariya shahri, Iskandar Zulqarnayn tomonidan asos solingan Yunon-Baqtriya davlatining sharqiy himoya qal’asi hisoblangan. Oks Iskandariyasining gullab-yashnagan davri, eramizdan oldingi III – II asrlarga to‘g‘ri keladi.
2 ming yildan ortiq ushbu shahar qayerda joylashganini hech kim aniq bilmagan. O‘zbekistonlik arxeolog olim Edvard Vasilyevich Rtveladze Oks Iskandariyasining dastlabki nishonalarini 2007-yilda Termiz yaqinidagi Kampirtepa qo‘rg‘onidan topgan edi.
Noyob majmua qal’a va tuzilishiga ko‘ra amfiteatrni eslatuvchi, atrofini o‘rab turuvchi binolardan iborat. Shahar nafaqat minorali devorlar, balki chuqur xandaqlar bilan ham mustahkamlangan. Olimlarning hisob-kitobiga ko‘ra, qal’a gullab-yashnagan davrda bu yerda qariyb 900 nafar aholi istiqomat qilgan. Ikkinchi asrning o‘rtalarida Amudaryoning sathi keskin ko‘tarilgandan so‘ng odamlar bu yerni tark etgan.
Oks Iskandariyasi haqidagi olamshumul kashfiyot qachon e’lon qilinishi ma’lum bo‘ldi
Sputnik O‘zbekiston fotojamlanmasida shaxsan Iskandar Zulqarnayn asos solgan shahar hozirda qanday ko‘rinishga egaligini tomosha qilishingiz mumkin.